Main » 2010 » Tháng Bảy » 29 » Khi người dân Bắc Giang đồng lòng đòi công lý
10:46 PM
Khi người dân Bắc Giang đồng lòng đòi công lý
Mặc Lâm, phóng viên RFA
2010-07-28
Trong
những ngày qua, người dân tỉnh Bắc Giang đã dấy lên cơn sốc khi anh
Nguyễn Văn Khương bị công an huyện Tân Yên đánh chết và loan tin cái
chết của anh do sử dụng ma túy.
Photo courtesy of TTXVA.com
Cả
thành phố Bắc Giang náo loạn hôm 25/7/2010 do người dân kéo đến UBND
tỉnh Bắc Giang biểu tình đòi làm rõ cái chết của anh Khương
Liệu có chìm xuồng?
Việc
làm này khiến gia đình nạn nhân cùng hàng ngàn người kéo nhau phản đối tại trụ
sở UBND tỉnh Bắc Giang. Trường hợp của anh Khương không phải là trường hợp duy
nhất. Hàng loạt vụ công an đánh hoặc bắn chết người liên tiếp xảy ra trong
nhiều năm qua đã khiến lòng dân đang tiến dần đến chỗ bất mãn nặng nề và họ đã
tự phát nổi lên chống lại.
Hãng
thông tấn AFP ngày 27 tháng 7 loan tin dựa theo các báo trong nước về vụ anh
Nguyễn Văn Khương bị công an huyện đánh chết đang là đề tài của người dân tỉnh
Bắc Giang.
AFP cũng tường thuật lại việc hàng ngàn người dân kéo nhau đến Ủy
Ban Nhân Dân tỉnh để phản đối nhà cầm quyền và đòi trừng trị kẻ giết người.
Ở
cuối bản tin, AFP cho rằng đây là một điều hiếm thấy tại Việt Nam, khi người
dân tự phát tập trung hàng ngàn người một lúc lên tiếng tranh đấu cho công lý
và đòi phải trừng phạt kẻ thủ ác.
Trong tố tụng
hình sự người ta cũng quy định nếu cần thiết sẽ khai quật tử thi để xét nghiệm
pháp y. Có những trường hợp chôn lâu rồi vẫn tìm ra nguyên nhân vì sao chết.
LS. Phạm Hồng
Hải
Vụ
công an giết người tại Bắc Giang có những diễn tiến khá bất thường so với những
vụ trước đó. Người dân đã không còn tâm lý "đèn nhà ai nấy sáng” như bao năm
qua.
Khi nghe tin thân nhân của nạn nhân mang xác con lên Ủy Ban Nhân Dân tỉnh
Bắc Giang thì hàng ngàn người đã tháp tùng theo một cách rất ý thức. Người dân
dọc đường cũng tự ý theo đoàn biểu tình mà không do bất cứ sự vận động nào.
Những
diễn tiến này nói lên hai điều, thứ nhất người dân không còn sợ công an như
cách đây vài năm, thứ hai cái chết của một người dân bị công an đánh đã gây
công phẫn cho dân chúng và vì vậy họ không ngại thời gian, công sức và kể cả có
thể liên lụy khi dấn thân vào cuộc biểu tình.
Đây
không phải là lần đầu tiên công an tự ý bắt người vào đồn rồi đánh chết nạn
nhân sau đó trả xác về cho gia đình với một lý do nào đó. Kịch bản này đã lập
đi lập lại nhiều lần trên nhiều tỉnh thành miền Bắc.
Vụ mới nhất chưa được xét
xử, nạn nhân là anhNguyễn Quốc Bảo, 33
tuổi, trú tại tổ 5 phường Mai Ðộng, quận Hoàng Mai, Hà Nội, khi được công an
quận Hai Bà Trưng "mời” lên làm việc vào chiều ngày 21 tháng 1, 2010, đến rạng
sáng ngày 22 tháng 1 đã bị tử vong trên đường tới BV Thanh Nhàn với rất nhiều
dấu vết trên thân thể chứng tỏ đã bị nhục hình.
Cha
của anh Bảo là ông Nguyễn Quang Phục đã theo tới cùng và nhờ một đơn vị quân
đội xét nghiệm pháp y. Bản xét nghiệm đã được Viện Kiểm Sát Nhân dân Hà Nội xác
nhận rằng anh Bảo bị tra tấn đến chết.
