Phạm Trần
Ông Kjell Storlokker bảo Hà Nội: "Không thể nhằm bắn vào người đưa tin chống tham nhũng".Hoa
Thịnh Đốn.- Tình trạng tham nhũng ở đâu cũng giống nhau ở điểm người
dân sẵn sàng nộp tiền cho kẻ có chức, có quyền để không bị làm khó
dễ hay không phải thi hành Luật trong khi kẻ có bổn phận bảo vệ Luật
pháp lại muốn dẫm lên công lý để thu lợi.Nhưng ở Việt Nam,
dưới thời Cộng sản, lại có thêm một biến chứng khác, đó là Đảng, Nhà
nước và Cán bộ, đảng viên tham nhũng đã liên kết với nhau để vô hiệu
hóa Luật Pháp.Vì vậy các nhà tài trợ quốc tế trong buổi đối
thoại sáng 28/11 (2008) tại Hà Nội đã nói thẳng với các viên chức
Nhà nước Việt Nam : "Không khí chống tham nhũng đang có vẻ chùng xuống".Đại sứ Phần Lan Pekka Hyvonen nói: "Chống tham nhũng đang trầm lại. Nhiều văn bản ban hành mâu thuẫn về lợi ích".Tham tán Tòa Đại Sứ Hòa Lan, Beng Van Loosdlecht nhận xét thêm rằng lối xét xử của Việt Nam : “Trong
việc phanh phui các vụ việc tham nhũng, nhiều khi người có chức vụ thấp
thì bị xử lý còn người chức vụ cao hơn thì "bình an vô sự".Chia sẻ điều này, phó Đại sứ Đan Mạch Tove Degnbol nói, chống tham nhũng vẫn chưa đi đúng hướng và chưa được cải tiến. "Chính phủ đã nỗ lực nhưng cảm giác là đang chùng xuống". (VietNamNet, 28-11-2008)Bình
luận về những việc làm chống tham nhũng “bằng giấy và nước bọt” của nhà
nước Việt Nam, các nhà tài trợ Quốc tế nói rằng tuy Chính phủ Việt Nam
đã làm được nhiều việc như "ban hành luật phòng chống tham nhũng, lập
văn phòng Ban chỉ đạo Trung Ương, ban hành nhiều Nghị định, thông tư và
đang xây dựng chiến lược phòng chống tham nhũng", nhưng nhìn chung Việt
Nam mới dừng lại ở mức hoàn thiện thể chế chứ chưa để ý đến công việc
cụ thể.Điều này có nghĩa Việt Nam mới viết ra những việc phải
làm bằng văn bản, nhưng chưa làm những điều mình viết. Nói cách khác,
lời nói chưa đi đôi với việc làm.Các tham dự viên quốc tế cũng nêu ví dụ “VN
quy định kê khai tài sản nhưng không công khai cho dân giám sát, chủ
tịch tỉnh đồng thời là trưởng ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng ở địa
phương” là một chỉ dấu cho thấy qyết tâm chống tham nhũng của Việt Nam chưa đi đến nơi đến chốn.Nói theo ngôn ngữ hè phố bây giờ thì đó là cách “đánh bùn sang ao”, hoặc nhà nước “vừa đá bóng vừa thổi còi” .Trả
lời cho phê bình gay gắt này, báo Điện tử ViệtNamNet (28-11-2008) trích
lời Vũ Tiến Chiến, Chánh văn phòng Ban chỉ đạo Trung Ương Phòng, Chống
tham nhũng nói Việt Nam “thừa nhận có sự hạn chế trong các vụ
việc có liên quan đến chủ tịch tỉnh. Nhưng "đo đi đếm lại", thì chủ
tịch tỉnh vẫn là người phù hợp nhất để đứng đầu ban chỉ đạo, không thể
là bí thư hay chủ tịch Hội Đồng Nhân Dân.”Chiến giải thích : “Các
vụ việc chống tham nhũng có xu hướng giảm đi là do sau khi ban hành
Luật phòng chống tham nhũng, Chính phủ tập trung rà soát để giải quyết
các vụ tồn đọng kéo dài.”VNNET viết tiếp : “Tham tán
Đại sứ quán Hòa Lan Beng Van Loosdlecht lo ngại: "Chúng tôi đang có cảm
nhận là thế cờ chống tham nhũng đã đảo ngược, bị sai lệch. Con cá bé bị
bắt, con cá to lại lọt lưới". Ông khuyến cáo, tinh thần chống tham
nhũng phải được quán triệt và cam kết từ cấp cao nhất.”BÁO CHÍ VÀ THAM NHŨNGKhẳng
định đã tham nhũng thì "cá nhân nào cũng bị xử lý", Tổng Thanh tra
Chính phủ Trần Văn Truyền nói với các viên chức quốc tế: “ Nói bị
chùng xuống là ngộ nhận. Do một số vụ việc bị xử đi xử lại, kết quả lại
không như dư luận trông đợi. Chưa kể, không khí có vẻ trầm lắng hơn
"chẳng qua do sau vụ đưa tin về PMU 18, báo chí có tâm lý ngần ngại, e
dè. Nói chống tham nhũng chùng là do báo chí không được hăng hái như
