VRNs (23.07.2010)
- Sài Gòn - Hiện nay trên nước Việt Nam số người đi khiếu kiện về đất
đai rất nhiều. Hầu hết là do chính sách đền bù không thỏa đáng. Hàng
ngàn bà con giáo dân giáo xứ Cồn Dâu thuộc thôn Cồn Dầu, xã Hòa Xuân,
Huyện Cẩm Lệ, thuộc thành phố Đà Nẵng là một trường hợp.
Giáo dân Cồn Dầu
không chỉ bị đền bù đất với giá rẻ mạt mà còn bị đàn áp dã man qua
sự kiên đám tang cụ Maria Đặng Thị Tân ngày 4/5/2010. Và qua sự kiện
anh Tôma Nguyễn Thành Năm – một thành viên trong đội tang – bị bức cung
đến chết ngày 3/7/2010. Hiện tại còn bảy giáo dân nhiệt thành của giáo
xứ Cồn Dầu đang bị tạm giam.
Ngày hôm qua
(22/7/2010) tôi có gọi đến cảnh sát điều tra huyện Cẩm Lệ để hỏi
về hiện tình của bảy giáo dân đang bị tạm giam. Và cũng liên hệ được
với linh mục hạt trưởng hạt Cẩm Lệ.
Sau đây mời quý vị theo dõi hai cuộc phỏng vấn này:
Với cảnh sát điều tra:
Phóng viên (PV): Xin cho hỏi về về tình hình các giáo dân Cồn Dầu đang bị điều tra về "phá rối trật tự”?
Công an (CA): "đó là trách nhiệm của cơ quan điều tra”.
PV: Khởi đầu như thế nào và chuyện đó đến đâu rồi anh?
CA: "Việc đó cơ quan điều tra đang làm”.
PV: Tội khởi đầu để điều tra là tội gì anh?
CA: "Về hành vi gây rối”.
PV: Nguyên nhân hay lý do gì mà dẫn đến vấn đề đó?
CA: "Việc đó của cơ quan điều tra đang làm”.
PV: Tình hình sức khỏe của các anh chị em đó đến lúc này như thế nào?
CA: "Vẫn bình thường”.
PV: Mỗi tuần hay mỗi tháng họ vẫn được thân nhân đến thăm?
CA: "Mỗi tuần được đi thăm nuôi chớ”.
PV: Còn về việc xét xử?
CA: "Trong thời gian cơ quan điều tra đang làm”.
PV: Tối đa là bao lâu?
CA: "Tôi chưa hẹn anh được”.
PV: Tôi nghe nói tám giáo dân có bị bức cung và uy hiếp, cho hỏi việc này có không anh?
CA: "Cơ quan điều tra chúng tôi làm việc đó mà…không có”.
PV: Cho hỏi anh tên gì, cấp bậc gì?
CA: "Tôi ở cơ quan điều tra đây, anh hỏi chúng tôi làm gì.”
Với linh mục hạt trưởng hạt Cẩm Lệ
Sau lời chào hỏi tôi liền hỏi ngài:
PV: Ở đó thì cha có biết mấy anh chị em ở Cồn Dầu chứ cha?
Cha quản hạt (CQH): "Là sao”, là sao hà,
PV: Chẳng hạn như hiện tình của các anh chị em như thế nào cha?
CQH: "Nhưng mà những ai mới được chớ?!”
PV: Bảy anh chị em mà còn đang bị giam ớ
CQH: "Ah tôi ở Saigòn mà là sao biết được”
PV: Cha
ở ngoài đó (Cẩm Lệ, Đà Nẵng) mới vô mà, cha chỉ vô Sàigòn có công
chuyện rồi quay về mà, cha là hạt trưởng (hạt Cẩm Lệ) mà đúng không?
CQH: "(cha vào Sàigòn) Hai tuần rồi!”
PV: Hai tuần nhầm gì! Mấy anh chi em bị bắt hơn hai tháng rồi.
CQH: "Ah còn bị tạm giam chứ biết sao đâu”
PV: Trong giáo hạt mình có làm việc gì để an ủi anh chị em không cha?
CQH: "Thì mình cầu nguyện, kêu gọi cầu nguyện chứ biết làm sao.”
PV: Mình có thể đến nhà những người bị bắt chẳng hạn, có làm việc này chưa cha?