Thân nhân của anh Khương bên quan tài anh trước cửa UBND tỉnh Bắc Giang hôm 25/7/2010. Photo courtesy of TTXVA.com
Trong
diễn tiến mới nhất của vụ án Bắc Giang, ông Phục cho chúng tôi biết theo kinh
nghiệm của gia đình mình:
"Theo tôi hiểu thì vụ Bắc Giang sẽ bị
chìm xuồng vì qua vụ việc nhà tôi tôi mới thấy khám nghiệm tử thi là quan trọng
nhất mà đem đi chôn là vứt đi rồi.
Chẳng hạn như vụ Hà Đông của ông Nguyễn Mạnh
Hùng đấy. Trước con tôi 2 tháng ở công an quận Hà Đông nó đánh chết cháu Hùng,
ông bố cũng nghe công an đem đi thiêu cháu.
Công an sau này bảo con ông bị chết
do nhồi máu cơ tim mà chết. Chết do thiếu oxy, thiếu máu. Mà trong khi chết thì
người khô đét không lấy đươc máu đi xét nghiệm nữa cơ mà."
Luật sư Phạm
Hồng Hải, chủ tịch đoàn luật sư Hà Nội cho biết kinh nghiệm của ông nếu gia
đình muốn khởi kiện cơ quan gây ra cái chết cho anh Khương:
"Nói chung gia đình muốn khởi kiện thì
phải có bằng chứng để khẳng định rằng vi phạm đó từ phía công an. Bằng chứng
thì tôi nghĩ chắc chắn cơ quan có thẩm quyền người ta vào cuộc thì người ta sẽ
xác định nguyên nhân do ai thì lúc đó mới xử lý được.
Trong tố tụng hình sự người ta cũng
quy định nếu cần thiết sẽ khai quật tử thi để xét nghiệm pháp y. Có những trường
hợp chôn lâu rồi vẫn tìm ra nguyên nhân vì sao chết."
Với kinh
nghiệm của một thẩm phán Tòa Án Nhân Dân Tối Cao, luật sư Trần Lâm cũng đồng
tình với luật sư Phạm Hồng Hải, ông nói:
"Dù cho có năm bảy ngày hay bao lâu
chăng nữa vẫn có thể làm xét nghiệm pháp y được. Vẫn còn tìm được nguyên nhân
cái chết. Pháp y vẫn làm được chứ không phải cứ xác chết phải còn mới nguyên."
Không phải lần đầu
Từ
đầu năm đến nay, ít nhất đã xảy ra 4 vụ công an CSVN tra tấn người dân đến chết
khi giam giữ và 2 người đã bị công an bắn chết.
Ngày
3 tháng 7 năm 2010 anh Nguyễn Năm, giáo dân thuộc ban tang lễ giáo xứ Cồn Dầu,
Ðà Nẵng khi được công an thả ra, về đến nhà thì chết, khi tẩm liệm thân nhân
phát hiện miệng và tai nạn nhân còn trào máu tươi ra chứng tỏ đã bị đánh đập
chấn thương sọ não.
Ông Năm là một trong số những người bị công an thành phố Đà
Nẵng điều tra liên quan đến sự chống đối của người dân trong đám ma của một bà
cụ hồi đầu tháng 5.
Ngày
8 tháng 6 năm 2010, người ta phát hiện xác một người dân nằm ở ven quốc lộ 6A
huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Cuộc điều tra cho thấy anh Nguyễn Phú Trung, 41 tuổi,
đã bị một nhóm công an đánh gẫy xương sườn, vỡ nội tạng mà chết.
Ngày
25 tháng 5 năm 2010 công an ở Nghi Sơn, khi đàn áp dân biểu tình chống cưỡng
chế đất đai đền bù bất công, đã bắn chết một học sinh 12 tuổi. Một nạn nhân
khác bị bắn trúng đầu đã chết ở bệnh viện ngày 30 tháng 5, 2010.
