Main » 2010 » Tháng Sáu » 8 » Hoa Kỳ cần quan tâm hơn đến nhân quyền ở Việt Nam
2:34 PM
Hoa Kỳ cần quan tâm hơn đến nhân quyền ở Việt Nam
Nguyễn Khanh, Biên tập viên RFA
2010-06-04
Cuối
tuần rồi, Nguyễn Khanh của Đài Á Châu Tự Do chúng tôi đã gặp Bà Dân
Biểu Loretta Sanchez tại văn phòng của Bà ở Orange County thuộc bang
California. Trong buổi nói chuyện, Bà Sanchez đã cho biết những dự tính
của Bà liên quan đến Việt Nam, mời quý thính giả nghe những điểm bà nói
đến trong cuộc gặp gỡ với chúng tôi.
Photo: RFA
Biên tập viên Nguyễn Khanh phỏng vấn dân biểu Loretta Sanchez ở HTĐ cuối năm 2009
Nhân
quyền, tự do ngôn luận và tôn giáo vẫn còn là vấn đề ở VN
-Chúng
tôi được tin thứ Sáu vừa rồi Bà đã gặp Bà Ngoại Trưởng Hillary Clinton. Liệu Bà
có thể cho chúng tôi biết nội dung của cuộc gặp hay không?
Dân
Biểu Loretta Sanchez:
tin ông nghe được rất đúng. Ngay từ khi Bà Clinton mới nhậm chức, tôi đã yêu cầu
được gặp Bà Ngoại Trưởng, và cuộc gặp gỡ diễn ra hôm thứ Sáu vừa rồi tại văn
phòng của Bà. Chúng tôi thảo luận với nhau về nhiều vấn đề có liên quan trực tiếp
đến nước Mỹ, từ chuyện căng thẳng giữa Nam và Bắc Hàn, chuyện bảo vệ an ninh
biên giới Hoa Kỳ và Mexico, và đương nhiên, phần lớn thì giờ được dành để bàn
chuyện liên quan đến Việt Nam vì Việt Nam là điều tôi quan tâm nhất.
Điều đầu tiên là chuyện nhà cầm
quyền Việt Nam tiếp tục ngăn kiểm soát internet, không cho người dân được quyền
tự do thu thập thông tin.
Dân Biểu Loretta Sanchez
-Bà
có thể cho chúng tôi biết đã trình bày những gì với Bà Clinton không?
Dân
Biểu Loretta Sanchez:
tôi đưa ra 4 vấn đề liên quan đến Việt Nam mà tôi và Bà Ngoại Trưởng Clinton thảo
luận với nhau.
Điều đầu tiên là chuyện nhà cầm
quyền Việt Nam tiếp tục ngăn kiểm soát internet, không cho người dân được quyền
tự do thu thập thông tin. Đây là điều tôi đã nhiều lần gióng tiếng nói, gần đây
nhất tôi còn đưa vấn đề này ra thảo luận trước Hạ Viện Liên Bang, đòi hỏi chính
phủ phải có biện pháp.
Khi nói đến tự do internet thì
tôi không thể quên không nói đến trường hợp xảy ra với Yahoo, Google, và những
gì đã đến với những người yêu chuộng dân chủ, những người bàn chuyện tự do và
nhân quyền ở Trung Quốc. Tôi không muốn điều này xảy ra tại Việt Nam và nếu muốn
như thế
Bà Ngoại Trưởng Hillary Clinton. AFP
thì phải ngăn chận ngay từ lúc này.
Tôi trình bày với Bà Clinton về
điều tôi lo âu, và Bà Ngoại Trưởng đề nghị tôi cùng với các bạn đồng viện khác ngồi
xuống nói chuyện với Bà về những gì cần phải làm để bảo vệ an ninh mạng ở Việt
Nam, để chính phủ Hà Nội không thể chận quyền tự do thông tin của người dân.
Điểu thứ nhì tôi trình bày liên
quan đến những tù nhân lương tâm, những người liên tục bị sách nhiễu, bị cầm
tù. Tôi nêu ra trường hợp của 3 người là nhà văn Trần Khải Thanh Thủy, luật sư
Lê Thị Công Nhân và cô Phạm Thị Thanh Nghiên.
