Trên
địa bàn Hà Nội (cũ) hiện nay có rất nhiều lò mổ trâu bò chui hoạt động
nhộn nhịp mỗi ngày. “Mục sở thị” một vài lò mổ, chúng tôi mới thấy nỗi
lo của những hộ dân xung quanh về vấn đề môi trường, vệ sinh là có thật.
Những lò mổ “chui” siêu bẩn
Tờ mờ sáng, chúng tôi
có mặt tại khu lò mổ Mai Động (Hoàng Mai). Trời còn tối nhưng nơi này
đã rất nhộn nhịp. Ánh đèn vàng hắt ra từ những căn nhà mái tôn lụp
xụp đủ soi rõ phía dưới căn gác xép, nơi vừa là chỗ nhốt trâu bò, vừa
là lò mổ.
Đến giờ làm việc, mấy
người xẻ thịt thuê hò nhau dậy. Trâu bò được mổ ngay trên nền sân ẩm
ướt nhớp nhúa. Nước rửa không biết lấy từ đâu nhưng bốc lên mùi tanh
nồng nặc. Trâu bò được tưới nước cho hết máu, phân rồi bán luôn cho các
tay buôn đang đứng chờ sẵn.
Nước kèm chất thải từ
việc giết mổ trâu bò được xả luôn ra cống rãnh bên ngoài mà không hề
qua xử lý. Cống đặc sệt những bùn đất, nước thải trào cả lên trên, mùi
xú uế bốc lên rất khó chịu.
|
Trâu bò được xả thịt ngay trên nền đất |
Theo quy định, mỗi con
trâu, bò trước khi được đem giết mổ phải qua các khâu kiểm tra, giám
sát như phương tiện vận chuyển, đeo thẻ tai, mã số (để biết nguồn gia
súc ở vùng nào), giấy chứng nhận kiểm dịch… Trong quá trình giết mổ thì
công việc của cán bộ thú y có mặt tại nơi giết mổ tập trung là kiểm
dịch lâm sàng hay kiểm soát việc giết mổ, kiểm dịch chất lượng…
Nhưng tại
lò mổ ở Mai Động này, chúng tôi tuyệt nhiên không thấy một cán bộ thú y
nào. 6 con trâu bị xẻ thịt, không con nào đeo thẻ tai mà chỉ thấy ghi
mấy chữ cái bằng phấn trên thân… Một “đao phủ” cho biết hàng chữ đó là
ký hiệu của mỗi con trâu, do chủ trâu quy định.
Cách đây vài năm, Mai
Động không chỉ có lò mổ trâu bò mà nhiều hộ kinh doanh còn giết mổ lợn.
Sau này, các lò mổ lợn tư nhân và nhà nước đã được chuyển lên Thịnh
Liệt (Thanh Trì) - nơi có lò mổ tập trung theo quy định của thành phố.
Những lò mổ trâu bò vẫn được phép hoạt động, và những lò mổ chui cũng
có cơ hội “ăn theo”.
Theo phản ánh của một
số người dân trên địa bàn, ở Mai Động hiện còn khoảng 10 hộ hoạt động
kinh doanh giết mổ trâu bò. Trong khi đó, theo báo cáo của Chi Cục thú
y Hà Nội, Mai Động hiện chỉ có 4 điểm giết mổ trâu bò đang hoạt động.
Lỏng lẻo hay khó kiểm soát?
Chúng tôi đã có
cuộc trao đổi với ông Nguyễn Hữu Thảo, Phó Phòng Kiểm dịch, kiểm soát
giết mổ và kiểm tra vệ sinh thú y - Chi Cục Thú y Hà Nội. Ông Thảo cho
biết: “Việc kiểm soát các điểm giết mổ gia súc tư nhân là rất khó
khăn, có thể có những điểm hoạt động chui, những điểm này khi có đoàn
kiểm tra thì họ không hoạt động, còn khi không kiểm tra, có thể họ lại
giết mổ…”.
|
Thịt trâu bò từ các lò mổ chui vẫn được bày bán công khai |
Cả 3 điểm
giết mổ trâu bò tư nhân mà chúng tôi đã "mục sở thị" trên địa bàn
phường Mai Động đều rất sơ sài, thủ công và không đạt tiêu chuẩn về
nhiều mặt. Ví dụ: các lò đều ở sát khu dân cư gây ô nhiễm; không có
phòng kiểm tra, xét nghiệm mẫu; khu giết mổ và sơ chế không riêng biệt…
Đó là chưa kể đến những trang thiết bị bảo hộ an toàn cho những người
thực hiện việc giết mổ là không có.
Nhưng những điểm giết mổ này vẫn có giấy phép họat động? Trả lời vấn đề này, ông Thảo cho biết: “Hiện
nay tại Hà Nội rất thiếu các cơ sở giết mổ trâu bò. Đa phần các cơ sở
giết mổ gia súc nói chung đã và đang hoạt động, kể cả tư nhân lẫn tập
trung, đều chưa thể đạt tiêu chuẩn. Việc họ không đạt tiêu chuẩn và đến
bao giờ phải ngừng hoạt động, trách nhiệm thuộc về chính quyền địa
phương”.
Được biết, theo kế
hoạch trong thời gian tới, thành phố Hà Nội sẽ cho thành lập nhiều chốt
lưu động kiểm dịch từ vòng ngoài để tăng cường tính giám sát và đảm bảo
cho việc giết mổ gia súc, gia cầm đúng tiêu chuẩn và quy định của Bộ Y
tế. Ngoài ra, Chi cục Thú y sẽ phải tăng cường phối hợp với các đơn vị
liên quan nhằm hạn chế đến mức tối đa nguồn trâu bò “lậu” được đưa vào
Thủ đô bằng nhiều ngõ ngách và dưới nhiều hình thức.
Tính trước ngày
1/8/2008, Hà Nội chỉ có 8 chốt kiểm dịch đóng tại các cửa ngõ của Thủ
đô. Con số thống kê từ Chi cục Thú y Hà Nội cho thấy, đến nay, chỉ có
25% lượng thịt trâu bò được cung cấp tại Hà Nội đang nằm trong tầm kiểm
soát của ngành thú y (thịt lợn là 30%). Còn lại hơn 70% lượng thịt vào
Hà Nội là từ các điểm giết mổ chui và từ các tỉnh ngoài đổ về “luồn”
qua chốt kiểm dịch.
Một điều đáng lưu ý,
đến nay Hà Nội chưa có lò mổ trâu bò tập trung mà chỉ có khoảng 20 điểm
giết mổ trâu bò thủ công, tất cả các lò này đều tập trung ở Mai Động và
Hải Bối - Đông Anh.
Hiện nay trên địa bàn
Hà Nội hiện chỉ có 5 lò mổ gia súc chính thức được phép hoạt động là lò
mổ Tứ Liên (quận Tây Hồ), Khương Đình (quận Thanh Xuân), Mai Động,
Thịnh Liệt và Lương Yên (quận Hai Bà Trưng). Trong đó, chỉ duy nhất lò
mổ Lương Yên là có điều kiện hoạt động tương đối tốt với công suất 50
con/giờ.
Các lò mổ có giấy phép
chỉ đáp ứng được 25% đến 30% nhu cầu thịt gia súc cho Hà Nội, phần còn
lại là do các tỉnh lân cận như Hà Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc
đưa về. Chính điều này đã gây rất nhiều khó khăn cho công tác kiểm soát
VSATTP và cũng là cơ hội cho các lò mổ chui phát triển. | |
Theo Phạm Nguyễn