CQH: "Thấy
không ai làm chuyện này, bởi vì vấn đề có nhiều khó khăn lắm, rất nhiêu
khê, thành ra âm thầm cầu nguyện là tốt rồi. Còn về giáo quyền thì đức
cha (Đức giám mục Châu Ngọc Tri)
đôi lần ngài cũng ngỏ ý với chính quyền địa phương cứu xét để tám giáo
dân về với gia đình! Đồng thời củng có thư kêu gọi cầu nguyện trong
giáo phận ấy mà. Chỉ đơn giản vậy thôi chứ không còn cách gì hơn. Thỉnh
thoảng tôi có trao đổi với cha chánh xứ Cồn Dầu.”
PV: Tinh thần của cha chánh xứ Cồn Dầu như thế nào cha?
CQH: "Cũng
bình yên và cũng thấy tốt đẹp, chứ không có gì đâu. Chỉ có cái là mọi
sự thì đâu cũng vào đó rồi! Và hình như giáo dân đã ký và kiểm định hết
rồi!”
PV: Và theo cha nghĩ thì giá đền bù (giải tỏa) có thích hợp cho bà con lắm không, mà họ có những bức xúc như vậy?
CQH: "Oh, giá bây giờ thì có đủ thứ giá: Trên huyện nói giá này, người khác thì nói giá kia, chả hiểu nữa, cho đến bây giờ thì tôi không biết chính xác giá (đền bù) như thế nào mà! Người thì nói có một trăm rưởi nghìn(150.000/m2), người
nói hai trăm rưởi nghìn, người nói bốn trăm rưởi nghìn, chả biết cái gì
đâu hết trơn (mọi chuyện không rỏ ràng). Vì vậy không nắm bắt cái gì là
nhứt định hết há.”
PV: Giá năm trăm nghìn (trên một mét vuông đất) đi chăng nữa thì theo con nghĩ làm sao mà họ sống đúng không?!
CQH: "Vẫn biết vậy! vẫn biết vậy! nhưng bây giờ trong thế chẳng đặng đằng thì mình biết làm sao?”
PV: Dạ, nhưng mình không đề xuất một giá nào đó để đền bù thỏa đáng hơn?
CQH: "Giá đền
bù hình như có khung có mức của nhà nước rồi đó! Mà cái giá khung giá
mức chi (gì) đó mình đâu có nắm vững. Mà bên chủ đầu tư để giải tỏa, để
thi công khu du lịch sinh thái này thì mình đâu có biết, dân đâu có
biết được! Chỉ có bên phía chình quyền biết thôi thì mình đâu có biết
đâu mà mò! Mò tầm bậy tầm bạ mà nó trật thì chết thêm nữa.”
PV: Cha có thường nói chuyện với cha xứ ở Cồn Dầu không?
CQH: "Có,
thỉnh thoảng một tuần có khi một lần, có khi thì vài lần. Cũng nói
chuyện, hỏi thăm ngài, trước hết là khích lệ ngài, qua ngài khích lệ bà
con.”
PV: Hiện tại tinh thần của cha xứ và bà con ở đó như thế nào cha?
CQH: "Dĩ nhiên là xuống”
PV: Xuống (tinh thần) nhưng mà tới mức nào cha?
CQH: "Cũng
không đến nỗi chi đâu (gì đâu). Qua đợt giải tỏa đền bù vừa rồi, người
ta kiểm định hết rồi thì thấy bây giờ cũng ổn định, cũng lắng đọng chứ
không có sôi sục như lúc đầu… ”
PV: Theo cha nghĩ do giáo dân quá sợ không hay họ thấy thỏa đáng?
CQH: "Làm sao mà mình biết thỏa đáng bây giờ”
PV: Cha có bà con ở Cồn Dầu không?
CQH: "Bà
con thì có nhiều ở đó chớ. Khi họ lên thăm chơi hay đi dâng lễ ở chổ
tôi thì thấy họ cũng chấp nhận tình thế chứ làm sao được. Nhìn một góc
nào đó thì có oan ức nhưng mà nhìn một góc độ khác thì mình phải luồn
lách mà sống chứ”
PV: Tình hình của bảy gia đình đang bị tạm giam và điều tra thì như thế nào cha?
CQH: "Thì
thấy đương nhiên người ta lo lắng cho người thân của mình. Cũng chạy
lên chạy xuống thăm nom rứa thôi (vậy đó). Nhưng mà rồi không đến nổi
gì, theo như tôi nắm hiểu được thì khi việc kiểm định giải tỏa xong thì
họ cũng về thôi. Qua việc tạm giam như vậy để thức tỉnh(cảnh cáo) bà
con còn lại rứa thôi.”
Thomas Việt