Ông Nguyễn Quang
Phục cha của nạn nhân Phạm Quốc bảo cho biết sau khi con ông chết oan ông bắt đầu
để ý các vụ án khác và ông phát hiện ra rất nhiều điều, ông nói:
Ông Phục đau đớn nhận xác con trai tại nhà tang lễ BV Thanh Nhàn. Photo courtesy of laodong.com.vn
"Tìm ở trên mạng thì tôi thấy từ năm
2008 tới nay đã có hàng chục vụ người bị chết, bị bắt tại cơ quan công an hay
nhà tạm giam, các huyện trên khắp miền Bắc này.
Kỳ này nếu có dịp ra trước tòa
tôi sẽ kiến nghị không những gia đình tôi mà tôi còn đưa những vụ án này ra trước
tòa cũng như những bằng chứng công an trên toàn lãnh thổ này vi phạm pháp luật."
Sau vụ anh
Nguyễn Văn Khương tại Bắc Giang xảy ra ông Phục chia sẻ:
"Tôi biết do thông tin từ ngày hôm
qua. Qua vụ này tôi yêu cầu cơ quan chính quyền địa phương phải xem xét lại tư
cáchđạo đức của một số cán bộ chiến sĩ
công an hiện nay. Ngành công an nhân dân hiện nay đã làm mất phẩm chất đạo đức,
mất lòng tin của nhân dân."
Tìm ở trên mạng
thì tôi thấy từ năm 2008 tới nay đã có hàng chục vụ người bị chết, bị bắt tại
cơ quan công an hay nhà tạm giam, các huyện trên khắp miền Bắc này.
Ông Nguyễn Quang
Phục
Luật sư Trần
Lâm nhận xét việc người dân hồi gần đây tỏ ra bức xúc và có những hành động phản
kháng đối với công an lý do từ những sức ép mà chính quyền tạo ra cho người dân
qua nhiều sự việc không giải tỏa sự bất mãn của họ, ông nói:
"Hiện nay có vấn đề giữa người dân và
cơ quan công quyền. Thế thì nếu mà mình nói rằng công an đánh người theo chỉ thị
của cấp trên để đánh chết đứa bé con thì chắc là không có. Nhưng vì họ bức xúc
quá, hiện nay bức xúc lắm giữa tình hình người dân và nhà nước và công an luôn
luôn bức xúc."
Sau những cái chết liên tiếp của người dân do công an gây nên, gia
đình nạn nhân cũng như cả xã hội đã phản ứng mạnh mẽ. Vụ biểu tình vừa
diễn ra tại Bắc Giang là một hình thái ban đầu của sự tức nước vỡ bờ.
Photo courtesy of TTXVA.com
Quá
bất bình về cái chết của anh Khương, gia đình và người dân đem quan tài
anh lên UBND tỉnh Bắc Giang đòi công lý. Lực lượng CSCĐ dàn hàng ngang
bắn hơi cay thẳng vào dân chúng để giải tán biểu tình
Chính quyền xem thường luật pháp ...
Liệu
hành động xem thường luật pháp của một số phần tử xấu có phát xuất từ chính
sách bao che mà lâu nay người dân đã quá chán chường hay không?
Sau
khi hàng ngàn người dân tập trung trước trụ sở UBND tỉnh Bắc Giang phản ứng
mạnh mẽ trước cái chết tức tưởi của anh Nguyễn Văn Khương bị công an đánh chết,
báo chí nhà nước đồng loạt loan một tin được phát ra từ TTXVN cho biết việc anh
Khương chết do sức khỏe không bình thường, trong bản tin có đoạn:
"Vụ
việc được xác định như sau: khoảng 18 giờ ngày 23/7, lực lượng tuần tra cảnh
sát giao thông Công an huyện Tân Yên phát hiện anh Nguyễn Văn Khương, 21 tuổi,
quê xã Hồng Thái, huyện Việt Yên đi xe máy biển kiểm soát 98M9-3894 chở chị
Phạm Thị Ngoãn, 20 tuổi, quê xã Mỹ Hà, huyện Lạng Giang (cùng tỉnh Bắc Giang ),
có lỗi vi phạm an toàn giao thông trên đường 398 thuộc địa phận thị trấn Cao
Thượng, huyện Tân Yên.
Phải khẳng định
ngay cái việc một thanh niên chết trong trụ sở công an Bắc Giang là một vụ mang
tính hình sự đã. Mà đã là một vụ hình sự thì phải được giải quyết theo phương
thức hình sự, đó là phải mời thân nhân của nạn nhân trước khi làm bất kỳ hình
thức gì.
