Main » 2008»Tháng Mười»11 » Ðại sứ Michael Michalak: Những ưu tiên trong quan hệ Mỹ-Việt
8:31 AM
Ðại sứ Michael Michalak: Những ưu tiên trong quan hệ Mỹ-Việt
www.rfa.org/vietnamese
2008-10-10
Hôm
thứ Năm 9-10-2008, nhân dịp trở lại thủ đô Washington, Ðại Sứ Hoa Kỳ
tại Việt Nam, ông Michael Michalak, đã dành cho đài Á Châu Tư Do một
cuộc phỏng vấn đặc biệt.
Photo by Trà Mi/RFA
Hôm 9-10-2008, Đại sứ Michael Michalak trả lời phỏng vấn RFA về các ưu tiên trong quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Trả lời Thanh Trúc, Nguyễn
Khanh và Trà Mi của Ban Việt Ngữ, Đại sứ Michael Michalak đã trình bày một cách
cởi mở về hiện tình quan hệ Việt-Mỹ cũng như các vấn đề đang được dư luận quan
tâm.
Tiếp tục trợ giúp giáo dục, nhân đạo
Thanh Trúc:Xin cám
ơn ông Ðại Sứ. Chúng tôi xin mở đầu cuộc phỏng vấn bằng những câu hỏi liên quan
đến giáo dục và xã hội. Là nhà ngoại giao đại diện cho Washington ở Hà Nội,
chúng tôi thấy ông Ðại Sứ luôn luôn nói đến chuyện giáo dục? Thưa ông, tại sao
vậy?
Đại sứ Michael Michalak:Tôi nghĩ giáo
dục là một trong những mục tiêu quan trọng nhất mà Hoa Kỳ đang làm việc với
chính phủ Việt Nam. Từ trước ngày tôi sang Việt Nam, chắc quý vị cũng biết tôi
có đặt ra 3 mục tiêu cần thực hiện là nhân quyền, kinh tế và giáo dục.
Giáo
dục là một trong những mục tiêu quan trọng nhất mà Hoa Kỳ đang làm việc với
chính phủ Việt Nam. Hiện giờ số visa cấp cho sinh
viên từ Việt Nam sang Mỹ học đã tăng vượt mức 50%, và tôi tin rằng chúng ta
đang đi đúng đường.
Đại sứ Michael Michalak
Khi nhìn những thành quả đáng
kể mà Việt Nam đạt được về kinh tế, tôi thấy ngay điều đang thiếu chính là phát
triển giáo dục. Vì thế ngay từ buổi điều trần tại Quốc Hội trước khi được chuẩn
thuận làm đại sứ Hoa Kỳ ở Hà Nội, tôi đã nói một trong những mục tiêu sẽ làm là
số sinh viên Việt Nam sang Mỹ du học sẽ tăng gấp đôi.
Hiện giờ số visa cấp cho sinh
viên từ Việt Nam sang Mỹ học đã tăng vượt mức 50%, và tôi tin rằng chúng ta
đang đi đúng đường, để đạt được mục tiêu mà tôi đặt ra.
Cùng lúc với sự phát triển
của Việt Nam, cùng lúc với số vốn đầu tư của người nước ngoài và những người
Việt trong nước tiếp tục bỏ vào đầu tư, Việt Nam cần những người tài ba để điều
hành kinh tế lẫn chính quyền, và cuối cùng nhờ đó mà lợi nhuận kinh tế đem lại
sẽ được phân phối cho tất cả mọi người Việt.
Ðó chính là lý do tại sao
trọng tâm của tôi là giáo dục, và tôi luôn tiếp tục cố gắng hơn để đạt mục
đích.
Một trong những điều quan
trọng xảy ra ở năm đầu tiên tôi làm việc tại Việt Nam là chuyến viếng thăm
Washington của Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Michael Michalak trả lời phỏng vấn Thanh Trúc. Photo by Trà Mi/RFA
Trong chuyến viếng thăm này,
Bộ Ngoại Giao Mỹ và Bộ Giáo Dục Ðào Tạo Việt Nam đã ký bản ghi nhớ, thành lập
Nhóm Công Tác Chuyên Trách Về Giáo Dục, mỗi bên có 7 thành viên, và mục tiêu là
thực hiện một bản phúc trình gửi lãnh đạo, trong đó trình bày những điểm cần
làm để hợp tác về giáo dục, kể cả ý kiến thành lập một trường đại học theo
khuôn khổ đại học Mỹ ngay tại Việt Nam.
