Trung quốc lại muốn dạy Việt Nam một bài học
Hôm
7 tháng 8, 2008 trên đường đến Bắc Kinh dự Thế Vận Hội mùa hè thứ XXIX
(khai mạc ngày 8 tháng 8), tổng thống George W. Bush dừng chân tại
Bangkok. Đến Bangkok, chủ ý của tổng thống Bush – theo lời ông – là để
thăm viếng Thái Lan, một quốc gia đồng minh quan trọng nhất sau khối
NATO, vừa là quốc gia đứng đầu các nước dân chủ trong khối Asean (1) để
phát họa chính sách Hoa Kỳ tại Á châu trước khi ông mãn nhiệm. Trong
một bài diễn văn dài hơn 30 phút tổng thống Bush chỉ nhắc đến Việt Nam
hai lần, nhưng dường như Trung quốc và Việt Nam là hai quốc gia tổng
thống Bush muốn nói đến nhiều nhất trong bài diễn văn của ông.
Việt
Nam được nói đến như một thành viên của Hiệp hội Asean. Và nếu lồng
trong tinh thần văn bản của Thông cáo chung Việt-Mỹ ngày 24/6/2008 nhân
cuộc thăm viếng Hoa Kỳ của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng qua đó Hoa Kỳ cam
kết tôn trọng và bảo vệ sự vẹn toàn lãnh thổ Việt Nam (2), người ta có
thể hiểu tổng thống Bush muốn nhấn mạnh đến quan hệ của Việt Nam và Hoa
Kỳ trong bối cảnh các biến chuyển gần đây.
Tổng thống Bush nói:
“Hoa Kỳ đã cải tiến quan hệ với tất cả các quốc gia có sức mạnh tại Á
châu. Và ai cũng phải ngạc nhiên về thành quả này. Những điều kiện thực
tế đã làm cho sự xích lại gần nhau đó có thể xẩy ra. Trong thời đại
toàn cầu hóa, khi đối diện với một mối đe dọa chung, tự do và dân chủ
đến cho một nước là cái lợi chung cho các nước dân chủ khác nữa chứ
không phải là nơi này có lợi thì nơi kia phải bị thiệt thòi. Tương lai
của các quốc gia nằm trong sự thay đổi cùng có lợi đó. Tất cả các nước
trong vùng đều có trách nhiệm bảo đảm rằng Á châu sẽ phát triển trong
tự do thịnh vượng và hy vọng.” (3)
Về Trung quốc mối bận tâm
nhất của tổng thống Bush không phải vì chính quyền Bắc Kinh vi phạm
nhân quyền và các quyền căn bản khác của con người (mặc dù ông Bush nói
nhiều đến vấn đề này) mà bận tâm vì mục tiêu chiến lược của Trung quốc
là tranh giành với và áp đảo ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên thế giới trong
thế kỷ này.
Tổng thống Bush nói: “Tại Á châu và trên toàn thế
giới mọi người tự hỏi hướng tương lai của Trung quốc là gỉ”. Và ông xác
định: “Mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung quốc là một mối quan hệ phức
tạp và tôi đã tìm cách gỡ rối mối quan hệ này dựa trên 4 nguyên tắc :
củng cố liên minh, tìm bạn mới, thắt chặt quan hệ kinh tế, và sau cùng
hợp tác bảo vệ quyền lợi chung. Bốn nguyên tắc này giúp Hoa Kỳ và đồng
minh tại Á châu tạo nên một chính sách căn bản để đối đáp với Trung
quốc. Hòa bình và thịnh vượng tại Á châu đòi hỏi sự hợp tác của Trung
quốc và Hoa Kỳ. Và điều quan trọng là mọi động thái của Hoa Kỳ tại Á
châu Thái bình dương đều có chủ đích và bền chặt.” (4)
Sau cùng
tổng thống Bush xác định chính sách “chiến tranh và hòa bình” với Trung
quốc qua vấn đề Đài Loan. Tổng thống Bush xác định rằng Hoa Kỳ ủng hộ
chính sách một nước Trung Hoa, nhưng Hoa Kỳ sẽ không để cho Trung quốc
dùng vũ lực để tước đoạt quyền của người Đài Loan có một lối sống riêng
của họ.(5)
Trong hai năm qua có những biến chuyển căng thẳng
trong mối quan hệ tay ba giữa Hoa Kỳ, Trung quốc và Việt Nam. Nhưng
tổng thống Bush không làm nổi bật sự căng thẳng này vì chưa cần thiết
(và các cơ sở truyền thông Tây phương nhạy cảm chính trị cũng vậy),
nhưng các sự việc diễn ra trong vùng Á châu Thái Bình Dương đã không
che dấu được sự căng thẳng này.
