Việc kiểm toán tập đoàn đóng tàu đầy tai tiếng mới bị cưa làm ba, lại được thông báo hoãn kiểm toán nữa sau nhiều lần trì hoãn.

"Kiểm toán nhà nước cho biết mấy năm liền đã định lên kế hoạch làm việc tập đoàn này, song chưa thể tiến hành vì khủng hoảng tài chính thế giới và sợ chồng chéo với hoạt động kiểm tra của cơ quan khác.”

Trụ sở Tập Ðoàn Công Nghiệp Tàu Thủy Việt Nam - Vinashin tại Hà Nội. Tập đoàn này hiện đang trong quá trình tái cơ cấu, chuyển giao một số dự án cho hai doanh nghiệp nhà nước khác là PetroVietnam và Vinalines. (Hình: AFP/Getty Images)

Bản tin điện tử VNExpress hôm Thứ Năm đưa tin như vậy về cuộc họp báo của cơ quan Kiểm Toán Nhà Nước khi họp báo về kết quả kiểm toán năm 2009 và "tình hình thực hiện các kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2008”.

Lời loan báo được Lê Minh Khái, phó tổng kiểm toán nhà nước, đưa ra khiến người ta ngạc nhiên và nhiều ký giả của hệ thống báo đài "lề phải” đặc các câu hỏi "xoáy vào câu chuyện thua lỗ, nợ nần của tập đoàn này”.

Mới ngày 9 tháng 7 năm 2010, Tổng Thanh Tra Chính Phủ Trần Văn Truyền thông báo sẽ "thanh tra Vinashin trong 75 ngày ‘kể từ ngày công bố quyết định thanh tra’” được TTXVN loan tải. Theo hãng thông tấn chính thức của Hà Nội "Tổng Thanh Tra Chính Phủ đã ban hành Quyết định số 1959/QÐ-TTCP ngày 5 tháng 7 năm 2010 về việc thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại Vinashin”.

Ðiều này cho người ta đặt rất nhiều dấu hỏi về tính minh bạch của chế độ Hà Nội đối với sự làm ăn thua lỗ ngập đầu của tập đoàn đóng tàu Vinashin đã phải cưa làm 3 để các công ty khác gánh bớt nợ và trả nợ giùm vì Vinashin đã không còn khả năng trả nợ.

Ngày 1 tháng 7 vừa qua tin tức cho hay, Nguyễn Tấn Dũng, thủ tướng Hà Nội, đã ký Quyết định số 926/QÐ/TTg "tái cơ cấu” Vinashin bằng cách Vinashin chỉ giữ lại một phần, một phần bán cái cho Tập Ðoàn Dầu Khí Quốc Doanh Petro Vietnam và một phần bán cái cho Tổng Công Ty Hàng Hải Việt Nam (Vinalines).

Tin tức cho hay tổng tài sản (kể cả trị giá đất rất lớn mà đại gia Vinashin đã thâu tóm từ Bắc chí Nam) hiện có khoảng 90,000 tỉ đồng trong khi nợ nần ngang dọc lên đến hơn 80,000 tỉ đồng, trong khi đó, vốn sở hữu của công ty này chỉ có 9,000 tỉ đồng.

Một số tàu biển, đóng lấy hay mua từ ngoại quốc, khi mua trị giá nhiều trăm triệu đô la, nay bị bỏ không cho rỉ sét nắng gió, xuống cấp nhanh chóng.

Báo SGTT khi loan tin "tái cơ cấu” Vinashin đã cho rằng "Vinashin thua lỗ, nợ nần chồng chất nên phải chuyển giao bớt tài sản, công nợ để các tập đoàn, tổng công ty nhà nước ứng cứu, là một thủ thuật ‘đánh bùn sang ao’ để che đậy những khoản thua lỗ lớn.”

Ngày 13 tháng 7 năm 2010, tin cho hay Ủy Ban Kiểm Tra Trung Ương Ðảng CSVN đã chuyển hồ sơ sai phạm của Phạm Thanh Bình, chủ tịch tập đoàn Vinashin, sang cơ quan điều tra (công an) để điều tra vì "có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự”.

Ông này bị cáo buộc đưa con trai, em vào nắm các chức vụ chủ chốt của tập đoàn và đầu tư bừa bãi suốt nhiều năm qua nhiều lãnh vực chẳng liên quan gì tới đóng tàu. Một số tiền vay không nhỏ đã mất biến khi đầu tư vào địa ốc và chứng khoán vào lúc cả hai thị trường này đều tuột dốc thê thảm.

Cũng như nhiều đại gia quốc doanh khác mất những số tiền lớn vào chứng khoán, nhà đất, không hề thấy có báo cáo nào nêu ra các con số thua lỗ.

Phạm Thanh Bình bị Ủy Ban Kiểm Tra Trung Ương Ðảng đề nghị hồi đầu tháng 7 là "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, một tội hình sự dẫn đến nhiều năm tù khi số tiền thất thoát lên hàng trăm triệu đô la.

Trước khi có kết luận của Ủy Ban Kiểm Tra Trung Ương Ðảng cũng như quyết định cưa làm 3 tập đoàn Vinashin, đại gia này lên mặt báo "lãi lên tới 1 nghìn tỉ đồng” theo bản tin tường thuật ngày 18 tháng 1 năm 2010 của VNMedia. Dịp này, ông Phạm Thanh Bình còn đưa ra dự báo "giá cước vận tải biển đã nhích lên, thị trường đóng tàu đã nhích lên, chúng tôi đặt mục tiêu năm 2010 tăng trưởng 15% so với năm 2009”.

Chỉ trong vòng 6 tháng, Vinashin đã từ thông báo lời lãi một ngàn tỉ đồng đến thua lỗ ngập đầu không còn khả năng trả nợ, là điều thật vô cùng "ấn tượng”.

Ngày 6 tháng 11 năm 2009, VNExpress có bản tin nói rằng "Gần nửa tập đoàn, tổng công ty làm ăn thua lỗ”. Bản tin này liệt kê ra, theo báo cáo của Ngân Hàng Nhà Nước tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2008, "Tập đoàn Vinashin nợ 19,885 tỉ đồng”. Chỉ có một năm rưỡi mà tổng nợ của đại gia này nhảy lên tới hơn 80,000 tỉ đồng là điều đáng đặt nghi vấn về thông tin trung thực.

Ngày 29 tháng 10 năm 2009, báo Tuổi Trẻ có bài viết nói rằng rất nhiều chủ nợ đòi Vinashin không được, đã phải gửi đơn kêu cứu thủ tướng mà cũng không xong. Bây giờ, lại trì hoãn thanh tra.

Ngày 27 tháng 7 năm 2010, trong một cuộc phỏng vấn của Tuần Việt Nam, chuyên gia đầu tư Nguyễn Trần Bạt nói rằng "câu chuyện Vinashin là lỗi của cả hệ thống”.