2009-06-24

Trong vụ bắt LS Lê Công Định, đã có một số dấu liên quan đến những hành vi vi phạm pháp luật của hai viên tướng Công an trực tiếp chỉ đạo vụ này.

Tướng Hoàng Kông Tư trong buổi họp báo tại Sài Gòn, thông báo việc bắt giam LS Lê Công Định. Photo courtesy of Thanh Nien online

Video nhận tội...

Theo báo chí Việt Nam, ngày 22 tháng 6, ông Nguyễn Đăng Trừng, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM đã ký quyết định xoá tên luật sư Lê Công Định trong danh sách luật sư của Đoàn Luật sư TP.HCM vì – xin trích nguyên văn - “đã có hành vi vi phạm pháp luật, đã bị cơ quan An ninh Điều tra của Bộ Công an khởi tố và bắt tạm giam, đã vi phạm Luật Luật sư và Quy tắc Đạo đức nghề nghiệp luật sư”..

Khoan bàn tới những vấn đề có liên quan đến quyết định vừa kể của Đoàn Luật sư TP.HCM, ở loạt bài này, chúng tôi chỉ đề cập đến một yếu tố mà dựa theo tường thuật của báo chí trong nước, đây chính là một trong vài tác nhân, dẫn tới quyết định mới nhất, liên quan đến luật sư Lê Công Định của Đoàn Luật sư TP.HCM. 

Đó là video clip ghi cảnh luật sư Lê Công Định đọc bản tường trình, qua đó, ông thừa nhận đã vi phạm điều 88 của bộ Luật Hình sự Việt Nam và cho biết ông “rất ân hận với những hành vi sai trái của mình, mong được Nhà nước xem xét cho hưởng lượng khoan hồng”.

Tôi đã nghe và xem qua đoạn video clip đó nhưng chúng ta không biết bên trong, họ đã dùng những chiêu thức nào gây áp lực đối với ông ta để có được những cái mà họ cho là bằng chứng đó.

Bà Elaine Pearson, Human Rights Watch

Từ ngày 18 tháng 6 đến nay, video clip vừa kể đã và đang được hệ thống truyền thông Việt Nam khai thác tối đa nhằm chứng minh việc bắt giữ luật sư Lê Công Định là cần thiết và phù hợp với pháp luật Việt Nam.

Tuy nhiên việc khai thác video clip ấy không chắc mang lại hiệu qủa mà chính quyền và công an Việt Nam mong đợi.

Hôm 20 tháng 6, trả lời Ban Việt ngữ Đài chúng tôi, bà Elaine Pearson, Phó giám đốc Phân bộ Châu Á của Tổ chức Quan sát Nhân quyền cho biết: “Tôi đã nghe và xem qua đoạn video clip đó nhưng chúng ta không biết bên trong, họ đã dùng những chiêu thức nào gây áp lực đối với ông ta để có được những cái mà họ cho là bằng chứng đó”.

Cũng vì vậy, bà Elaine Pearson mong rằng, các quốc gia, các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế sẽ xem  xét cẩn trọng những thông tin mà chính quyền Việt Nam công bố. Theo bà, cần nhớ rằng, chính quyền Việt Nam kiểm soát toàn bộ, kể cả hệ thống truyền thông. 

Thậm chí, khi trả lời Đài BBC, ông Roman Misil, một viên chức ngoại giao của Cộng hoà Czech tại Hà Nội còn kể rằng, ông và lãnh đạo các cơ quan ngoại giao của Liên hiệp châu Âu tại Việt Nam cảm thấy lo ngại hơn khi đoạn video clip được phát trên đài truyền hình quốc gia và các kênh truyền thông.

Cũng theo ông Roman Misil, lãnh đạo các cơ quan ngoại giao của Liên hiệp châu Âu tại Việt Nam, đã kêu gọi chính phủ Việt Nam nhanh chóng thả luật sư Lê Công Định và tất cả những người đang bị giam giữ vì thực hiện quyền tự do ngôn luận của họ một cách hoà bình…

Cố ý làm lộ bí mật?