trước. Còn Chính phủ vẫn quyết liệt, ráo riết".Nhưng lời biện
hộ của Truyền nhằm đổ bớt trách nhiệm chống tham nhũng cho báo chí
không thay đổi được quan điểm của các viên chức quốc tế. Tham tán Đại
Sứ Quán Hòa Lan Beng Van Loosdlecht nói rằng ông “lo ngại cơ quan báo chí (của Việt Nam) đang phải chịu trách nhiệm chính trong cuộc chiến chống tham nhũng.”Ông nhận xét : “Khi
giá trị đã đảo lộn, báo chí bị trừng phạt, quan chức tham nhũng tiền
Chính phủ trốn thoát dễ khiến báo chí suy giảm niềm tin, nản chí. Nếu
không biết sử dụng, báo chí sẽ chùn bước trước những vụ việc lớn hơn
trong khi lẽ ra cần khuyến khích tinh thần điều tra độc lập và thẳng
thắn".Đại diện cho Đại Sứ Quán Na Uy, ông Kjell Storlokker khẳng định: "Không thể nhằm bắn vào người đưa tin chống tham nhũng". Ông cũng khuyến cáo :
“Để cộng đồng quốc tế không còn ngộ nhận, Chính phủ phải mạnh dạn đưa
ra một tín hiệu cho thấy rằng báo chí đang tiếp tục đóng vai trò quan
trọng trong phòng chống tham nhũng.”Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông của CSVN, Đỗ Quý Doãn thanh minh :
“Không có văn bản nào quy định hạn chế hay cản trở đưa tin về phòng
chống tham nhũng, mà phụ thuộc và trình độ, năng lực của nhà báo.”Doãn
nói mà không dám sờ lên gáy kiểm điểm lại xem nhà nước đã răn đe các
phóng viên và kêu họ lên gọi họ xuống điều tra bao nhiêu lần trong vụ
loan tin tham nhũng PMU 18 ? Những việc làm bằng miệng này không có
trong văn bản nào, nhưng nguy hiểm hơn cả giấy trắng mực đen nên cường
độ tác nghiệp thông tin chống tham nhũng của các nhà báo đã gỉam sút
tối đa.Báo điện tử VietNamNet cho biết thêm : “Cựu nhà
báo, tư vấn quốc tế cao cấp của UNDP (United Nations Development
Program, Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc), bà Kegelin McKinley
phân tích, báo chí, lẽ ra phải tập trung hoạt động giám sát nhưng một
điều tra gần đây lại cho thấy báo chí mới chỉ tập trung vào việc phản
ánh, vì khó khăn khi tiếp cận thông tin.”Đỗ Quý Doãn thừa nhận : “Do
có sự ngại ngần từ phía công chức và quan chức nhà nước nên mới có
chuyện né tránh, đùn đẩy khi báo chí yêu cầu cung cấp thông tin. Do đó,
báo chí đã phải tìm đến nhiều nguồn khác nhau.” (VietNamNet, 28-11-2008)Phản
ứng của các nhà tài trợ Quốc tế căn cứ vào hậu quả vụ nhà nước CSVN xử
án hai Nhà báo Nguyễn Việt Chiến, Báo Thanh Niên, và nhà báo Nguyễn Văn
Hải, Báo Tuổi Trẻ TP.HCM. Hai Nhà báo này bị bắt ngày 12/5 (08), về
tội "lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ" vì đã
phanh phui vụ tham nhũng PMU 18 có nhiều viên chức cao cấp của Bộ Giao
thông-Vận tải dính líu.Cùng bị bắt với hai ông còn có thượng tá
Đinh Văn Huynh - Nguyên trưởng Phòng 9, C14 về tội “Lợi dụng chức vụ
quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.Cơ quan An ninh điều tra
cũng khởi tố thiếu tướng Phạm Xuân Quắc Nguyên Cục trưởng Cục CSĐT tội
phạm về trật tự xã hội (C14), trưởng ban chuyên án vụ PMU18 về tội “Lợi
dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Tuy nhiên tại phiên xử ngày 12/5 (08), các tội danh lúc đầu đều được thay đổi mà không có lời giải thích nào của nhà nước.Tướng
Phạm Xuân Quắc, nguyên Cục trưởng C14, nguyên Trưởng ban chuyên án vụ
PMU18 và bị cáo Đinh Văn Huynh, nguyên Trưởng phòng 9 C14, điều tra
viên chính vụ PMU18 bị quy tội “cố ý làm lộ bí mật công tác” theo khoản
2 Điều 286 Bộ luật Hình sự.Bị cáo Nguyễn Việt Chiến, nguyên
phóng viên báo Thanh niên và bị cáo Nguyễn Văn Hải, nguyên phóng viên
báo Tuổi trẻ phạm tội “lợi dụng quyền tự do, dân chủ xâm phạm lợi ích
của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” theo khoản
