Chất lượng đào tạo đại học thấp kém 

Hồi cuối tháng rồi, khi lên tiếng tọng một hội nghị ở Hà Nội nhằm đánh giá hoạt động đào tạo của đại học và cao đẳng trong 10 năm qua, Phó Thủ Tướng kiêm Bộ Trưởng Bộ Giáo Dục & Đào Tạo Việt Nam, ông Nguyễn Thiện Nhân, không khỏi nêu lên nghi vấn rằng tại sao phải thành lập nhiều trường đại học như vậy. Theo ông, nếu không trả lời được câu hỏi này thì sẽ không thể giải toả được những băn khoăn, những lo lắng về chất lượng đào tạo đại học - cao đẳng và lấy được niềm tin của xã hội.
Theo số liệu thống kê của Bộ Giáo Dục & Đào Tạo Việt Nam, trong 10 năm qua số trường đại học và cao đẳng được thành lập và nâng cấp đã tăng mạnh mẽ trong khắp nước bằng tổng số trường được thành lập trong 50 năm trước đó.
Báo điện tử Tiền Phong trích dẫn lời Phó Thủ Tướng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định rằng Bộ sẽ có chế tài để một giảng viên đại học trong thời gian nhất định phải nâng cao trình độ, nếu không thì sẽ phải ra khỏi trường.

chất lượng đội ngũ giảng viên giảm đi rõ rệt, vừa thiếu trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm thực tế

Bấo điện tử Dân Trí vào cuối tháng rồi có bài tựa đề "Còn nhiều điều bất cập về giáo dục đại học" mở đầu rằng chất lượng đào tạo đại học ở nước ta vốn đã thấp kém vì chương trình và cách thức tổ chức đào tạo còn nhiều bất cập, qua quá trình đổi mới chưa thấy nâng lên, mà ngược lại còn sa sút hơn. Điều đó có nguyên nhân quan trọng, trước hết là sự bùng nổ của các trường đại học và cao đẳng kéo theo sự tăng nhanh số lượng sinh viên không thể đáp ứng đủ về cơ sở vật chất cần thiết, nhất là chất lượng đội ngũ giảng viên giảm đi rõ rệt, vừa thiếu trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm thực tế. Vẫn theo bài báo, phương pháp đào tạo, giảng dạy vẫn theo kiểu lý thuyết suông, đơn giản chỉ viết lý thuyết lên bảng mà không có thực hành.

Giảng viên thiếu trình độ chuyên môn cũng như kinh nghiệm

Về vấn đề gọi là lý thuyết suông, Giáo sư Phạm Duy Hiển ở Bộ Khoa Học & Công Nghệ Việt Nam nhận xét như sau:
Giáo sư Phạm Duy Hiển : Tất nhiên đấy là một vấn đề rất là lớn của nền giáo dục của mình, đặc biệt đau khổ nhất là nó lại tồn tại ở đại học là cái lời mà lý ra không  được như thế. Thế nhưng mà bây giờ thì mình vẫn cứ như thế là bởi vì sao? Phải nói trắng một cái điều rằng đội ngũ giáo viên đại học của mình chưa được đào tạo kỹ và chưa tạo ra được cho họ một cái môi trường để họ có thể vừa giảng dạy mà lại vừa nâng cao trình độ của mình lên, đặc biệt là qua nghiên cứu khoa học, thì cái đó lại không làm được. Phần đông dạy theo cái kiểu như cũ tức là cái kiểu "đọc và chép", thậm chí có thể nói là ngay bây giờ sách giáo khoa ở trường phổ thông thì rất là nhiều và có kế hoạch xuất bản của các nhà xuất bản giáo dục. Sách giáo khoa cho đại học lại rất hiếm.