Video clip ghi cảnh luật sư Lê Công Định đọc bản tường trình, không chỉ gieo rắc thêm nghi ngại trong cộng đồng quốc tế.

Trả lời phỏng vấn của chúng tôi qua email, một luật sư Việt Nam, yêu cầu không nêu tên, khẳng định rằng, video clip được Bộ Công an và hệ thống truyền thông Việt Nam khai thác để biện minh cho việc bắt giữ luật sư Lê Công Định lại chính là bằng chứng, chứng minh luật pháp Việt Nam đang bị vi phạm:

“Video clip ghi cảnh luật sư Lê Công Định đọc bản tường trình được Bộ Công an Việt Nam công bố ở lần họp báo thứ hai do họ tổ chức hôm 18 tháng 6. Vào thời điểm đó, ông Định vẫn còn đang bị tạm giữ, chưa bị khởi tố.

Vào thời điểm Bộ Công an công bố video clip, ông Định vẫn còn là một công dân với đầy đủ các quyền hiến định, những quyền này chưa bị hạn chế, vì ông chưa phải là bị can trong bất kỳ vụ án nào. Cả chính quyền lẫn Công an phải tôn trọng các quyền mà điều 73 của Hiến pháp dành cho mọi công dân.

Một luật sư Việt Nam

Tôi muốn nhấn mạnh yếu tố này, bởi vào thời điểm Bộ Công an công bố video clip, ông Định vẫn còn là một công dân với đầy đủ các quyền hiến định, những quyền này chưa bị hạn chế, vì ông chưa phải là bị can trong bất kỳ vụ án nào.

Cả chính quyền lẫn Công an phải tôn trọng các quyền mà điều 73 của Hiến pháp  dành cho mọi công dân, trong đó có ông Định. Giống như mọi công dân khác, ông Lê Định được pháp luật bảo hộ về danh dự, nhân phẩm.

Trong quá trình bị tạm giữ, người bị tạm giữ có thể thừa nhận chuyện này, phủ nhận chuyện kia nhưng cơ quan điều tra không có quyền sử dụng những thông tin đã thu thập trong quá trình điều tra để công bô trước công chúng theo hướng hạ thấp danh dự, nhân phẩm của bất kỳ công dân nào đang bị tạm giữ, kể cả ông Định.

Ngay cả trong trường hợp đang là bị can, bị cáo. Tuy cho phép các cơ quan tiến hành tố tụng hạn chế một số quyền công dân của bị can, bị cáo trong thời gian đang tiến hành điều tra nhưng luật vẫn buộc các cơ quan tiến hành tố tụng phải tôn trọng danh dự, nhân phẩm của các bị can, bị cáo.

Còn một điểm cần lưu ý nữa là từ các quyền tự do căn bản do hiến pháp qui định, công dân có thêm một số quyền nhân thân. Bộ Luật Dân sự dành hẳn một điều là điều 31 để qui định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh.

Cụ thể là cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh cá nhân phải được người đó đồng ý. Nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của họ.”

Cũng luật sư yêu cầu ẩn danh nhận định thêm rằng, việc Công an Việt Nam khai thác video clip ghi cảnh luật sư Lê Công Định đọc bản tường trình cho thấy, cơ quan bảo vệ pháp luật vẫn giẫm đạp lên nhiều qui định pháp luật dù rằng, năm ngoái, đã từng có một viên tướng công an phải trả giá đắt.

Quả thực có một vài dấu hiệu cho thấy, hình như tướng Vũ Hải Triều và tướng Hoàng Kông Tư, những người trực tiếp chỉ đạo điều tra vụ luật sư Lê Công Định, cũng phạm tội “cố ý làm lộ bí mật công tác” như tướng Phạm Xuân Quắc hồi năm ngoái.

Có những dấu hiệu cho thấy, 2 tướng côgn an đang chỉ đạo điều tra vụ án luật sư Lê Công Định đã phạm tội “cố ý làm lộ bí mật công tác” như tướng Phạm Xuân Quắc, đã bị truy tố trong vụ PMU18.

