Roger Mitton
L.V. chuyển ngữ
Dịch giả gửi tới Dân Luận
Tuần trước giới truyền thông ngập tràn những
câu chuyện về tình hình kinh tế u ám của Việt Nam, như báo Wall
Street Journal viết, "đi từ xấu đến tồi tệ”.
Hôm thứ Ba, tờ báo Tuổi Trẻ trong nước cho
biết ông trùm ngân hàng Nguyễn Đức Kiên đã bị bắt giữ vi những vi
phạm về tài chính.
Kiên là một trong 20 doanh nhân giàu có và
quan hệ rộng nhất Việt Nam - ông có liên hệ gần gũi với Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng và là người đồng sáng lập Ngân hàng Thương mại Á
châu, một trong những nhà băng lớn nhất nước.
Tin tức về việc ông bị bắt giữ khiến thị
trường chứng khoán của Việt Nam vốn đang hấp hối lại phải chịu đựng
một cú tuột dốc mạnh nhất trong bốn năm qua và khiến cho những người
ký gửi chen vào các chi nhánh của ACB để rút tiền tiết kiệm của
mình.
Gần 400 triệu Mỹ kim đã được rút trong vòng
hai ngày và ngân hàng trung ương đã phải điều động hàng đống tiền để
ngăn chặn việc các ngân hàng thương mại bị thiếu hụt vốn.
Một khoảng thời gian ngắn ngủi có vẻ yên ổn
lại bị phá vỡ hôm thứ Năm khi những hãng tin như Agence France
Presse chạy tít: "Ông trùm thứ hai bị bắt giữ khi ngành ngân hàng bị
nạn rút tiền hàng loạt.”
Lý Xuân Hải, tổng giám đốc ACB, đã hội ngộ
trong tù với Kiên vì bị nghi ngờ đã vi phạm nguyên tác tài chính và
điều này làm trầm trọng thêm nạn rút tiền và cú tuột dốc 4 tỉ Mỹ kim
đầy thảm hoạ trong thị trường chứng khoán.
Bức tranh lại càng u tối một cách thảm hại
hơn mà bằng chứng là một bài viết trên trang nhất của tờ New York
Times với tựa đề: "Lo ngại về một khủng hoảng kinh tế dâng cao ở
Việt Nam.”
Những nỗi lo này được củng cố khi cơ quan
Thông tấn xã Việt Nam của chính phủ cho biết vào giữa tuần là giá cả
đang lại bắt đầu leo thang.
Trước đây không lâu, để ngăn chặn nạn lạm
phát đang hoàng hoành đến mức 30%, chính quyền đã mạnh tay cắt giảm
tín dụng và giới hạn tăng trưởng.
Việc này đã có hiệu quả và tỉ lệ lạm phát
giảm xuống hàng đơn vị trong năm qua, nhưng cái giá phải trả lại quá
đắt.
Tỉ lệ thất nghiệp của giới trẻ tăng vụt,
những dự án xây dựng cơ sở hạ tầng bị đình chỉ hoặc huỷ bỏ, tiếp
theo là nạn thiếu điện trầm trọng, những vụ đình công bất hợp pháp
lan tràn và thị trường nhà đất trượt dài vào tình trạng hôn mê hiện
tại.
Như bài báo trên tờ New York Times cho biết:
"Những thành phố lớn ở việt Nam giờ đây lổn ngổn hàng trăm công
trường xây dựng bị bỏ hoang.”
Cùng lúc, sau khi những vụ giảm giá tiền và
giá chi tiêu tăng, người dân đã cắt giảm việc tiêu xài; ví dụ sản
lượng bán ra và hàng hoá tiêu dùng tại những cửa hàng vừa qua đã
giảm từ 20 đến 30%.
Càng làm cho tình hình thêm tồi tệ, lượng đầu
tư nước ngoài trong nửa đầu năm nay chỉ chiếm một phần tư so với
cùng kỳ ba năm trước.
Hệ quả là, với mức tăng trưởng GDP giờ đây bị
giảm sút đến gần 4% và còn tiếp tục đi xuống, Việt Nam đang có một
nền kinh tế với hiệu quả tồi tệ nhất trong khu vực và đang đối diện
với viễn cảnh đầy đau đớn của một tình trạng khủng hoảng lạm phát.
Như hãng tin Associated Press tường thuật,
hiện tại đang có "mối nghi ngờ về tính ổn định tài chính của đất
nước vốn từng được xem là một con hổ kinh tế đang lên của châu Á.”
Việc bắt giữ tuần trước diễn ra sau việc kết
án Phạm Thanh Bình, cựu tổng giám đốc tập đoàn đóng tàu nhà nước
Vinashin, những vi phạm tài chính của ông đã khiến cho công ty này
đang phải gánh món nợ 4.5 tỉ Mỹ kim.
Trong cùng lúc ấy, Dương Chí Dũng, cựu giám
đốc của tập đoàn hàng hải nhà nước Vinalines, vừa qua đã bỏ trốn sau
khi gây nợ 2 tỉ Mỹ kim.
Cả Bình và Dũng đều là những cận thần chính
trị của những người đứng đầu đảng, đương nhiên, chẳng ai trong họ bị
trừng phạt, cũng như chưa ai trong những người đỡ đầu Kiên hoặc Hải
bị chú ý đến.
Nhưng những đám mây của cơn bão chính trị
đang dồn đến, và sự bất mãn đối với việc điều hành kinh tế sai trái
cũng đang tăng cao, thậm chí trong nội bộ Đảng Cộng sản đang cầm
quyền ở Việt Nam.
Thủ tướng Dũng, người có con gái là Nguyễn
Thanh Phượng từng hợp tác với Kiên trong những thương vụ ngân hàng,
hiện đang bị công khai thách thức bởi đối thủ lâu dài, Chủ tịch
Trương Tấn Sang.
Sang được tổng bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng
và phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng hậu thuẫn, điều này có nghĩa là
ngày tàn của vị thủ tướng đang gần kề.
Trong một bài báo chí tử vào tuần trước, Sang
đã tấn công cả những doanh nghiệp nhà nước thiếu hiệu quả cũng như
nạn tham nhũng, sự thiếu trách nhiệm và sự suy giảm đạo đức trong
chính quyền của Dũng. Có thể ông cũng đã nhắm những chỉ trích của
mình vào đảng.
Xin nhại lời của Winston Churchill, cơn khủng
hoảng kinh tế này có thể không phải là dấu hiệu về sự chấm dứt của
Đảng Cộng sản Việt Nam, nhưng nó có thể là thời điểm cuối của buổi
đầu suy vong của đảng.
|