Dân Biểu Loretta Sanchez
Điểu thứ nhì tôi trình bày liên
quan đến những tù nhân lương tâm, những người liên tục bị sách nhiễu, bị cầm
tù. Tôi nêu ra trường hợp của 3 người là nhà văn Trần Khải Thanh Thủy, luật sư
Lê Thị Công Nhân và cô Phạm Thị Thanh Nghiên. Đây là những người Quốc Hội đã
lên tiếng bênh vực, đòi hỏi nhà nước Việt Nam phải trả tự do cho họ.
Tôi cũng nói đến trường hợp của
Bà Trần Khai Thanh Thủy đang bị bệnh, và yêu cầu Bà Clinton chỉ thị cho ông Đại
Sứ Michael Michalak ghé thăm, xem tình trạng sức khỏe của bà Thanh Thủy như thế
nào. Bà Ngoại Trưởng hứa sẽ làm điều đó.
Điều thứ 3 tôi trình bày với Ngoại
Trưởng Mỹ là chuyện phải đưa Việt Nam trở lại danh sách những quốc gia phải
quan tâm vì vi phạm tự do tôn giáo, tức là danh sách CPC vì theo tôi Việt Nam
là một trong những nước vi phạm quyền tự do tín ngưỡng nghiêm trọng nhất và
chúng ta phải có biện pháp đối với họ.
Bà Ngoại Trưởng bảo với tôi rằng
cá nhân Bà chưa nhận được thông tin nào về chuyện đó, hay nói cách khác là bộ
phận nào đó ở Bộ Ngoại Giao Mỹ chưa đệ trình cho Bà Ngoại Trưởng để Bà quyết định.
Bà Clinton cũng nói cho tôi biết là bà sẽ tìm hiểu thêm, sẽ bảo nhân viên gửi
ngay các báo cáo cho Bà đọc và bà sẽ quyết định.
Điều thứ tư là bà Ngoại Trưởng sắp
sang Việt Nam, nên tôi đặt vấn đề là liệu tôi có thể đi cùng với bà hay không.
Bà Clinton bảo đó lá ý kiến hay, và tôi hy vọng giải quyết được những chuyện ở
Quốc hội để có thì giờ đi chung với Bà.
Điều thứ 3 tôi trình bày với Ngoại
Trưởng Mỹ là chuyện phải đưa Việt Nam trở lại danh sách những quốc gia phải
quan tâm vì vi phạm tự do tôn giáo, tức là danh sách CPC vì theo tôi Việt Nam
là một trong những nước vi phạm quyền tự do tín ngưỡng nghiêm trọng nhất
Dân Biểu Loretta Sanchez
Trình
bày và nhắc nhở thường xuyên
-Bao
giờ thì Bà Ngoại Trưởng Mỹ sẽ sang thăm Việt Nam?
Dân Biểu Loretta Sanchez: ngày 23 tháng Bảy. Trong
khoảng thời gian đó.
-Trở
lại với vấn đề CPC, bà Clinton có bày tỏ dấu hiệu nào là sẽ đặt Việt Nam trở lại
danh sách này không?
Dân Biểu Loretta Sanchez: không. Bà
Ngoại Trưởng chưa quyết định gì cả vì Bà chưa đọc những thông tin liên quan. Điều
tôi mừng là tôi có cơ hội được trình bày cặn kẽ việc này với Bà Clinton. Bà Ngoại
Trưởng bảo với tôi rằng chính Bà không biết chuyện này, nhưng cũng phải hiểu là
trong cương vị ngoại trưởng, Bà Clinton có rất nhiều việc phải giải quyết, từ
chuyện Trung Đông, chuyện chiến tranh Iraq, chiến tranh Afghanistan, tình hình
Bắc Hàn, Nam Hàn, chuyện liên quan đến biên giới Hoa Kỳ và Mexico, quá nhiều vấn
đề bà phải quan tâm tới. Nhưng điều đáng mừng là tôi có cơ hội thảo luận trực
tiếp với Bà Ngoại Trưởng, có cơ hội để nói với bà rằng đây là chuyện quan trọng,
tôi mong bà quan tâm tới, và đề nghị với Bà những gì tôi tin rằng cần làm.
-Bà
Ngoại Trưởng có tỏ dấu hiệu nào về suy nghĩ của Bà đối với Việt Nam không?
