Bộ Ngoại giao Trung Quốc gởi thư đến các vị đại sứ châu Âu ở Na Uy hôm
thứ Hai tuần rồi có đề cập đến giải Nobel Hoà Bình được trao tháng rồi
cho một tác giả hiện đang bị ở tù, ông Lưu Hiểu Ba (Liu Xiaobo).
"Chúng tôi rất hy vọng quốc gia qúy vị… sẽ kiềm chế không tham dự bất
kỳ hoạt động nào nhằm chống lại Trung Quốc,” lá thư nói, theo một nguồn
tin ngoại giao cho hay, người này cũng như mọi người khác liên quan đến
chuyện này – đã không muốn tiết lộ tên mình vì sợ Trung Quốc trả thù.
Đằng sau cái ngôn ngữ khoác lác, ý của Bắc Kinh rất rõ ràng: Bắc Kinh
đang vận động ngầm các chính phủ châu Âu không tham dự buổi lễ vinh
danh ông Lưu Hiểu Ba - một người bất đồng chính kiến - vào ngày 10
tháng Mười Hai này, mà viên chức Trung Quốc đã lên tiếng tố giác ông
này như một tội phạm.
Lễ trao giải thưởng ở thủ đô Oslo là một buổi lễ rất trang trọng được
chủ toạ bởi vua và hoàng hậu Na Uy, và theo nghi thức ngoại giao, tất
cả các vị đại sứ ngoại quốc đang đương nhiệm ở Oslo đều tham dự.
Mặc dù có sự yêu cầu, hoặc cũng có thể vì lời cảnh cáo này, mà một số nhà ngoại giao cho hay không thể bỏ qua buổi lễ này.
"Chúng tôi bao giờ cũng tham dự buổi lễ này. Không có lý do gì mà không
đi,” một nhà ngoại giao châu Âu nói nhưng yêu cầu dấu tên vì vấn đề
mang tính chính trị nhạy cảm.
Rõ ràng, người được trao giải Nobel Hoà Bình năm nay sẽ không thể có
mặt để nhận giải cao quý này cùng một số tiền thưởng trị giá một triệu
rưỡi đô-la. Ông ta vẫn đang ở trong nhà tù Jinzhou thuộc tỉnh Liaoning
phía bắc Trung Quốc, với án tù 11 năm vì tội "xúi giục phá hủy quyền
lực của chính quyền và lật đổ hệ thống nhà nước xã hội chủ nghĩa” qua
bản Hiến chương Linh Tám, là một bản tuyên ngôn được viết lên với cảm
hứng từ bản Hiến chương 77 của nước Czechoslovakia nhằm kêu gọi cho một
cải cách chính trị ở Trung Quốc.
| Những
người biểu tình ủng hộ dân chủ yêu cầu nhà nước Trung Quốc thả tự do
cho ông Liu Xiaobo trong một cuộc biểu tình bên ngoài Văn phòng Liên
lạc Trung Quốc ở Hồng Kông. Nguồn: AP, Kin Cheung
|
Vợ ông Lưu Hiểu Ba cũng khó mà tham dự buổi lễ này vì bà đã và đang bị
quản chế tại gia ngay sau khi giải thưởng Nobel Hoà bình được công bố
hôm 8 tháng Mười. Bà ta đã yêu cầu bạn bè tham dự buổi lễ nhân danh
chồng bà, nhưng rất nhiều người trong số họ - những người hoạt động như
chồng bà – đều ở trong hoàn cảnh tương tự hoặc là bị quản chế tại gia
hay bị hạn chế sự đi lại.
Ở tỉnh Guangzhou, miền nam Trung Quốc, ông Guo Xianliang, một người bạn
của ông Liu Xiaobo, người đã từng phát tờ rơi thông báo tin tức về giải
Nobel Hoà bình, đã bị bắt hôm cuối tháng Mười và cũng bị kết tội xúi
giục phá hủy quyền lực của chính quyền, các nhà hoạt động cho hay.
Đối với Bắc Kinh, giải Nobel Hoà bình năm nay là một thử thách ngoại
giao, đưa các nước phụ thuộc sự thương mãi của họ vào Trung Quốc vào
trong một vị thế khó xử. Trong hai tuần qua, Bộ Ngoại giao Trung Quốc
đã mời các nhà ngoại giao ngoại quốc có nhiệm sở ở Bắc Kinh dùng cơm
trưa, và khuyên những nhà ngoại giao này đừng tuyên bố công khai về
giải Nobel Hoà bình và Bắc Kinh ngụ ý là họ không nên tham dự buổi lễ
trao giải này, theo một nguồn tin ngoại giao cho hay.
"Nhà nước Trung Quốc hành xử như một tên côn đồ, đầu đường xó chợ. Họ
lên tiếng hăm doạ khi sự ve vãn, phỉnh phờ không lôi cuốn được ai,
nhưng điều này sẽ có tác động ngược lại,” người thành lập Diễn đàn Tự
do Oslo, một tổ chức bảo vệ nhân quyền, ông Thor Halvorssen nói. Ông
Thor sẽ tham dự buổi lễ này như là khách mời của vợ ông Liu Xiaobo. "Có
quá nhiều chính phủ cúi đầu trước Trung Quốc vì lý do kinh tế, nhưng
tiền bạc Trung Hoa không thể mua được sự nín lặng, giả câm giả điếc của
xã hội dân quyền và nền văn hoá phương Tây. Đó là bài học của giải
Nobel Hoà bình.”
Geir Lundestad, thư ký của Ủy ban Nobel Na Uy nói trong cuộc phỏng vấn
với hãng thông tấn The Associated Press là hơn 1.000 thiệp mời đã được
gởi ra, và những người được mời tham dự lễ trao giải này bao gồm tất cả
đại sứ ngoại quốc đang đương nhiệm ở Oslo, và đại sứ Trung Quốc là một.
Nhưng thiệp mời gởi cho đại sứ Trung Quốc ở Oslo đã bị trả lui, không
mở.
© DCVOnline
|