TS Luật Cù
Huy Hà Vũ
Công
an đã đưa phương tiện và người vi phạm vào trụ sở để lập biên bản xử lý. Khi
ngồi trên ghế, anh Khương có biểu hiện sức khỏe không bình thường và công an đã
đưa anh đi cấp cứu ở Bệnh viện huyện Tân Yên. Đến bệnh viện thì anh Khương
chết.
Cơ
quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Giang đã
tổ chức khám nghiệm hiện trường và tử thi. Đến 2 giờ 30 ngày 24/7, công an bàn
giao tử thi cho gia đình anh Khương mai táng."
Bản tin này
rõ ràng là cách tránh né dư luận, hay nói khác đi cố ý bóp méo sự thật như những
gì mà báo chí truyền thông được gọi là lề phải từng làm trong nhiều năm qua trước
những vụ có tính chất nghiêm trọng.
Không những
bóp méo sự thật, bản tin còn cho thấy công an huyện Tân Yên đã cố tình xóa dấu
vết tội phạm khi ngang nhiên mổ tử thi xét nghiệm mà không có mặt thân nhân người
bị nạn. Tiến Sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ phân tích hành vi phạm pháp này như sau:
Bảng hiệu trụ sở UBND tỉnh Bắc Giang bị đập phá ngay trong chiều 25/7
do dân chúng quá bất bình về cái chết của anh Khương. Photo courtesy of
TTXVA.com
Phải khẳng định ngay cái việc một
thanh niên chết trong trụ sở công an Bắc Giang là một vụ mang tính hình sự đã.
Mà đã là một vụ hình sự thì dù ốm đau thậm chí là chết rồi thì phải được giải
quyết theo phương thức hình sự, đó là phải mời thân nhân của nạn nhân trước khi
làm bất kỳ hình thức gì. Kể cả trong tình trạng tắt thở rồi, thì gia đình cũng cần
phải có mặt. (Chỉ có) xóa dấu vết tội phạm thì mới giải phẫu mà không có mặt
gia đình nạn nhân!
Dưới cái
nhìn của một nhà xã hội học, giáo sư Tương Lai nhận định về bài báo đăng trên
các báo lề phải trong vụ này:
Những thông tin về Bắc Giang mà báo
chí trong nước cũng chỉ đưa một cách khiêm tốn. Tôi đọc trên VietnamNet thì thấy
cái cách chính quyền trả lời đối với báo chí xem ra không ổn. Cách đây hai hôm
tôi đọc trên BBC và tôi thấy những hình ảnh đó (người dân biểu tình ở Bắc
Giang) bản thân tôi cũng đặt ra những câu hỏi.
Với tư cách là một người nghiên cứu
xã hội tôi cho rằng đây là một vấn đề cần được đặt ra một cách nghiêm túc với bộ
máy lãnh đạo. Khi tôi nói bộ máy lãnh đạo tức là tôi muốn nói đảng và nhà nước.
Cả cái hệ thống chính trị mà lâu nay người ta vẫn nói: đảng lãnh đạo, nhà nước quản
lý, nhân dân làm chủ.
... nên người dân phẫn uất
Với số dân
chúng tập trung một cách bất thường trước cổng UBND tỉnh Bắc Giang xưa nay chưa
từng xảy ra, báo chí loan tin này cho rằng người dân bị các thành phần quá
khích xúi dục, Luật sư Trần Lâm nhận định:
Hiện nay tình hình bức xúc với công
an, nhà nước bởi vì người ta bị mất nhà mất cửa người ta kêu cứu không tới. Thế
nhưng công an cứ nghĩ rằng có một kẻ nào đó xúi giục để làm cho nó to chuyện
lên, làm cho trật tự nó xấu đi, làm cho chế độ xấu đi.
Đối với Giáo
sư Tương Lai, ông kể lại kinh nghiệm bản thân ông về việc này:
...nếu như
nhà nước không trừng trị, và xem đó chỉ là một hoạt động bình thường thì đấy là
một nguy cơ, và nếu không xử lý thì nhất định nó sẽ dẫn tới những bất ổn trong
xã hội.
