Bùi Văn Phú Gửi cho BBC từ San Jose, Hoa Kỳ

	Đại sứ Michalak nói giữa Hoa Kỳ và Việt Nam còn nhiều điều không tin tưởng

Trong cuộc gặp tại phòng họp khách sạn Fairmont, San Jose với sự tham dự của 30 phóng viên, một câu hỏi được nêu lên: “Người Việt hải ngoại không tin tưởng gì vào nhà nước Việt Nam. Ông có tin chính phủ Việt Nam không?”

Đại Sứ Michalak trả lời vui vui như sau: “Nếu tôi nói tôi tin họ thì quý vị sẽ giết tôi ngay. Còn nếu tôi nói không tin thì họ sẽ giết tôi.”

Sau đó ông đưa ra nhận xét thực là giữa hai bên còn có những điều không tin tưởng vào nhau. Chính vì thế, theo ông tất cả cần làm việc chung với nhau để giải toả những điều đó.

Ông Đại sứ đã trả lời các câu hỏi liên quan đến nhiều vấn đề trong quan hệ bang giao Hoa Kỳ và Việt Nam như phần ghi những ý chính sau đây.

Peace Corps và lãnh sự mới

Như hai bên đã thoả thuận sau chuyến đi Hoa Kỳ của Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng vào năm ngoái, Hoa Kỳ sẽ gửi tình nguyện viên Peace Corps đến Việt Nam làm việc.

Hiện thời văn phòng Peace Corps trung ương đang làm việc với Sứ Quán Việt Nam ở Washngton và Sứ quán Mỹ ở Việt Nam để hình thành chương trình.

Hỏi: Ông có tin chính phủ VN không?  Nếu tôi nói tôi tin họ thì quý vị sẽ giết tôi ngay. Còn nếu tôi nói không tin thì họ sẽ giết tôi   Đại sứ Michael Michalak

Dự án đầu tiên sẽ là việc huấn luyện giáo viên dạy tiếng Anh tại các trường học ở Việt Nam.

Tuy nhiên vì sắp có bầu cử, mọi việc sẽ phải chờ đến đến sang năm, khi có một chính quyền mới ở Washington thì mới có những hướng đi cụ thể hơn.

Chính phủ của hai nước đã đồng ý trên nguyên tắc sẽ mở thêm lãnh sự quán.

Chính quyền liên bang cho Việt Nam mở thêm một lãnh sự quán và việc Việt Nam chọn thành Phố Houston thì chính quyền liên bang đã thông báo cho thị trưởng ở đây biết.

Hoa Kỳ cũng đang làm việc với phiá chính phủ Việt Nam về những thủ tục, địa bàn hoạt động, những vấn đề kĩ thuật trong việc tiến hành mở lãnh sự quán Mỹ ở Đà Nẵng.

Mau hay lâu, điều này cũng tuỳ thuộc vào chính sách của chính quyền mới vào năm tới.

Liên quan đến sự phản đối của nhiều người Việt địa phương về việc mở lãnh sự quán Việt Nam tại Houston, Đại Sứ Mỹ nói họ có quyền phát biểu ý kiến của họ.

Tuy nhiên ông cho biết cũng có nhiều người muốn có tổng lãnh sự quán ở Houston vì điều đó giúp cho việc phát triển thương mại, là điều tốt cho nhân dân hai nước.

Nhân quyền tại Việt Nam

	Một năm trước, hồi tháng 10/2007, Đại sứ Michalak đã có cuộc gặp với cộng đồng Việt tại California

Đại Sứ Michalak nắm vững các vấn đề liên quan đến nhân quyền và ông đã nêu lên nhiều trường hợp cụ thể với giới chức lãnh đạo của Việt Nam.

Ông nói hiện nay có khoảng từ 60 đến 70 tù nhân được Hoa Kỳ đặc biệt quan tâm.

Ông dẫn chứng trường hợp của các Luật Sư Lê Thị Công Nhân và Nguyễn Văn Đài, cũng như Linh Mục Nguyễn Văn Lý là những người mà ông đã gặp.

Ông nhận xét họ là những người can đảm, quyết tâm và chấp nhận hậu quả về việc làm của mình.

Còn những người khác hiện bị giam tù vì bất đồng chính kiến hay lí do tôn giáo, sứ quán Mỹ cũng đã có những buổi gặp mặt với họ hay thân nhân, gia đình họ.

Ông luôn đặt vấn đề với giới chức Việt Nam là hãy để cho người dân được quyền tự do phát biểu ý kiến, tự do hội họp, tự do báo chí.

Đại Sứ Mỹ cũng nói đến nhân quyền trong một lãnh vực rộng lớn hơn mà Hoa Kỳ đã và đang giúp Việt Nam cải tiến, như tổ chức luật sư đoàn, giúp cải cách quốc hội Việt Nam để cơ chế này không còn là một cơ chế cây kiểng (rubber stamp) mà thực sự có quyền hơn.

