2008-10-16

Vụ xử hai nhà báo và các sĩ quan cao cấp công an đã khép lại với những bản án được dư luận đánh giá là bất thường, không những ở cáo trạng mà còn biểu hiện trên danh xưng của bản án.

Photo AFP

Nhà báo Nguyễn Văn Hải bị tuyên án 24 tháng cải tạo không giam giữ; Nhà báo Nguyễn Việt Chiến bị kết án 2 năm tù giam.

Mặc Lâm lấy ý kiến từ Luật Sư Cù Huy Hà Vũ và nhà văn Võ Thị Hảo chung quanh vấn đề này mời quý vị theo dõi.

Bản án không thuyết phục

Phiên tòa xét xử hai nhà báo Nguyễn văn Hải, Nguyễn Việt Chiến, cùng với nguyên thiếu tướng công an Phạm Xuân Quắc nguyên cục trưởng cục cảnh sát điều tra tội phạm C14, và Đinh Văn Huynh nguyên trưởng phòng 9 thuộc C14 đã khép lại với những bản án được dư luận cho là không thuyết phục.

Ông Phạm Xuân Quắc là người bị khép tội cung cấp những thông tin cho nhà báo Nguyễn Việt Chiến đã làm lộ bí mật công tác và bị tuyên án là có tội với mức phạt cảnh cáo. Luật Sư Cù Huy Hà Vũ, là người trực tiếp theo dõi, tham gia vụ xử án cho biết ý kiến của ông về danh xưng của bản án này mà theo ông là sai nguyên tắc:

“Lẽ ra phải tuyên án vô tội nhưng làm như thế thì mất sĩ diện của cơ quan cố tình kết án ông Quắc cho nên mới đưa ra cái án phạt cảnh cáo nhưng trong thực tế hình thức cảnh cáo không tồn tại trong bộ luật hình sự.”

Lẽ ra phải tuyên án vô tội nhưng làm như thế thì mất sĩ diện của cơ quan cố tình kết án ông Quắc cho nên mới đưa ra cái án phạt cảnh cáo nhưng trong thực tế hình thức cảnh cáo không tồn tại trong bộ luật hình sự.

Luật Sư Cù Huy Hà Vũ

Thượng tá Đinh Văn Huynh đã nhận tội và thú nhận rằng mình quá tự tin vào bản thân và bản án dành cho ông là một năm tù giam. Với bản án này, hội đồng xét xử đã chú ý đến yếu tố đóng góp vào quá trình công tác cũng như thành khẩn nhận tội.

Đây là kết quả mà có lẽ chính bản thân ông Huynh không thể ngờ tới vì xét ra quá nặng nề so với những quan tham chỉ bị xử lý hành chánh trong các vụ án trước đây.

Giống với ông Đinh Văn Huynh, nhà báo Nguyễn Văn Hải đã nhận mình sai trái khi viết bài điều tra được tòa đánh giá là thành khẩn dẫn đến quyết định của chủ tọa phiên tòa Trần Văn Vy tuyên trả tự do cho ông Hải ngay tại tòa. Ông Vy cũng cẩn thận nhắc nhở các cán bộ bảo vệ tư pháp tại tòa ngay lập tức đối xử với nhà báo Nguyễn Văn Hải như một công dân bình thường.

Riêng trường hợp của nhà báo Nguyễn Việt Chiến thì khác. Từ đầu phiên tòa, ông luôn xác nhận việc làm của mình là chính đáng và tất cả những bài viết của ông đều nhắm vào mục đích chống tham nhũng.

Ông khẳng định việc lấy tin từ cơ quan điều tra là hợp pháp và ông phủ nhận hoàn toàn mọi cáo buộc của viện kiểm sát. Luật Sư Cù Huy Hà Vũ nhận xét:

“Ông Chiến vẫn luôn luôn khẳng định mình là không có tội. Ông không có động cơ nào khác là chống tham nhũng.”

Nhà văn Võ Thị Hảo với tư cách người cầm bút nhận xét bản án dành cho hai nhà báo là không thích hợp, bà nói.

Nhận định việc quy kết tội danh đối với những bị can trong vụ án trên quan điểm pháp lý, Luật Sư Cù Huy Hà Vũ cho biết:

“Tất nhiên kết quả của phiên tòa là chưa thỏa đáng. Nhất là anh Nguyễn Việt Chiến lại bị tù giam.”

Răn đe báo chí theo cái kiểu này thì không những là báo chí sợ mà kể cả những người tố cáo cũng sợ, kể cả những cán bộ điều tra…

Nhà văn Võ thị Hảo

Những hậu quả còn lại

Nhà văn Võ thị Hảo thì quan tâm đến những hậu quả mà bản án có thể để lại cho xã hội, đặc biệt tác động trực tiếp đến báo chí và các cơ quan điều tra:

“Răn đe báo chí theo cái kiểu này thì không những là báo chí sợ mà kể cả những người tố cáo cũng sợ, kể cả những cán bộ điều tra…”

Bản án cho thấy hệ thống luật pháp Việt Nam căn cứ trên cảm tính để xét xử hơn là dựa vào các quy định của luật pháp cũng như các yếu tố cấu thành tội phạm.

Phía sau phiên tòa luôn luôn có một cơ quan chỉ định như lời nhận xét của Luật Sư Cù Huy Hà Vũ đã khiến người dân nghi ngờ tính công minh mà bất cứ phiên tòa nào cũng cần phải có.

Bản án hai năm tù giam dành cho nhà báo Nguyễn Việt Chiến đã kết thúc giai đoạn mở cửa cho các nhà báo trong lĩnh vực chống tham nhũng trong vài năm qua.