Giáo sư
Tương Lai
Những người dân không phải là ngẫu
nhiên hay như những ngôn từ trong các bài báo nói là do những phần tử cực đoan
xúi giục và họ đi biểu tình. Quá khích vì họ đập phá. Chuyện này tôi có một thực
tế, cách đây đã lâu hơn 10 năm rồi khi mà tôi với tư cách là một nhà khoa học,
xã hội học theo yêu cầu của thủ tướng Võ Văn Kiệt tôi về nghiên cứu các vụ bạo
động ở Thái Bình, Quỳnh Phụ thì tôi hiểu rõ người dân họ hiền hòa và không bao
giờ họ muốn nổi loạn, gây chuyện với chính quyền cả. Chỉ có khi tức nước thì mới
vỡ bờ mà thôi.
Bạo động do
tức nước vỡ bờ cũng được Luật sư Trần Lâm kể lại từ những vụ khác xảy ra tại
Thanh Hóa và Hà Đông, ông nói:
Mình phải hiểu tình hình hiện nay nó
khẩn trương lắm rồi ông ạ. Ở Thanh Hóa vừa bắn chết một thằng bé. Bắn chết thằng
bé con xong người ta vào phá nhà thằng chủ tịch.
Thí dụ nhiều chuyện trong nước như thế
này, người ta mang cả ô tô công an người ta đập! Người ta đẩy ô tô xuống sông. Ở
Hà Đông cách đây ít tháng có chuyện một thằng bé con nó hơi quá đáng nên công
an giải tỏa đất đai bắt thằng bé lên ô tô. Thế là mấy chục bà cởi truồng ra họ
bao vây cái ô tô đó. Họ bảo nếu các anh không thả thằng bé con chúng tôi sẽ lật
đổ ô tô. Thế là công an phải thả ngay.
Một dãy rào sắt dài khoảng 5m phía ngoài cổng UBND tỉnh Bắc Giang bị
kéo đổ trong cuộc biểu tình chiều 25/7/2010. Photo courtesy of
TTXVA.com
Các cơ quan
hữu trách Việt Nam chưa có thói quen trả lời báo chí một cách thẳng thắng để
đưa tin nhanh chóng và trung thực một vụ việc xảy ra. Vụ Bắc Giang cũng không
ngoại lệ, khi chúng tôi cố gắng liên lạc với công an tỉnh Bắc Giang để tìm thêm
thông tin về vụ này thì được ông Nguyễn Thanh Nghi, phó công an tỉnh Bắc Giang
trả lời:
Tôi không trả lời qua điện thoại, vụ
đó tôi không xử lý…
Cách giải
quyết này không làm cho vấn đề được sáng tỏ hơn mà càng làm cho người dân thấy
công an và các cơ quan công quyền đang cố tình bao che cho những kẻ phạm tội.
Giáo sư Tương Lai, nhận định việc giải quyết tận gốc rễ những bức xúc của người
dân là trách nhiệm của nhà nước và tùy thuộc cách giải quyết ấy người ta có thể
biết những người lãnh đạo của nhà nước ấy như thế nào, ông nói:
Thái độ của một nhà nước có trách nhiệm
là một nhà nước phải nghiêm túc xử lý. Cái chuyện cá biệt công an dùng bạo lực
đánh đập người dân đến tử vong, chuyện ấy dễ hiểu. Nhưng cái không dễ hiểu nếu
như nhà nước không trừng trị, và xem đó chỉ là một hoạt động bình thường thì đấy
là một nguy cơ, và nếu không xử lý thì nhất định nó sẽ dẫn tới những bất ổn
trong xã hội.
Người dân
đang chờ đợi nhà nước chính thức có câu trả lời về vụ giết người này. Trả lời
đúng tinh thần luật pháp và trách nhiệm, lúc ấy mới mong người dân tin tưởng trở
lại vào hệ thống luật pháp Việt nam hiện nay.
Dư luận phía
sau những bài báo vừa được nhắc tới trông đợi báo chí viết và đưa tin trung thực,
nhanh chóng và khách quan hơn trước bất cứ vụ án có nhân vật tai to mặt lớn nào
đứng phía sau. Có như thế báo chí mới đáng hãnh diện là phát huy quyền tự do
ngôn luận, một quyền quan trọng được hiến pháp Việt Nam bảo vệ.