Ngoài chuyện lập trường đại
học theo khuôn khổ Hoa Kỳ ở Việt Nam, chúng ta cũng đặt vấn đề làm sao gia tăng
số sinh viên Việt Nam du học ở Mỹ và làm thế nào để giúp Việt Nam cải tiến môi
trường giao dục ngay trong nước, giúp thực hiện chương trình huấn nghệ, chương
trình học tiếng Anh.
Có rất nhiều điều liên quan
đến giáo dục mà chúng tôi sẽ làm, vì giáo dục chiếm vị trí rất quan trọng trong
tiến trình phát triển của Việt Nam.
Thanh Trúc:Việt Nam
mới đưa những người được giới thiệu là nạn nhân da cam sang Mỹ…
Đại sứ Michael Michalak:Chúng tôi
không sử dụng từ “nạn nhân chất da cam” vì thấy không cần thiết phải chính trị
hóa vấn đề này. Hiện chúng tôi vẫn tiếp tục theo đuổi chương trình hỗ trợ cho
những người không may khuyết tật trong thời gian Hoa Kỳ có mặt ở Việt Nam trước
đây, bất kể họ bị khuyết tật vì lý do gì.
Tổng cộng chúng tôi đã sử
dụng số tiền lên đến 46 triệu đô la vào công tác này, gần đây nhất là số tiền 3
triệu được sử dụng vào công tác môi trường và sức khỏe.
Chương trình này đã được thực
hiện ở Ðà Nẵng, chi phí lên đến 1 triệu dollars, đồng thời chúng tôi cũng vừa
thông báo 3 chương trình tài trợ cho các dự án về sức khỏe cũng được thực hiện
tại Ðà Nẵng và khi về lại Hà Nội, tôi sẽ đi Ðà Nẵng để khởi động những chương
trình mà tôi vừa nêu.
Thanh Trúc:Phía
Việt Nam nói là chính phủ Hoa Kỳ có khoản tiền 3 triệu dành cho các hoạt động
xử lý Dioxin, nhưng giải ngân rất chậm…
Tôi nghĩ ở Việt Nam nhiều quyền tự do cá nhân vẫn còn thiếu, như tự
do tập họp, tự do báo chí, tự do phát biểu tư tưởng. Nhưng so với 5 năm trước thì bây giờ người Việt được tự do hơn nhiều.
Đại sứ Michael Michalak
Đại sứ Michael Michalak:Tôi không nghĩ
là chậm đâu. Thử hỏi là mất bao nhiêu thời gian mới được phía Việt Nam chấp
thuận? Câu trả lời là mất rất nhiều thời gian. Chúng tôi phải đi qua nhiều thủ
tục, bây giờ xong rồi, chúng tôi bắt đầu bàn đến chuyện giải ngân tài khoản và
tôi mong đợi chương trình sẽ thành công.
Thúc đẩy tự do, nhân quyền
Nguyễn Khanh:Lúc
nãy ông Ðại Sứ bảo một trong những mục tiêu hàng đầu mà ông muốn thực hiện ở
Việt Nam là nhân quyền. Liệu có thể xin ông Ðại Sứ cho biết tình trạng nhân
quyền ở Việt Nam bây giờ như thế nào?
Đại sứ Michael Michalak:Được chứ. Về
nhân quyền, tôi nghĩ ở Việt Nam nhiều quyền tự do cá nhân vẫn còn thiếu, như tự
do tập họp, tự do báo chí, tự do phát biểu tư tưởng.
Dù nói vậy nhưng tôi cũng tin
rằng nếu so với 5 năm trước đây thì bây giờ người Việt được tự do hơn nhiều và
chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với chính phủ Việt Nam qua chương trình Ðối Thoại
Nhân Quyền Hàng Năm, qua các chương trình viện trợ kinh tế, và những chương
trình khác.
Đại sứ Michael Michalak trả lời Nguyễn Khanh về đối thoại hợp tác quốc phòng Mỹ-Việt. Photo by Trà Mi/RFA
Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục
đặt vấn đề nhân quyền với chính phủ Việt Nam, và tiếp tục kêu gọi Việt Nam cải
tiến trong lãnh vực này.
Nguyễn Khanh:Không
muốn ông Ðại Sứ ở vào thế khó xử, nhưng giữa thang điểm tốt, trung bình và xấu,
ông Ðại Sứ đánh giá tình trạng nhân quyền Việt Nam hiện giờ ở mức điểm nào?