đội ngũ giáo viên đại học của mình chưa được đào tạo kỹ và chưa tạo ra được cho họ một cái môi trường để họ có thể vừa giảng dạy mà lại vừa nâng cao trình độ của mình lên, đặc biệt là qua nghiên cứu khoa học, thì cái đó lại không làm được
Giáo sư Phạm Duy Hiển

Học sinh đại học cũng như thầy giáo đại học rất không đủ những tài liệu giáo khoa để mà có thể tham khảo thêm. Thì như vậy tức là có thể nói sự phát triển của đại học của mình hiện nay rất là lệch và không có đồng bộ, không bảo đảm đủ các điều kiện để cho nó phát triển bình thường. Mà nói đến cơ sở vật chất, ví dụ phòng thí nghiệm hay các thứ càng kém.
Cách nay ít lâu, qua báo Tuổi Trẻ, Tiến sĩ Phan Minh Ngọc thuộc Đại Học Kyushu (Nhật Bản) có viết bài tựa đề "Nguy cơ từ chất lượng giáo dục kém" với đoạn nhận xét rằng tình trạng phát triển tràn lan các trường đại học - cao đẳng trong tương lai trong khi điều kiện vật chất và nhân lực không theo kịp là một trong những biểu hiện rõ nét nhất của việc chạy theo thành tích mà đầu tư phong trào trong ngành giáo dục Việt Nam.
Cách nay khoảng 2 tuần lễ, báo VietnamNet có đăng bài "Cần đoạn tuyệt với chủ nghĩa hình thửc trong giáo dục" của Tiến sĩ Nguyễn Văn Tiện Ích từ Đức Quốc cho rằng quá trình phát triển và kết quả của hệ thống giáo dục - đào tạo tại Việt Nam trong nhiều thập niên qua, bên cạnh thành tích đạt được, đã và đang bộc lộ nhiều khuyết điểm trầm trọng. Chúng ta từng trải qua mấy cuộc cải cách giáo dục song chưa tìm ra được một mô hình thích hợp đảm bảo chất lượng bền vững. Bộ máy giáo dục - đào tạo của Việt Nam đã và đang cung cấp cho đất nước nhiều sản phẩm với chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu của cuộc sống, của hội nhập.

Tình trạng bùng nổ đại học 

Trước tình trạng gọi là bùng nổ đại học và cao đẳng như vậy, Giáo sư lão thành Hoàng Ngọc Hiến  từ Hà Nội phân tích như sau.

Ở nước nào cũng vậy thôi, số đông bao giờ nó cũng thượng vàng hạ cám.

Giáo sư Hoàng Ngọc Hiến : Trước khi trình bày quan niệm chung của tôi, quan niệm khái quát của tôi về sự phát triển đại học thì các lãnh đạo của đại học nên tính đến mối quan hệ giữa cái ở Việt Nam gọi là đạo tạo đại trà (tức số đông đấy ạ) và đào tạo đặc điểm (tạm gọi là élite) thì nó có hai nhiệm vụ, đại học có 2 nhiệm vụ : một là đào tạo đại trà tức là cho số đông, và thứ hai là đào tạo élite, thì ở Việt Nam hiện nay cả hai cái ấy đều cần cả.
Đào tạo số đông cũng cần mà đào tạo élite cũng cần, nhưng việc đào tạo số đông có thể chấp nhận được một khi cột đào tạo élite vào, nghĩa là có đào tạo élite, còn nói chung thì đào tạo đại trà nên cho thoải mái, nên là cứ cho mở các đại học như kiểu đại học cộng đồng ở Mỹ. Tẩt nhiên là ở Việt Nam cái phát triển đại trà rất cần, nhưng cái điều này chỉ có thể chấp nhận được một khi trong nước việc đào tạo élite là tốt. Rất tiếc hiện nay việc đào tạo élite trong nước rất kém. Cho nên tôi thấy rằng là bây giờ mình bác bỏ cái đào tạo đại trà cũng không đúng.
Ở nước nào cũng vậy thôi, số đông bao giờ nó cũng thượng vàng hạ cám.
Vấn đề giáo dục đại học ở Việt Nam lại được nêu lên khi hồi Tháng Tư năm nay nhiểu báo mạng trong nước gần như liên tục đề cập tới nhu cầu cần phải cải cách giáo dục qua những tự đề như "Các đại thụ ngành giáo dục lên tiếng đòi cải cách", "Phải cải cách thay vì đổi mới giáo dục", "Giáo dục cần thay đổi tận gốc", "Đổi mới phương pháp giảng dạy để nâng cao chất lượng giáo dục".