Trên bàn cờ Đông Nam Á các sự việc dồn dập xẩy ra:
(1) Đại hội 10 của đảng Cộng sản Việt Nam giữa năm 2006.(6)
(2)
Tháng 12/2007 Trung quốc công bố ý định thành lập thành phố Tam Sa cấp
huyện sát nhập vào tỉnh Hải Nam bao gồm hai quần đảo Hoàng Sa và Trường
Sa của Việt Nam.
(3) Ngày 1/6/08 tại hội nghị thượng đỉnh về an
ninh Á châu ở Singapore bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates tuyên
bố Hoa Kỳ không quên cam kết của mình đối với an ninh và ổn định tại Á
châu.
(4) Cuộc thăm viếng tháng 6/08 của Tổng bí thư Nông Đức
Mạnh tại Bắc kinh và sự thiết lập đường dây điện thoại nóng giữa hai
thủ đô.
(5) Chuyến công du Hoa Kỳ 23-26/6/08 của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
(6)
Trung quốc âm thầm (trong những tháng đầu năm 2008) áp lực công ty
ExxonMobil chấm dứt các dự tính dò tìm và khai thác dầu khí với Việt Nam
(7)
Phản ứng mạnh mẽ của Bộ ngoại giao Hoa Kỳ rằng việc làm ăn của
ExxonMobil với Việt Nam là chính đáng và theo đúng luật lệ quốc tế.
(8)
Việt Nam chính thức yêu cầu công ty ExxonMobil tiếp tục các dự tính
giao kèo với Việt Nam bất chấp lời cảnh cáo của Trung quốc .
Các
sự việc này báo hiệu khá rõ ràng có sự chuyển hướng trong chính sách
ngoại giao của Việt Nam từ nhiều năm nay, ít nhất kể từ đại hội 10 của
đảng Cộng sản Việt Nam, và sự quan tâm của Hoa Kỳ (hay ít nhất là của
bộ trưởng quốc phòng Robert Gates) đối với vùng Á châu Thái Bình Dương.
Những
dấu hiệu khác như cuối tháng 7/2008 Bộ chính trị đảng Cộng sản Việt Nam
cách chức đột ngột 5 tướng lãnh (và cho về vườn 4 trong 5 tướng) lãnh
đạo quân khu thủ đô, tiếp theo đó là việc thay đổi nhân sự lãnh đạo tại
một số Bộ và Tỉnh, Thị, được giải thích là chuẩn bị nhân sự cho đại hội
11 của đảng Cộng sản Viêt Nam cho thấy đã có một cuộc chỉnh lý quan
trọng trong khối lãnh đạo trước nhu cầu an ninh của đất nước.
Trong
bối cảnh đó, các quan sát viên ghi nhận phản ứng của Trung quốc qua một
bài báo trên tờ Văn Hối Báo phát hành tại Hồng Kông và nội dung một số
blog và trang Web tại Trung quốc của những nhóm nghiên cứu hay thương
mãi nói là không thuộc chính quyền.
Tờ Văn Hối Báo bằng tiếng
Hoa ở Hồng Kông (7) phát hành ngày 1/8/08 viết rằng việc Việt Nam
“thực hiện ước mơ khai thác dầu ở Nam Hải nhờ sự giúp đỡ
một công ty Mỹ” là một trò chơi “tiểu xảo” và Trung Quốc cần
“giảng cho Việt Nam một bài về thế nào là đồng thuận” (8), ám
chỉ Việt Nam đã không giữ lời cam kết với Trung quốc năm 1999 và qua
văn bản (như một thành viên của khối Asean) đồng ý giải quyết các bất
đồng về lãnh thổ trong Biển Đông với Trung quốc bằng đường lối hòa bình
qua thương lượng song phương theo tinh thần của “Thỏa ước về cung cách
hành xử và giải quyết các tranh chấp trên biển Đông” (Declaration on
the Conduct of Parties in the South China Sea – DOC) ký năm 2002.
Để
yểm trợ cho lời đe dọa này, mạng Sina đưa ra một kế hoạch hành quân chi
tiết thanh toán Việt Nam trong vòng 31 ngày (9). Mặc dù những người chủ
trương mạng Sina nói là không thuộc chính phủ, nhưng nội dung cho thấy
những người viết là những chuyên viên quân sự nắm vững chiến lược và
chiến thuật quân sự và sự áp dụng các phương tiện kỹ thuật mới như sự
phối hợp hải, lục, không quân trong những trận đánh hiện đại như cuộc
oanh kích của không quân Hoa Kỳ vào Bắc Việt vào những năm 1966-1972 và
cuộc không tập của Hoa Kỳ trong hai cuộc chiến Iraq 1991 và 2003.