Đại sứ Michael Michalak:Không, xin
lỗi, tôi không cho điểm.
Hợp tác an ninh, quốc phòng
Nguyễn Khanh:Tuần
trước ở Hà Nội, cuộc Ðối Thoại Về Chính Trị, An Ninh Và Quốc phòng giữa hai
chính phủ đã diễn ra. Muốn hỏi ông Ðại Sứ những điểm gì đã được đưa ra bàn
thảo?
Đại sứ Michael Michalak:Chúng tôi thảo
luận với nhau về nhiều vấn đề. Cuộc đối thoại diễn ra trong lúc tôi lại có mặt
ở Mỹ, nên tôi không biết rõ các chi tiết, nhưng tôi được biết là những đề tài
như Việt Nam tham gia vào lực lượng bảo vệ hòa bình toàn cầu đã được nói đến.
Vì Việt Nam bây giờ là hội
viên không thường trực của Hội Ðồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, nên đương nhiên mọi
người đều nghĩ Việt Nam sẽ có trách nhiệm hơn, như gửi quân tham gia vào Lực
Lượng Bảo Vệ Hòa Bình.
Nhưng trước khi điều này xảy
ra, còn có nhiều điều khác liên quan đến mặt kỹ thuật phải được bàn đến, chẳng
hạn như chuyện huấn luyện cho binh sĩ Việt Nam. Chúng tôi đã bàn thảo những
cách để thực hiện.
Hỗ
trợ mà chúng tôi đồng ý với nhau nằm trong chương trình hợp tác cứu hộ
chung,
hay nằm trong chương trình huấn luyện tiếng Anh cho binh sĩ Việt
Nam.Chúng tôi chủ trương đi từng bước một, và đó là bước đầu tiên.
Đại sứ Michael Michalak
Chúng tôi cũng thảo luận với
nhau về cách hợp tác giữa quân đội đôi bên trong các công tác cứu hộ khi thiên
tai xảy ra, cũng như những vấn đề khác nữa. Chúng tôi tin là cuộc thảo luận
thành công, và trông đợi vòng thảo luận kế tiếp.
Nguyễn Khanh:Sau
cuộc thảo luận, có tin đồn ở Ðông Nam Á nói rằng chẳng bao lâu nữa Việt Nam sẽ
nhận được viện trợ quân sự từ Mỹ. Thưa ông Ðại Sứ điều này có đúng không?
Đại sứ Michael Michalak:Không, không
đúng. Tôi có thể trả lời ngay cho ông là không đúng đâu. Nhưng cũng còn tùy ông
định nghĩa thế nào là viện trợ quân sự. Rõ ràng điều hai bên thảo luận với nhau
vừa rồi cũng là một hình thức viện trợ. Tôi nghĩ rằng bất kể viện trợ như thế
nào thì cũng phải có sự đồng thuận của cả hai bên.
Trong thời gian gần đây, hỗ
trợ mà chúng tôi đồng ý với nhau nằm trong chương trình hợp tác cứu hộ chung,
hay nằm trong chương trình huấn luyện tiếng Anh cho binh sĩ Việt Nam.
Nếu tôi nhớ không lầm thì có
một số sĩ quan Việt Nam đang theo học chương trình dậy tiếng Anh này, dù không
nhiều nhưng cũng là cơ hội để giúp hai bên có thể nói chuyện với nhau và mở
rộng quan hệ. Chúng tôi chủ trương đi từng bước một, và đó là bước đầu tiên.
Nguyễn Khanh:Ông Ðại Sứ là một chuyên gia về Trung Quốc, có
khi nào Việt Nam xin ông Ðại Sứ đóng góp ý kiến không?
Đại sứ Michael Michalak:Có, chính phủ
Việt Nam nhờ chúng tôi đóng góp ý kiến về rất nhiểu lãnh vực. Có, chúng tôi có
nói chuyện với nhau về Trung Quốc, vì đây là quốc gia lớn nhất trong khu vực và
chúng tôi cũng chia sẻ với nhau quan điểm, kể cả quan điểm liên quan đến Trung
Quốc. Có, chúng tôi có nói chuyện với nhau về Trung Quốc.
Nguyễn Khanh:Liệu
có thể xin ông Ðại Sứ chia sẻ một trong những đề nghị, ý kiến, ông đã trình bày
với chính phủ Việt Nam không?