Ở bài trước, Trân Văn đã trình bày một số dấu hiệu liên quan đến những hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của công dận khi tùy tiện sử dụng video clip ghi cảnh luật sư Lê Công Định đọc bản tường trình.

Hôm nay Trân Văn tường trình tiếp những dấu hiệu cho thấy, tướng Vũ Hải Triều và tướng Hoàng Kông Tư - hai nhân vật đang chỉ đạo điều tra vụ án có liên quan đến luật sư Lê Công Định – đã phạm tội “cố ý làm lộ bí mật công tác” như tướng Phạm Xuân Quắc, đã bị khởi tố, truy tố và kết án hồi năm ngoái…

Nhìn lại vụ PMU18

Ngày 12 tháng 5 năm ngoái, ông Đinh Văn Huynh, thượng tá, Điều tra viên cao cấp, Trưởng phòng 9 của Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm vể trật tự xã hội (gọi tắt là C14), thuộc Bộ Công an Việt Nam, bị khởi tố và tạm giam vì  “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. 

Hôm sau, ngày 13 tháng 5, ông Phạm Xuân Quắc, cựu thiếu tướng, Cục trưởng C14, thượng cấp của ông Huynh cũng bị khởi tố về tội này.

Sau đó ít lâu, tội danh của ông Quắc và ông Huynh được đổi từ “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” thành “Cố ý làm lộ bí mật công tác”.

Năm tháng sau, ngày 15/10/2008, tướng Phạm Xuân Quắc bị Toà án thành phố Hà Nội xử phạt “cảnh cáo”, thượng tá Đinh Văn Huynh bị phạt một năm tù.

Tại sao ông Quắc và ông Huynh bị khởi tố, truy tố rồi bị kết án? Cả Kết luận Điều tra của Cục An ninh Điều tra thuộc Bộ Công an, Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Hà Nội, bản án của Toà án nhân dân Hà Nội cùng nhận định rằng:

“Trong quá trình điều tra vụ án, Phạm Xuân Quắc và Đinh Thế Huynh đã cung cấp thông tin cho báo chí. Đây là hành vi tiết lộ bí mật công tác, vi phạm Quyết định số 738/2003 ngày 6/10/2003 và Chỉ thị số 11 CT/BCA/2002/BCA  ngày 31/10/2002 của Bộ Công an về tăng cường bảo vệ bí mật thông tin, tài liệu và các biện pháp nghiệp vụ của lực lượng Công an nhân dân. Hành vi đó đã phạm vào tội “Cố ý làm lộ bí mật công tác” được qui định tại điều 286 Bộ luật hình sự.”

Theo các tài liệu vừa dẫn, khi chỉ đạo và tiến hành điều tra vụ án xảy ra tại Ban Quản lý Dự án 18, quen được gọi là PMU18, các ông Phạm Xuân Quắc, Đinh Văn Huynh đã cố tình tiết lộ những thông tin mà cơ quan điều tra thu thập được trong quá trình điều tra cho báo chí.

Cục An ninh điều tra của Bộ Công an Việt Nam từng thực hiện một thống kê và cho biết, trong suốt giai đoạn diễn ra cuộc điều tra về vụ PMU18, dựa trên những thông tin, tài liệu do cơ quan điều tra chủ động cung cấp trái pháp luật, khoảng 40 nhà báo đã viết chừng 1.200 tin, bài về chuyện tham nhũng, chạy án,… Trong đó, có khá nhiều thông tin sai sự thật. Chính yếu tố đó trở thành nguyên nhân chính, khiến hai điều tra viên cao cấp của Bộ Công an bị buộc phải chịu trách nhiệm hình sự.

Khoảng cuối tháng 7 năm ngoái, vài blog, diễn đàn điện tử đã cung cấp các audio clips ghi âm một cuộc họp do Ban Tuyên giáo của Ban Chấp hành  Trung ương Đảng CSVN tổ chức vào ngày 20 tháng 7, để nghe ông Vũ Hải Triều, lúc đó là Tổng cục phó Tổng cục An ninh, Bộ Công an giải thích về việc hai bắt hai điều tra viên cao cấp và hai nhà báo Nguyễn Việt Chiến, Nguyễn Văn Hải.