Dân
Biểu Loretta Sanchez: chúng tôi không có nhiều thì giờ thảo luận với nhau
vì tôi phải quay lại Quốc Hội để bỏ phiếu. Tôi cũng muốn nhắc lại là hồi năm
2000 tôi đã từng đi Việt Nam chung với Bà Clinton, lúc đó bà còn là Đệ Nhất Phu
Nhân của Hoa Kỳ. Và tôi cũng nói với bà Ngoại Trưởng là chúng tôi nên cùng nhau
trở lại Việt Nam.
Bà Ngoại trưởng Clitnon có cảm
tình rất nồng hậu với người dân Việt, nhưng suy nghĩ của bà về chính phủ Việt
Nam thì không thể nào biết được. Vì thế, tôi thấy có trách nhiệm phải trình bày
cho bà biết những gì đang xảy ra ở Việt Nam và những gì chính phủ Hoa Kỳ nên
làm.
Trách nhiệm của tôi là phải tiếp tục trình bày cho những nhà lãnh
đạo Hoa Kỳ hiểu rõ tình trạng Việt Nam, để họ có cái nhìn đúng hơn về Việt Nam.
Dân Biểu Loretta Sanchez
Tôi cũng phải nói luôn với ông rằng
đây điều mà tôi phải làm việc rất cực nhọc với các vị Tổng Thống Mỹ, từ Tổng Thống
Bill Clinton, Tổng Thống Geoge W. Bush và ngay cả với Tổng Thống Barrack Obama
bây giờ. Các nhà lãnh đạo Mỹ không biết nhiều về Việt Nam, không biết nhiều về
những gì đang xảy ra ở Việt Nam, thành ra các nhà lãnh đạo không muốn thấy có
những thay đổi lớn về chính sách, họ muốn quan hệ giữa đôi bên tiến triển tốt đẹp,
và không biết là có những bằng chứng xác nhận rõ là chính phủ Việt Nam là một
chính phủ tham nhũng, không phải là chính phủ biết lắng nghe tiếng nói của người
dân. Vì thế, trách nhiệm của tôi là phải tiếp tục trình bày cho những nhà lãnh
đạo Hoa Kỳ hiểu rõ tình trạng Việt Nam, để họ có cái nhìn đúng hơn về Việt Nam.
Lực
đẩy bên ngoài góp phần thay đổi ở bên trong
-Có
khi nào Bà nghĩ rằng bà đang lội ngược dòng, đang đi ngược chiều gió không?
Dân
Biểu Loretta Sanchez: nếu việc này dễ làm thì đã có những người khác làm rồi.
Ông có đồng ý như vậy không? Tôi còn nhớ mẹ tôi dậy tôi rằng "con phải tìm việc
khó mà làm” và tôi tin sẽ có ngày điều mình làm đạt được kết quả đúng như mình
mong đợi.
Ông thử nhìn chuyện xảy ra ở Nam
Phi thì thấy ngay. Chế độ kỳ thị kéo dài bao nhiêu năm ở Nam Phi? Cả thế giới mặc
nhiên công nhận chuyện đó, cho tới ngày có người can đảm đứng lên bảo rằng
không thể để mãi như thế được, phải thay đổi cho đúng. Lúc đó thế giới có ai muốn
nghe đâu, ai ai cũng bận rộn lo làm ăn, lo đầu tư, và coi chuyện ở nước khác là
chuyện thiên hạ, không việc gì phải vác vào người. Nhưng cuối cùng thì vẫn có
người đứng lên và một phong trào thành hình. Lực đẩy từ bên ngoài góp phần thay
đổi ở bên trong.
Thế giới ai ai cũng bận rộn lo làm ăn, lo đầu tư, và coi chuyện ở nước khác là
chuyện thiên hạ, không việc gì phải vác vào người. Nhưng cuối cùng thì vẫn có
người đứng lên và một phong trào thành hình. Lực đẩy từ bên ngoài góp phần thay
đổi ở bên trong.
