Trong thông cáo báo chí phổ biến hôm thứ Ba 30-12-2008 từ Paris, Tổ chức Phóng viên Không biên giới RSF cho rằng, sinh hoạt báo chí tòan cầu trong năm 2008 vẫn mang tính ảm đạm, cho dù xét về số liệu thì năm nay những vụ đàn áp, cầm tù, sát hại, kiểm duyệt báo chí, có vẻ giảm so với năm rồi.

Tuy nhiên, điểm đáng chú ý trong phúc trình của RSF năm nay là tình trạng các chế độ độc tài, tòan trị đang gia tăng sự kiểm soát thông tin trên mạng Internet.

Báo cáo của RSF cho thấy, mặc dù thiệt hại nhân mạng cũng như số nhà báo bị giam cầm có sút giảm, tuy nhiên quyền tự do ngôn luận, nhìn tổng quát thì trên tòan cầu, các thế lực cầm quyền phi dân chủ có khuynh hướng dòm ngó kỹ hơn vào các website, các blog, video, Youtube, được tung lên mạng Internet, bị cho là bất lợi cho chính sách cai trị độc đoán, và những ai mạnh dạn lên tiếng đòi hỏi công lý, lẽ phải, sẽ bị trừng phạt mà hình thức thông thường nhất là nhà tù.

Trả lời phỏng vấn đài Á Châu Tự Do trong chương trình phát thanh về Việt Nam sáng ngày thứ Tư 31-12, khi đưa ra sự so sánh về quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam giữa các năm 2007 và 2008, ông Vincent Brossel, giám đốc RSF đặc trách khu vực Á Châu Thái Bình Dương nhấn mạnh:

Không thể nói là tại Việt Nam sinh hoạt báo chí được cải tiến vì thực tế cho thấy , gần đây số nhà báo, người cầm bút bị giam giữ, xử lý, nhiều hơn so với hồi đầu năm nay. Mặc khác, qua bản án dành cho nhà báo Nguyễn Việt Chiến, người ta mới biết là nhà nước gia tăng sự kiểm soát đối với những tờ báo thu hút đọc giả như Thanh Niên, Tuổi Trẻ, có nội dung phóng khoán hơn những cơ quan thông tấn, báo đài do nhà nước kiểm soát và quản lý trực tiếp.

Mặt khác, gần đây Hà Nội cũng đặc biết chú ý tới những tiếng nói từ giới bất đồng chính kiến được gởi lên diễn đàn Internet và tìm cách ngăn chặn những quan điểm vận động cho tự do, dân chủ tại Việt Nam.

Dịp này, ông Vincent Brossel cũng mong rằng trong tương lai, nhà nước Việt Nam sớm cải tiến sinh hoạt tự do báo chí mà Hà Nội thường quảng bá: Chánh phủ Việt Nam nên chấm dứt việc kiểm duyệt, theo dõi những người truy cập, sử dụng Internet, vì vừa rồi nhà nước đã ban hành những quy định gắt gao, nhằm giới hạn, cấm đóan các blog, tức là trang nhật ký cá nhân phổ biến trên mạng Internet, được xem là phương tiện đấu tranh cho dân chủ, tự do, bất lợi cho Hà Nội.

Tổ chức Phóng viên Không biên giới cho biết họ đang ráo riết vận động để blogger Điếu Cày cũng như các nhà báo khác, được trả tự do. Ngoài ra, tổ chức này cũng vận động công luận quốc tế cùng các ngành nghề kỹ thuật điện tóan, ứng dụng các loại software và phổ biến phương tiện vi tính hiện đại, để có thể chống lại việc Hà Nội kiểm soát, hay ngăn cấm sử dụng Internet với chủ đích bảo vệ thể chế chính trị độc đoán ấy.

Người VN cần sống trong tự do, dân chủ

Để ghi nhận ý kiến từ một người cầm bút trong nước, Đài Á Châu Tự Do cũng đã tiếp xúc với luật sư Cù Huy Hà Vũ, phụ trách trang pháp luật trên các báo thuộc bộ Tư Pháp và hội Luật gia Việt Nam. Ông nhìn nhận vai trò hết sức quan trọng của ngành truyền thông đối với người dân, trong cuộc sống hàng ngày: Quyền tự do ngôn luận của người dân nói chung , có thể nói đó là khí trời, là nước để tồn tại, mà khó có gì có thể so sánh nổi. Trong năm qua, các báo đài quan tâm đến Việt Nam đã đưa ra những tin tức sốt dẻo về cuộc sống của dân chúng cũng như về hoạt động của bộ máy của nhà nước. Giữa nhà nước với người dân phải tìm tiếng chung, thì sức mạnh quốc gia sẽ càng lớn, nếu không có sự tương đồng giữa hai phía thì đó là bi kịch của xã hội.

Dịp này, luật sư Cù Huy Hà Vũ cũng đặt vấn đề thiết thực đối với chánh quyền, trong các sinh hoạt truyền thông, báo chí: Nhà nước cần nhìn và lắng nghe nguyện vọng của người dân, bởi vì họ không có quyền lợi nào khác là được sống trong tự do, trong dân chủ, có như vậy, mỗi một người dân Việt Nam mới có cuộc sống, không chỉ đầy đủ về vật chất, mà còn sung mãn về mặt tinh thần. Trong trường hợp đó, những quyền cơ bản của con người cần được nói lên, được phản ánh nhận thức của mình đối với xã hội Việt Nam nói riêng và cả thế giới nói chung, là cái điều vô cùng quan trọng đối với mọi người.

So sánh những con số cụ thể về những vụ gây chết chóc, làm khó dễ, tìm cách ngăn cản nhà báo hành nghề xảy ra khắp thế giới thì năm 2007 có 86 nhà báo bị giết, trên 900 bị bắt bớ, hơn 500 cơ quan truyền thông, báo đài bị kiểm duyệt, trên 1500 nhà báo bị hành hung, hăm dọa.

Trong khi đó, năm 2008 những trường hợp vừa nêu đã giảm thấy rõ, với 60 phóng viên báo chí thiệt mạng, hơn 700 người bị bắt bớ, trên 350 cơ quan thông tin, báo đài bị kiểm duyệt, hơn 900 nhà báo bị đánh đập, đe dọa.