Đại sứ Michael Michalak:Không, tôi
không thể chia sẻ với ông được. Tôi chỉ có thể nói là chúng tôi thảo luận với
nhau về nhiều chuyện, từ kinh tế đến chính trị.
Chúng tôi vẫn tiếp tục
theo dõi tình hình. Chúng tôi không đứng về phía nào trong việc này, mà chúng tôi theo dõi để đảm
bảo là quyền tụ tập ôn hoà và bày tỏ quan điểm của công dân được tôn trọng.
Đại sứ Michael Michalak
Tranh chấp Thái Hà-Tòa Khâm Sứ
Trà Mi:Về căng
thẳng tranh chấp đất đai giữa Giáo hội Công Giáo với chính quyền tại Việt Nam.
Quan điểm của ông đại sứ như thế nào?
Đại sứ Michael Michalak:Vâng, chúng
tôi biết rằng có rất nhiều vụ tranh chấp đất đai đang diễn ra tại Việt Nam.
Theo tôi, đất đai là một trong những vấn đề phức tạp nhất và nhạy cảm nhất tồn
tại ở Việt Nam hiện giờ, đặc biệt là vấn đề tranh chấp đất đai liên quan đến
Giáo hội Công giáo.
Và chúng tôi vẫn tiếp tục
theo dõi tình hình, không phải là đối với vấn đề tranh chấp đất đai, vì
chúng tôi không đứng về phía nào trong việc này, mà chúng tôi theo dõi để đảm
bảo là quyền tụ tập ôn hoà và bày tỏ quan điểm của công dân được tôn trọng.
Trên thực tế, có trường hợp
được tôn trọng, nhưng cũng có trường hợp không, và lúc ấy thì chúng tôi sẽ tìm
cách nêu vấn đề lên với chính quyền Hà Nội.
Trà Mi:Chúng
tôi biết rằng mới đây ông đại sứ có cuộc tiếp xúc trực tiếp với Đức Tổng Giám
mục Ngô Quang Kiệt của Hà Nội. Ông đại sứ có thể chia sẻ thông tin gì liên quan
đến cuộc gặp này không?
Đại sứ Michael Michalak:Tôi và Tổng
Giám mục Ngô Quang Kiệt đã có một buổi gặp gỡ tốt đẹp. Chúng tôi bàn về tự do
tôn giáo tại Việt Nam. Đức Tổng nhận xét rằng rõ ràng có những tiến bộ trong
lĩnh vực tự do tôn giáo ở Việt Nam mặc dù vẫn còn một số vấn đề cần phải giải
quyết.
Chúng tôi cũng trao đổi về
vấn đề tranh chấp đất đai đang diễn ra, và Đức Tổng cũng cho chúng tôi biết
quan điểm của Ngài về chuyện này. Chúng tôi nói với Ngài rằng chúng tôi sẽ tiếp
tục theo dõi diễn tiến tình hình, nhưng cố gắng không đứng về phía nào trong
vấn đề tranh chấp đất đai.
Trà Mi:Nói
một cách cụ thể hơn, cộng đồng Công Giáo Việt Nam có dấu hiệu hy vọng gì sau
cuộc gặp gỡ này không, thưa ông đại sứ?
Đại sứ Michael Michalak:Tôi không nghĩ
vậy, tôi không thấy có lý do gì để hy vọng vì tất cả những gì tôi nói với Đức
Tổng là chúng tôi sẽ tiếp tục thúc giục chính quyền Việt Nam cũng như chính Đức
Tổng rằng đôi bên nên tìm cách giải quyết vấn đề một cách ôn hoà, càng sớm càng
tốt.
Bạn nghĩ gì về mối bang giao Việt Mỹ và các quan điểm của Đại sứ Michael Michalak? Hãy gửi đến Ban Việt Ngữ ý kiến của Bạn.
email: vietweb@rfa.org
Trà Mi:Ông
đại sứ có cách nào hữu hiệu hơn giúp cải thiện tình hình hiện tại không, thưa
ông?
Đại sứ Michael Michalak:Chúng tôi chỉ
có thể tiếp tục làm những gì mà chúng tôi đang làm. Nghĩa là điều duy nhất mà
chúng tôi có thể làm là thúc giục đôi bên ngồi xuống bàn đàm phán và cùng nỗ
lực tìm ra một giải pháp ôn hoà.
Trà Mi:Ban Việt Ngữ chúng tôi xin chân thành cảm ơn
đại sứ Michael Michalak đã dành thời gian cho buổi phỏng vấn này.