Báo chí trong nước không những chú ý nhiều về vấn đề khai thác bauxite tại Tây Nguyên mà còn quan ngại đến sự có mặt của công nhân Trung Quốc ngày một nhiều tại Tân Rai, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng, khiến nhiều giới trong nước công khai phản đối trên các phương tiện truyền thông đại chúng.

Các ý kiến phản biện

Trong buổi họp báo do Phó Thủ Tướng Hoàng Trung Hải chủ trì vào tuần qua để lấy ý kiến phản hồi dự án bauxít Tây Nguyên đã có nhiều phản biện thiết thực chung quanh các câu hỏi về môi trường, hiệu quả kinh tế, xáo trộn đời sống xã hội cũng như an ninh quốc phòng.

Đã có những ý kiến phát biểu trên mặt báo trong nước sau khi hội nghị chấm dứt mà đa phần do những tổ chức hay cá nhân có liên quan mật thiết đến vấn đề đưa ra.

Cái quan tâm nhứt của Hội Cựu Chiến Binh chúng tôi là vấn đề quốc phòng và an ninh. Từ xưa đến giờ cái kinh tế với quốc phòng của Việt Nam thì bao giờ cũng gắn với nhau mà lại không thấy đề cập tới.

Ô. Lê Thành Tâm, Chủ tịch Hội cựu chiến binh TPHCM

Về lĩnh vực an ninh quốc phòng, Hội Cựu Chiến Binh TP.HCM đã chính thức có cuộc hội thảo để đưa ý kiến của hội viên kiến nghị lên Thủ Tướng chính phủ về nhiều mặt, trong đó vấn đề an ninh quốc phòng được chú trọng đến nhiều nhất.

Bản kiến nghị đưa ra hình ảnh của các công nhân Trung Quốc đang có mặt tại Tây Nguyên và nêu lên những quan ngại từ kinh nghiệm của các người cựu binh này.

Ông Lê Thành Tâm, chủ tịch Hội cựu chiến binh TPHCM cho biết:

"Cái quan tâm nhứt của Hội Cựu Chiến Binh chúng tôi là vấn đề quốc phòng và an ninh. Thực ra mà nói thì mỗi dự án kinh tế đều có kết hợp giữa kinh tế và quốc phòng theo chủ trương chung của nhà nước, nhưng mà tất nhiên là ý kiến của Hội Cựu Chiến Binh như thế còn bên này đối với đảng và nhà nước và chính phủ thì cái quyết định đó là sau cùng.

Phần đông công nhân Trung Quốc đang làm việc tại dự án nhà máy nhiệt điện Nông Sơn đều là lao động phổ thông. Ảnh: một nhóm công nhân đang uốn những thanh sắt chuẩn bị đổ móng (ảnh chụp chiều 15-4-2009). Photo courtesy of Tuoi Tre.

Công nhân VN, công nhân TQ

Về sự hiện diện của hàng ngàn công nhân Trung Quốc ở Lâm Đồng, theo như phản ảnh của dư luận, anh Nguyễn Văn Chưng, một cư dân tại thị trấn Lộc Thắng, huyện Bảo Lâm, cho biết:

"Dạ có đấy. Cái đấy dạ có đấy ạ. Cách thị trấn Lộc Thắng khoảng độ năm sáu cây số họ đang làm khu vực căn cứ, khu sáu - khu vực căn cứ. Tôi thấy anh em họ nói chuyện thì cũng đông đấy bởi vì tôi ở ngay thị trấn, ngay ở đấy thì cái chợ họ ra vào ít thôi, chứ còn cách năm sáu cây số thì đông lắm.

Họ đang làm khu vực căn cứ. Họ làm ở đây thuộc vào thị trấn Mộc Thắng, thuộc Tân Rai, mà người ta thường gọi là Tân Rai - Bảo Lâm đấy.

Anh Nguyễn Văn Chưng

Họ chỉ ra chợ họ mua đồ với một số họ ở gần đấy thôi. Họ làm ở đây thuộc vào thị trấn Mộc Thắng, thuộc Tân Rai, mà người ta thường gọi là Tân Rai - Bảo Lâm đấy."

Hợp pháp hay Bất hợp pháp?

Trong lúc nhà nước đang khó khăn với việc tìm việc làm cho hàng trăm ngàn công nhân Việt Nam thì việc người công nhân Trung Quốc có mặt tại Tây Nguyên là một bức xúc dễ hiểu đối với người dân bản xứ.

Ông Trương Ngọc Lý, Giám Đốc Sở Lao Động - Thương Binh - Xã Hội tỉnh Lâm Đồng, khi được chúng tôi hỏi chính sách của sở lao động tỉnh trước hiện tượng này ra sao, đã cho chúng tôi biết:

"Bây giờ thì như vầy, cái việc này, bây giờ tôi đang đi công tác, tôi đang ở dưới huyện, tôi còn đang đi công tác dưới huyện, chưa có trả lời anh được. Tôi về tôi xem lại, bởi vì cái này tôi giao cho một anh phó giám đốc.

Tôi về tôi xem lại bởi vì cái này nó cũng liên quan đến cái việc chỉ đạo, điều hành, cũng như làm việc trực tiếp với họ một tí. Số liệu hiện giờ tôi chưa có nên tôi xin phép anh là anh gọi lại sau đi."

Bạn nghĩ gì chuyện công nhân Trung Quốc ở Việt Nam? Hãy gửi đến Ban Việt Ngữ ý kiến của Bạn, hoặc tham gia thảo luận tại Trang blog Ban Việt ngữ RFA

Những phản biện của người trong cuộc đã vẽ nên một bức tranh tổng thể về cách phân bổ và chính sách lao động của tỉnh Lâm Đồng qua những thực tiễn mà người dân thấy được.

Riêng ông Đoàn Văn Kiển, Chủ Tịch HĐQT Tập Đoàn Than và Khoáng Sản Việt Nam, cho rằng hợp đồng chỉ cho phép các công ty Trung Quốc thuê chuyên gia và kỹ sư người nước ngoài nếu Việt Nam không cung cấp được, còn người dân bình thường Trung Quốc hiện có mặt tại Lâm Đồng hiện nay chỉ là những người sang Việt Nam với visa du lịch.

Nếu những người này tham gia vào công việc lao động của các công ty Trung Quốc là bất hợp pháp.