Dân Biểu Loretta Sanchez
Bây giờ nhìn lại, nhiều người đặt
câu hỏi tại sao chế độ kỳ thị ở Nam Phi có thể kéo dài lâu đến thế? Câu trả lời
là đã từng có lúc cả thế giới làm ngơ, có ai thèm để ý đến đâu. Chuyện Việt Nam
bây giờ cũng vậy. Tại sao cứ để yên cho nhà nước Việt Nam cầm tù những ai lên
tiếng tranh đấu cho tự do, dân chủ? Tại sao cứ để mặc nhà nước Việt Nam không
cho người dân được hưởng tự do tôn giáo, tự do báo chí, tự do lập hội? Tại sao
cứ để yên như thế? Tất cả mọi người đều có trách nhiệm phải thúc đẩy chính phủ
Việt Nam, buộc chính phủ Việt Nam phải thay đổi, phải lắng nghe nguyện vọng của
người dân. Nguyện vọng đó là gì? Là tự do, tự do, tự do.
-Nhưng
thưa Bà, ngay chính tại Quốc Hội là nơi Bà đang phục vụ, nhiều vị dân cử không
đi theo hướng mà bà đang đi. Muốn hỏi rằng có khi nào bà nghĩ là mình đang làm
việc đơn độc không?
Dân Biểu Loretta Sanchez:câu trả lời của tôi là không. Như tôi đã nói, tôi biết việc của tôi
làm là một việc rất khó khăn, nhưng tôi cũng biết là có rất nhiều người đã lên
tiếng hoặc đang âm thầm ủng hộ tôi. Tôi cũng không bao giờ thấy mình làm việc
đơn độc vì biết có rất nhiều người đang chờ đợi mình lên tiếng bênh vực cho họ,
và tôi đang làm điều phải làm. Tôi hy vọng cử tri của tôi sẽ tiếp tục tín nhiệm
tôi trong vai trò của một vị dân biểu, để tôi có thể tiếp tục làm những gì đang
làm.
Điều tôi mong ước là được gặp lại Đại Lão Hòa Thượng
Thích Quảng Độ. Lần trước gặp Ngài tôi có hứa sẽ trở lại thăm Ngài, cả chục năm
qua rồi, đã tới lúc tôi phải làm đúng điều đã hứa với Ngài.
Dân Biểu Loretta Sanchez
-Có
bao giờ bà nghĩ phải làm khác đi để đem lại kết quả không?
Dân
Biểu Loretta Sanchez: làm khác đi thì không, nhưng thay đổi chiến lược thì
có, và cứ mỗi lần tôi thay đổi chiến lược thì điều thú vị nhất là thấy nhà cầm
quyền Việt Nam phạm hết lỗi lầm này tới lỗi lầm khác, tạo nên hết sơ hở này đến
sơ hở khác.
Tôi xin đơn cử một thí dụ. Vài
năm trước đây khi vào Việt Nam, tôi có thông báo trước là sẽ ghé nhà riêng của
ông Đại Sứ Mỹ và sẽ mời một số bà vợ của những nhà tranh đấu đang bị cầm tù đến
uống trà nói chuyện. Phía Việt Nam biết và họ không nói gì, nhưng đến giờ tôi gặp
các bà vợ của những nhà tranh đấu thì công an chận bà này, bắt bà khác. Họ càng
lung túng bao nhiêu thì lại càng tạo sơ hở bấy nhiêu.
-Nếu
vào Việt Nam chung với Bà Ngoại Trưởng Clinton, bà sẽ làm gì?
Dân
Biểu Loretta Sanchez: điều tôi mong ước là được gặp lại Đại Lão Hòa Thượng
Thích Quảng Độ. Lần trước gặp Ngài tôi có hứa sẽ trở lại thăm Ngài, cả chục năm
qua rồi, đã tới lúc tôi phải làm đúng điều đã hứa với Ngài.
-Liệu
bà có định mời hay rủ bà Ngoại Trưởng Clinton đi cùng không?
Dân
Biểu Loretta Sanchez: câu hỏi ông vừa đặt nảy ra một ý tuyệt diệu quá!!!
Tôi là người theo Thiên Chúa Giáo, đã hân hạnh được gặp các vị Giáo Hoàng, và
tôi luôn xem Đại Lão Hòa Thượng như vị Giáo Hoàng của mình. Tôi không bao giờ
quên được hình ảnh của Ngài, cũng chẳng bao giờ quên được những điều Ngài đã
nói với tôi.
Nếu chương trình cho phép, thế
nào tôi cũng rủ bà Clinton đi cùng với tôi.