Qua các audio clips này, người ta có thể nghe ông Vũ Hải Triều, biện giải về lý do bắt các đồng chí, đồng nghiệp của mình: “Ông Quắc đã tuyên bố các thông tin sai”. Tương tự, ông Huynh bị bắt cũng vì: “Nhiều phóng viên đã khai là được ông Huynh cung cấp thông tin về vụ án”.

Đến vụ án Lê Công Định

Xin gác câu chuyện về tướng Phạm Xuân Quắc và thượng tá Đinh Văn Huynh sang một bên để trở lại với vụ án liên quan đến luật sư Lê Công Định, ông Trần Huỳnh Duy Thức, ông Lê Thăng Long, bà Lê Thị Thu, bà Trần Thị Thu.

Điều tướng Vũ Hải Triều và tướng Hoàng Kông Tư đã làm -  công khai cung cấp thông tin của vụ án “Tuyên truyền chống nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam” cho báo chí, trước khi vụ án này được khởi tố cả tuần, khác gì hành vi phạm tội của tướng Phạm Xuân Quắc và thượng tá Đinh Văn Huynh mà họ từng chỉ đạo điều tra - liệu tướng Vũ Hải Triều và tướng Hoàng Kông Tư có phải chịu trách nhiệm hình sự về tội “Cố ý làm lộ bí mật công tác hay không”?   

Trả lời chúng tôi qua email, một luật sư Việt Nam nhận định:

“Về nguyên tắc và thực tế xử lý hình sự thì đương nhiên là có! Tuy nhiên các cơ quan bảo vệ pháp luật có tôn trọng pháp luật và thật sự mong muốn thực thi pháp luật hay không thì đó lại là chuyện khác.

Hãy xem lại tiến trình tạm giữ, khởi tố, tạm giam Lê Công Định. Tiến trình này có rất nhiều dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng về tố tụng nhưng Viện Kiểm sát làm ngơ.

Rồi thay vì lên tiếng bảo vệ đồng nghiệp, đồng thời cũng là để bảo vệ các quyền hợp pháp cũng như lợi ích chính đáng cho giới của mình thì Đoàn Luật sư TP.HCM chỉ làm một việc, đó là xoá tên Lê Công Định trong danh sách luật sư.

Ngay cả báo chí, vốn đã từng bị buộc phải học nhiều bài học đầy cay đắng qua vụ hai đồng nghiệp của họ bị bắt, bị kết án hồi năm ngoái, nay vẫn tự nguyện thực hiện tiếp vai trò một dàn đồng ca.

Đừng nghĩ hành vi “cố ý làm lộ bí mật công tác” của tướng Triều và tướng Tư, cũng như chuyện báo chí phụ hoạ cho hai ông tướng này là bảo vệ chế độ.

Những tuyên bố đầy bất cẩn của hai ông tướng này trong hai buổi họp báo diễn ra hôm 13 tháng 6, đã đẩy nhà nước Việt Nam vào tình thế hết sức khó xử khi bị chính phủ nhiều quốc gia, nhiều tổ chức quốc tế chỉ trích gay gắt  vì xâm phạm tự do ngôn luận, xâm phạm nhân quyền.

Bởi những tuyên bố hết sức chủ quan và thiếu khôn ngoan như: bắt luật sư Lê Công Định là do ông ta đã viết bài, đã có những phát biểu chỉ trích chủ trương, chính sách, đã bào chữa cho các đối tượng chống đối,… mà  từ đó đến nay, ông Lê Dũng phải phân bua theo hướng ngược lại ít nhất ba lần trước cộng đồng quốc tế.

Ngay cả đại diện Tổng cục  An ninh cũng phải xoay 360 độ để đính chính về chuyện không bắt luật sư do bào chữa. Đó là những hậu quả nhãn tiền cho thể diện quốc gia, uy tín chế độ mà ai cũng thấy…”