.

October 28, 2008

.

BBCVietnamese ngày 27/10/2008 cho hay: “ông Lý Tiến Dũng, Tổng biên tập và Đăng Ngọc, Phó Tổng biên tập đã nhận quyết định kỷ luật chính thức”, chuyển sang làm nhiệm vụ khác vì “vi phạm Luật Báo chí”.

Theo BBC, nguyên nhân của việc mất chức này là do tháng 11 năm ngoái, Đại Đoàn Kết cho đăng lá thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp phản đối chủ trương dỡ bỏ Hội trường Ba Đình, xây dựng toà nhà Quốc hội mới trên khu di tích Hoàng thành Thăng Long.

Lời giới thiệu của tòa soạn khi ấy viết rằng lá thư của tướng Giáp bị các báo từ chối, nhưng Đại Đoàn Kết quyết định công bố để “giải toả những bức bối từ các vị cán bộ lão thành và nhiều bạn đọc có quan tâm”.

Trên mạng cũng lan truyền một bức thư, được cho là của ông Lý Tiến Dũng viết gởi ông Trương Tấn Sang- Uỷ viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; ông Tô Huy Rứa- Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; bà Hà Thị Khiết- Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Dân vận Trung ương; ông Phạm Thế Duyệt, Bí thư Đảng Đoàn Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam. Nội dung thư tố cáo ông Hồng Vinh - Phó Ban Tuyên giáo Trung ương là “ngây ngô về chính trị”, “hách dịch chụp mũ”, “thiếu minh bạch”, “đào bới xoi mói lý lịch”, “vô nguyên tắc và trịch thượng”, v.v… và v.v… đại loại rất nhiều điều tệ hại khác chỉ có ở tính cách của những kẻ lưu manh đầu đường xó chợ chớ không thể có ở người trí thức chân chính (Xem toàn văn bức thư ở đây).

Ông Đinh Đức Lập, Ủy viên Trung ương MTTQVN, người được cho là sẽ thấy thế vị trí của ông Lý Tiến Dũng, nói rằng “thời gian qua, Đại Đoàn Kết không hay bằng trước, trong khoảng sáu năm trở lại đây. Tờ báo cần phải hay hơn, mạnh mẽ hơn nữa”. Chả biết cái “hay” và “mạnh” của ông Lập được dựa trên cơ sở, tiêu chí nào?

Như thế nào là một tờ báo hay? Thật khó có câu trả lời cụ thể, chính xác vì mỗi một tầng lớp, mỗi một loại độc giả, mỗi một lứa tuổi… đều cho nhu cầu về báo chí riêng của mình. Nếu có người thích tìm hiểu các vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội, giáo dục, y tế, pháp luật… thì cũng có người thích đọc các tờ báo chuyên về làm đẹp, tìm hiểu về ngóc ngách kẹt hốc đời tư người nổi tiếng. Người thích lá diêu bông nhưng cũng có người thích lá cải, lá nho, lá thúng (để “úp voi”), lá mùng tuyn (để “che mắt thánh”), v.v...

Tuy nhiên, dù là để đáp ứng cho tầng lớp độc giả nào đi nữa thì tờ báo phải được đại đa số quần chúng tầng lớp đó ủng hộ, đáp ứng được nhu cầu, nói lên được được quyền và lợi ích chính đáng của bạn đọc, là tiếng nói của bạn đọc, bộ máy Tòa soạn sống dư dả bằng lợi nhuận từ tiền bán báo chớ không phải bấu vào bầu sữa ngân sách quốc gia vốn dĩ luôn khô héo.

Trước đây tờ Tuổi Trẻ (không phải là báo của cấp Trung ương) được bạn đọc đánh giá là tờ báo chính trị xã hội mạnh nhất nước, có nhiều bài viết hay nhất, lực lượng phóng viên, cộng tác viên đông đảo nhất, số lượng phát hành nhiều nhất, cơ sở vật chất hoành tráng nhất, trả tiền nhuận bút cao nhất, có số hợp đồng quảng cáo nhiều nhất (ai muốn quảng cáo trên Tuổi Trẻ phải xếp hàng ký hợp đồng trước cả tháng chớ Tuổi Trẻ không đích thân mời ai quảng cáo trên báo mình).

Còn hiện nay thì sao? Cách đây một tháng tôi có mua báo giấy Tuổi Trẻ. Cầm tờ báo trên tay mà ngạc nhiên làm sao khi thấy nó nhẹ bỗng. 36 trang quảng cáo nặng chĩu, màu sắc tươi sáng “đính kèm” thường ngày biến đâu mất, thay vào đó là 4 trang quảng cáo chữ nhỏ xíu li ti, màu sắc ảm đạm. Xem lại Tuổi Trẻ Online thì đầy những khoảng trống đề chữ “Dành cho quảng cáo. ĐT…”. Không kiểm tra, không có số liệu báo cáo chinh xác nhưng nhìn vào hiện tượng thì ai cũng biết rằng Tuổi Trẻ đang bị giảm lượng phát hành và mất hợp đồng quảng cáo, nguyên nhân vì sao thì “không nói ra nhưng ai cũng biết”.

Ngược lại, có những tờ báo năm nào cũng thấy đăng tin được “kính thưa các loại danh hiệu, giải thưởng, bằng khen, giấy khen” của cấp trên nhưng tờ báo không hề thấy xuất hiện ở các sạp báo và chẳng có mấy người dân được biết rằng có tờ báo ấy hiện diện trên đời. Những tờ báo này nếu có bán thì cũng bán bằng quyền lực, tức “ép mua” bằng mệnh lệnh hành chính và nơi mua cũng mua bằng tiền ngân sách, mà không biết người mua có đọc hay không.

Ai cũng biết rằng những tờ báo không bán được cho dân này hàng năm phải tốn rất nhiều kinh phí để nuôi bộ máy của nó, tốn rất nhiều kinh phí để nó “sản xuất” ra hàng đống “giấy có in chữ” để sau đó cân ký lô cho hàng đồng nát. Báo chí mà không đến được với quần chứng, không được quần chúng chấp nhận, không tự tồn tại được, sống vất vưởng bám vào ngân sách như một thứ ký sinh trùng thì chỉ có thể để cho người “nuôi” nó lấy nó mà “tự sướng” với nhau, mà chưa có người dân nào mở miệng khen nó “hay”, “mạnh” cả. Và chính những cái gọi là “tờ báo” này đang “góp phần chủ động tích cực” làm nghèo đất nước.

Xem ra cái khoản báo chí thế nào để được gọi là “hay”, thế nào mới là “mạnh” phải được đánh giá bởi công chúng - những người bỏ đồng tiền mồ hôi nước mắt của mình ra mua báo, chớ không phải bởi Ban Tuyên giáo hay của những người như ông Đinh Đức Lập.

Thời buổi toàn cầu hóa mọi mặt này mà suốt ngày cứ nghĩ đến chuyện bịt mắt, bịt mồm người khác thì quả là chuyện nực cười nhất trên đời. Trình độ tin học “mẫu giáo” A Bờ Cờ như tôi mà cũng có thể đọc, xem được tất tần tật các trang bị coi là “đen” lẫn không “đen” ở nước ngoài thì những người giỏi IT họ còn có thể “mò” đến tận đẩu tận đâu chỉ có Trời mới biết.

Tôi cũng muốn nói riêng với bác Giáp là bác cứ việc lập một cái bờ-nốc rồi đăng ý kiến của mình lên, cần quái gì phải phụ thuộc thằng báo nào cho mệt xác!

.

Tạ Phong Tần