Nam Nguyên, phóng viên RFA

2010-03-19

Việt Nam đối diện tình trạng lạm phát tăng cao, mất ổn định kinh tế vĩ mô, thâm hụt ngân sách, nhà đầu tư mất niềm tin vào giá trị đồng tiền.

AFP photo/Hoang Dinh Nam

Giá cả vẫn tiếp tục tăng cao. Một tiệm bán đồ khô ở Hà Nội hôm 15/3/2010.

Chính phủ Việt Nam đã chống đỡ con thuyền kinh tế như thế nào. Nam Nguyên phỏng vấn TS Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế độc lập ở Hà Nội để ghi nhận ý kiến ngoài chính phủ.

Tình trạng lạm phát

Nam Nguyên: Chính phủ đẩy mạnh chống lạm phát, vậy chính sách tiền tệ tín dụng hiện nay đang là nới lỏng hay siết chặt theo sự nhận định của ông?

TS Lê Đăng Doanh: Chính phủ hiện nay có nhìn nhận tình trạng lạm phát là nghiêm trọng và đã liên tục có chỉ thị về việc phải kềm chế lạm phát gởi các UBND tỉnh thành phố và các bộ ngành, giao các bộ thực hiện chính sách giám sát tăng giá. Nhưng hiện nay giá vẫn tiếp tục tăng và có lẽ những biện pháp hành chính chỉ có giới hạn nhất định.

Chính phủ có thực hiện chính sách tiền tệ tín dụng thắt chặt cho đến gần đây, sau Tết Nguyên Đán thì đã có việc thay đổi, mở rộng khả năng cấp tín dụng.

Chính phủ hiện nay có nhìn nhận tình trạng lạm phát là nghiêm trọng và đã liên tục có chỉ thị về việc phải kềm chế lạm phát.

TS. Lê Đăng Doanh

Thay cho việc tắc nghẽn thanh khoản thì bây giờ cho phép các ngân hàng, các doanh nghiệp được vay tín dụng hay cấp tín dụng trên cơ sở lãi suất thỏa thuận và lãi suất đầu ra được tự do nhưng lãi suất huy động tiền vốn vào thì vẫn chưa được tự do.

Vì vậy sắp tới đây lãi suất huy động cũng được nới lỏng như vậy chính sách tiền tệ tín dụng thắt chặt được chuyển sang chính sách nới lỏng hơn.

Nam Nguyên: Lãi vay ngân hàng lập đỉnh cao 17%, 18% làm cho các doanh nghiệp khu vực tư nhân gặp nhiều khó khăn. Tình trạng này thể hiện điều gì, hậu quả?

TS Lê Đăng Doanh: Việc lãi suất tăng cao như vậy thì chắc chắn các doanh nghiệp sẽ đổ vào chi phí kinh doanh, làm cho chi phí kinh doanh tăng thêm và như vậy sẽ thúc đẩy lạm phát lại tăng hơn nữa.

Giá trị tiền đồng VN

Nam Nguyên: Chính sách tỷ giá hiện nay, theo TS, có đủ linh họat chưa?

TS Lê Đăng Doanh: Chính sách tỷ giá thì chính phủ đã điều chỉnh liên tục trong một thời gian ngắn, tôi nghĩ sắp tới đây chính phủ có thể sẽ điều chỉnh nhưng mà không phải là trong thời gian quá ngắn. Bởi vì mới đây trong vòng ba tháng đã có 2 lần điều chỉnh mà tác dụng đối với việc nâng giá các mặt hàng nhập khẩu đã quá rõ ràng, nên chắc tới đây việc này sẽ phải thận trọng hơn.

Mua bán đô la Mỹ. photo courtesy of vietnamnet

TS Lê Đăng Doanh: Việc phục hồi niềm tin vào giá trị tiền đồng là một yêu cầu rõ ràng và cấp bách, song thực hiện việc đó như thế nào lại là một vấn đề còn cần phải được giải quyết một cách đồng bộ.

Bởi vì các vấn đề kinh tế vĩ mô của Việt Nam có sự liên hệ phức tạp chặt chẽ liên ngành với nhau, có lẽ phải bắt đầu từ việc hạn chế bội chi ngân sách và phải hạn chế các chương trình đầu tư quá rầm rộ của chính phủ và chỉ tập trung vào các chương trình đầu tư có hiệu quả.

Trên cơ sở cắt giảm bội chi ngân sách thì có thể cắt giảm chi tiêu, cũng giảm được nhập siêu và trên cơ sở đó làm cho các cân đối vĩ mô được ổn định hơn. Trong mối quan hệ như vậy niềm tin vào giá trị tiền đồng VN sẽ được cải thiện.

Việc phục hồi niềm tin vào giá trị tiền đồng là một yêu cầu rõ ràng và cấp bách, song thực hiện việc đó như thế nào lại là một vấn đề còn cần phải được giải quyết một cách đồng bộ.

TS. Lê Đăng Doanh

Nam Nguyên: Theo TS, chính phủ có đang đi theo đúng hướng này hay không?

TS Lê Đăng Doanh: Cho đến nay tôi thấy là các dự án đầu tư vẫn đang được thúc đẩy mạnh, cho nên tôi nghĩ rằng hạn chế bội chi ngân sách vẫn là một vấn đề phải được hết sức chú ý.

Nam Nguyên: Trong tình hình như thế, chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 6,5% của chính phủ sẽ tạo ra thêm những áp lực mới, thưa TS?

TS Lê Đăng Doanh: Theo tôi nếu có thể điều chỉnh chính sách và cải cách mạnh mẽ, thì chỉ tiêu tăng trưởng 6,5% cho nền kinh tế vẫn có thể đạt được mà không gây ảnh hưởng nhiều đến vấn đề lạm phát. Vấn đề là có giữ được chỉ số lạm phát 7% hay không, cho tới nay thấy rất khó có thể giữ được.