Ủy Ban Hoa Kỳ đặc trách vấn đề tự do tôn giáo quốc tế hôm thứ Hai phổ biến một phúc trình có tựa đề ‘Trọng Ðiểm Chính Sách về Việt Nam’, ghi nhận những sự kiện Ủy Ban tìm hiểu được trong chuyến đi thăm Việt Nam năm 2007, đồng thời nêu rõ những hành động gây phiền nhiễu, bắt giữ và tù đầy được chính phủ bảo trợ nhắm vào cá nhân và lãnh tụ các cộng đồng tôn giáo khác biệt trong nước.

Luật sư Nguyễn Văn Đài (phải) và Lê Thị Công Nhân

Bản thông cáo báo chí của Ủy Ban cho hay trước những vi phạm nghiêm trọng và rộng lớn vào quyền tự do tôn giáo tại Việt Nam, Ủy Ban kêu gọi Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đặt Việt Nam trở lại vào danh sách các quốc gia đáng quan tâm đặc biệt theo các điều khoản đề ra trong đạo luật về tự do tôn giáo quốc tế được thông qua năm 1998.

Theo đạo luật này, những quốc gia nào vi phạm nghiêm trọng vào quyền tự do tôn giáo sẽ bị coi như đáng quan tâm đặc biệt. Bản thông cáo báo chí cho biết theo Chủ tịch ủy ban Felice Gaer, chính phủ Hoa Kỳ vẫn cần tạo áp lực buộc các nhà lãnh đạo Việt Nam thực hiện những cải thiện cấp thời nhằm chấm dứt những vụ vi phạm quyền tự do tôn giáo, nới lỏng những hạn chế và trả tự do cho những người bị giam giữ.

Tin cho biết Ủy Ban nhận thấy các điều kiện về tự do tôn giáo tại Việt Nam vẫn trong tình trạng xấu tốt lẫn lộn, trong có cải thiện dành cho vài cộng đồng tôn giáo này nhưng lại không được thực hiện cho một số cộng đồng tôn giáo khác, có tiến bộ tại vài tỉnh này, nhưng không có gì thay đổi ở vài tỉnh kia, luật lệ được cải tổ trên tầm mức quốc gia nhưng lại không được thực thi toàn diện hoặc bị làm ngơ trong tầm mức địa phương, và vẫn còn quá nhiều những vụ vi phạm và hạn chế đối với quyền tự do tôn giáo, ảnh hưởng phần lớn tới các cộng đồng tôn giáo khác biệt tại Việt Nam.

Theo bản thông cáo báo chí, một vài thay đổi quan trọng đã được thực hiện sau khi chính phủ Hoa Kỳ liệt kê Việt Nam vào danh sách các nước đáng quan tâm đặc biệt. Tuy nhiên, trước nhịp độ cải cách thiếu đồng đều và trước tình trạng chính phủ Việt Nam tiếp tục bắt giữ tín đồ các tôn giáo, ủy ban một lần nữa lại khuyến cáo chính phủ Hoa Kỳ coi Việt Nam như một quốc gia đáng quan tâm đặc biệt.

Bản thông cáo báo chí của Ủy Ban cho hay Ủy Ban đã nêu danh nhiều tù nhân vì lương tri và xác định rõ những chủ trương có tính cách hạn chế và lạm dụng quyền hành của chính phủ Việt Nam.

Trong chuyến viếng thăm Việt Nam năm 2007, Ủy ban đã gặp hai nhân vật tích cực tranh đấu cho quyền tự do tôn giáo là Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân tại một nhà tù ở Hà Nội. Tháng 3 năm 2007, hai nhân vật vừa kể nằm trong số những người đầu tiên bị bắt giữ và bị kết những án tù dài hạn trong chiến dịch thanh trừng rộng lớn của chính phủ nhắm vào những người tranh đấu cho dân chủ, tự do ngôn luận và nhân quyền tại Việt Nam.

Trường hợp của ông Nguyễn Văn Đài và bà Lê Thị Công Nhân nằm trong số nhiều vụ khác được nêu rõ tên tuổi trong tập phúc trình về chính sách của Việt Nam.

Chủ tịch ủy ban Felice Gaer

Bản thông cáo báo chí của Ủy Ban Hoa Kỳ đặc trách tự do tôn giáo quốc tế còn cho biết hoạt động của các tổ chức tôn giáo của người dân tộc thiểu số, như các tổ chức Tin Lành của người Thượng, người Hmong, thường bị chính phủ Việt Nam hạn chế khắt khe. Nhiều người bị những hình phạt hành chánh dài hạn thuộc Giáo Hội Thiên Chúa Giáo và Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, trong có Hòa Thượng Thích Quảng Độ và Linh Mục Phan Văn Lợi, cùng nhiều tù nhân lương tri khác của các cộng đồng tôn giáo Hòa Hảo, Cao Đài, Phật Giáo Khmer vẫn còn bị quản chế vì tội tranh đấu cho quyền tự do tôn giáo.

Ủy Ban vẫn liên tục đòi trả tự do cho các tù nhân lương tri tại Việt Nam. Theo Chủ Tịch Ủy Ban Gaer, việc cải thiện điều kiện cho một số người hay một số tổ chức chỉ nhấn mạnh thêm đến tình trạng không thể tha thứ được đối với những vụ áp bức vẫn liên tục tiếp diễn đối với một số khác, và Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ không nên giảm nhẹ việc liệt kê Việt Nam vào thành phần các nước nước vi phạm nghiêm trọng cho tới khi nào chính phủ Việt Nam chứng tỏ có sự cam kết trên khắp nước và không phân biệt đối xử về việc tôn trọng tự do tôn giáo và nhân quyền đối với mọi người.