Hoa Kỳ cũng giúp ngăn chặc việc buôn bán phụ nữ, bạo hành trong gia đình, giúp phụ nữ ý thức hơn về quyền lợi và chức năng của mình.

Nạn buôn người thì ngày nay chính quyền Việt Nam đã bắt đầu nhận thức được vấn đề.

Hoa Kỳ đã tài trợ một vài chương trình thông tin tuyên truyền ở Việt Nam về chuyện này qua hình thức phim của MTV với sự tham gia của một diễn viên nhạc rock.

Nhà chức trách Việt cũng đã bắt giam hơn 20 người tổ chức tệ nạn buôn người này.

Đất đai và tôn giáo

	Hoa Kỳ phân biệt tôn giáo và tranh chấp đất đai tại Việt Nam dù họ theo dõi kỹ các vụ như Thái Hà

Về vấn đề tranh chấp đất Toà Khâm Sứ và Giáo Xứ Thái Hà, ông Michalak có theo dõi sát.

Khi được hỏi trong cuộc tiếp xúc với Giám Mục Ngô Quang Kiệt gần đây ông đã có những trao đổi gì, Đại Sứ Mỹ trả lời rằng ông và giám mục bàn về tự do tôn giáo và theo lời giám mục Kiệt thì ngày nay các giám mục hầu như được toàn quyền bổ nhiệm các linh mục trông coi xứ đạo.

Giám Mục Kiệt hỏi có người của sứ quán quan sát các cuộc tập họp cầu nguyện không, ông đại sứ cho biết là có.

Khi giám mục hỏi ông đại sứ về quan điểm của Vatican, ông Michalak cho biết Vatican không có ý kiến về vụ tranh chấp đất.

Theo hiểu biết của ông Michalak thì chuyện đất là một nút nóng bỏng và từ năm 1997 đến nay đã có nhiều vụ biểu tình về đòi đất.

Ông đã nói với giới chức Việt Nam là cần phải giải quyết vấn đề, còn không thì sẽ còn nhiều cuộc biểu tình kéo dài.

Kinh tế và hàng xuất khẩu

Trước sự kiện thực phẩm Trung Quốc có hàm độc tố cao, Đại Sứ Michalak nhận xét là Việt Nam hơn Trung Quốc vì đã có những hoạt động và cố gắng nâng sự kiểm soát và kiểm tra lên cao sát với những tiêu chuẩn toàn cầu và đã làm việc với nhiều phái đoàn cao cấp của Hoa Kỳ sang Việt Nam trong 6 tháng qua, từ bộ trưởng đến các quan chức của cơ quan về an toàn thực và dược phẩm, lo về tiêu chí.

Việt Nam không muốn thương hiệu bị mang tiếng xấu như một số trường hợp của Trung Quốc vì thị trường Hoa Kỳ là một thị trường lớn.

Trong tình trạng kinh tế toàn cầu suy thoái, Việt Nam có cơ hội để tăng lượng hàng nhập vào Mỹ hơn, nhất là thực phẩm và hàng may mặc.

	Tổng thống Bush từng tiếp các nhà đấu tranh dân chủ người Mỹ gốc Việt

Đại Sứ Michalak nhận xét là vì suy thoái kinh tế toàn cầu, nhất là ở Mỹ, số tiền người Việt hải ngoại gửi về nước sẽ giảm đi. Nhưng hàng Việt ở Mỹ sẽ được tiêu dùng nhiều hơn vì đa số là hàng trung cấp.

Khi người dân Mỹ thắt lưng buộc bụng, họ sẽ ít tiêu dùng hàng cao cấp, nhất là hàng may mặc, mà sẽ mua hàng trung cấp. Mức tiêu thụ hàng Việt tại Mỹ là dấu chỉ tốt của kinh tế Việt Nam.

Một điểm tốt cho Việt Nam nữa là đầu tư nước ngoài tính từ đầu năm đến là khoảng hơn 50 tỉ. Như thế Việt Nam vẫn là nơi hấp dẫn để kinh doanh.

Việt Nam đã tỏ ra lắng nghe dư luận thế giới và những đề nghị của các tổ chức tài chánh quốc tế như Ngân Hàng Thế Giới (WB), Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) và có những thay đổi thích hợp trong chính sách, tuy trong lãnh vực nhân quyền thì chậm hơn.

Cũng tại buổi họp, bác sĩ Nguyễn Xuân Ngãi cho biết trong buổi tiếp tân tối hôm trước, Thị Trưởng San Jose Chuck Reed và Nghị Viên Madison Nguyễn đã trao bằng khen ghi nhận những nỗ lực của Đại Sứ Michael W. Michalak nhằm thăng tiến nhân quyền và tự do dân chủ ở Việt Nam.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Ngãi là một nhà hoạt động trong cộng đồng vốn được biết đến rộng hơn trong chuyến đón ông Hoàng Minh Chính sang thăm Hoa Kỳ năm 2005.