Người
viết mạng Sina đã đưa ra những nghiên cứu về thực địa Việt Nam và chủ
trương ba mũi tiến công bao vây thủ đô Hà Nội, hai mũi từ Vân Nam và
Quảng Tây tiến xuống, một mũi bằng quân đổ bộ chiếm đồng bằng Thanh Hóa
đánh ngược lên phía Bắc. Rút kinh nghiệm không kích của Hoa Kỳ mạng
Sina chủ trương bộ binh Trung quốc phải tiến chiếm Việt Nam trong một
thời gian ngắn để dùng bộ binh trên diện địa hướng dẫn các cuộc oanh
kích tiêu diệt của không quân, đồng thời không cho Hoa Kỳ kịp thời can
thiệp.
Xét tương quan quân sự giữa Trung quốc và Hoa Kỳ như hiện
nay không ai nghĩ Trung quốc dám tấn công Việt Nam một cách quy mô như
vậy. Cho nên bài báo của Văn hối Báo và các thông tin trên mạng Sina
chỉ có thể là một dấu hiệu Trung quốc muốn đe dọa Việt Nam. Trung quốc
cảnh cáo Việt Nam về sự thay đổi lập trường gần đây và nhắm mục đích
yểm trợ thành phần còn lưng chừng trong nhóm lãnh đạo cấp cao tại Hà
Nội.
Nhưng câu hỏi vẫn là: Trung quốc có đánh Việt Nam không nếu
Việt Nam cương quyết liên minh với Hoa Kỳ để bảo vệ kho dầu trong biển
Đông?
Thực tế là Trung quốc có thể đè bẹp Việt Nam, nhưng Trung
quốc chỉ có thể thắng ván cờ lớn nếu Hoa Kỳ không can thiệp. Trung quốc
có thể nghĩ Hoa Kỳ sẽ không can thiệp vì đang bận tay với hai cuộc
chiến Iraq và Afghanistan, quân lực đang bị trải mỏng, hoặc không kịp
can thiệp nếu Trung quốc tấn công chớp nhoáng như kế hoạch hành quân
mạng Sina trình bày ở trên.
Trung quốc có dám đùa với lửa không?
Tại Hoa Kỳ có một khuynh hướng lượng định rằng nếu trước sau Hoa Kỳ và
Trung quốc cũng sẽ đụng độ nhau trên chiến trường (trong thế kỷ này),
thì đụng sớm có lợi cho Hoa Kỳ hơn là đụng chậm.
Và nếu vậy, nếu
Trung quốc đánh chiếm Việt Nam để kiểm soát toàn bộ con đường biển
huyết mạch qua quần đảo Trường Sa thì đây là cơ hội ngàn năm một thuở
để Hoa Kỳ nhân cơ hội đại tấn công hủy diệt tiềm năng quân sự và kinh
tế của Trung quốc và đẩy lùi mối đe dọa của Trung quốc xa ra năm bảy
chục năm. Đây cũng là một kịch bản để các nhà lãnh đạo hiện nay tại
Việt Nam vạch một con đường sống cho dân tộc.
Nếu chính sách đe
dọa của Trung quốc không làm cho Việt Nam lùi bước thì Trung quốc sẽ
chọn con đường nảo? Đe dọa không được thì gặm nhấm. Trung quốc có thể
sẽ dùng chiến thuật bàn tay sắt bọc nhung “nhẹ lời trên bàn hội nghị,
nặng tay trên thực địa” đánh chiếm dần các hải đảo trong quần đảo
Trường Sa như Trung quốc đã làm năm 1988 và gây nên tình trạng bất ổn
trong Biển đông để làm nản lòng các công ty dầu trên thế giới, nhất là
các công ty dầu khí của Hoa Kỳ.
Để yểm trợ sách lược này Trung
quốc sẽ dùng sức mạnh kinh tế và thế chính trị toàn cầu của mình (qua
thế chủ nợ của Hoa Kỳ và vai trò thành viên thường trực Hội đồng Bảo an
Liên hiệp quốc) để tạo khó khăn cho Hoa Kỳ.
Biển Đông lại dậy sóng! Và qua đó thế mất còn của Việt Nam.
Trần Bình Nam
Aug. 11, 2008
binhnam@sbcglobal.net
|