2 Điều 258 Bộ luật Hình sự.Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo:
Phạm Xuân Quắc, nhận hình phạt cảnh cáo; Đinh Văn Huynh: 1 năm tù giam;
Nguyễn Việt Chiến: 2 năm tù giam; Nguyễn Văn Hải: 24 tháng cải tạo
không giam giữ.Bị cáo Nguyễn Văn Hải được trả tự do ngay sau
khi phiên tòa kết thúc, do thời gian giam giữ để điều tra đến nay tương
đương với 24 tháng tù không giam giữ.Nhà báo can trường Nguyễn Việt Chiến không kháng cáo bản án dù ông có quyền này.Kể
từ ngày những người có công tố cáo tham nhũng bị bắt và phạt tù, các
tin liên quan đến tham nhũng loan trên báo bị giảm sút đáng kể. Và
tuyệt nhiên không có phóng viên nào dám xông xáo đi moi tin, hay điều
tra các vị tham nhũng như hai ông Chiến và Hải đã làm. Công tác chống
tham nhũng của nhà nước Việt Nam cũng chỉ rầm rộ qua các lời tuyên bố
lang bang của các viên chức nhà nước. Phía Quốc hội cũng bình chân
như vại.Vấn đề nhà nước CSVN đóng qúa nhiều “dấu mật” lên hồ
sơ điều tra tham nhũng làm cản trở cho công tác chống tệ nạn này cũng
bị các nhà tài trợ đem ra mổ xẻ nên Trần Văn Truyền, Tổng Thanh tra
Chính phủ đã phải cam kết “ thời gian tới, thanh tra sẽ hạn chế bớt
danh mục thông tin "mật" những tin tức liên quan đến an ninh quốc gia
để mở rộng phạm vi thong tin chống tham nhũng.”Tuy nhiên quyết
định giữ hay bỏ “bảo mật” lại không thuộc thẩm quyền của ngành Thanh
tra mà thuộc quyền của cấp Nhà nước và Đảng nên việc gì cũng phải chờ
thời gian trả lời !Bằng chứng giảm sút tin chống tham nhũng của
báo chí Việt Nam còn được phản ảnh trên Báo ViệtNamNet (28-11-08) : “
Ngân hàng thế giới (WB) đang tiến hành một nghiên cứu về tham nhũng và
báo chí ở Việt Nam. Khảo sát dựa trên 207 đầu báo, tạp chí, bản tin và
hai báo điện tử VietNamNet và VnExpress.Theo khảo sát từ các
báo in, số lượng tin bài về tham nhũng, gian lận, hối lộ đã tăng đột
biến trong tháng 4/2006 (tăng 6,60%), giảm đều đều đến tháng 4/2008 và
phục hồi nhẹ trong tháng 5/2008.Khảo sát trên VietNamnet cho
thấy, tin bài tăng vọt trong khoảng giữa tháng 4/2005 cho đến tháng
4/2006 (tăng 12,53%). Giảm mạnh trong khoảng giữa tháng 2/2007 cho đến
tháng 4/2007.”Đó là thời gian đảng và nhà nước mở chiến dịch
“xiết cổ” báo chí khi thấy các thông tin bùng nổ quanh cuộc điều tra
vụ PMU 18 đã vượt qúa phạm vi cho phép được thông tin.HAI MẶT THAM NHŨNGNhưng
trái với nhận xét của các nhà ngoại giao nước ngòai và mức độ suy
gỉam thông tin tham nhũng trên báo chí, Báo Nhân Dân Điện Tử của đảng
ngày 28-11 (2008) loan báo : “67% số người dân Việt Nam cho rằng, tình
trạng tham nhũng có xu hướng giảm, sau khi Luật Phòng chống tham những
được ban hành và có hiệu lực từ cách đây hai năm, trong khi 33% không
đồng tình.Đó là kết quả khảo sát do Trung tâm Nghiên cứu phát
triển hỗ trợ cộng đồng (CECODES) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ
thuật Việt Nam (VUSTA) tiến hành trong khuôn khổ dự án “Phòng chống
tham nhũng - Đánh giá hiện trạng và Xây dựng năng lực phòng chống tham
nhũng cho các tổ chức dân sự và cộng đồng nông thôn” do Đại sứ quán
Phần Lan tài trợ.”Tuy nhiên bài báo của Nhân Dân lại đưa ra 2 hình ảnh điều tra chống Tham nhũng trái ngược nhau.Về
phía các Tổ chức của đảng thì chống tham nhũng đã có kết qủa tốt, nhưng
phía người dân, nạn nhân của tham nhũng, và các tổ chức dân sự thì kết
luận rằng tình hình chống tham nhũng càng ngày càng tồi tệ.Bài báo của Tác gỉa Thái Thanh cho biết : “Cuộc
khảo sát được tiến hành tại chín tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hà Giang, Lào
Cai, Thái Bình, Thanh Hóa, Đà Nẵng, Lâm Đồng, Bà Rịa – Vũng Tàu và Long
An, dưới hình thức phỏng vấn sâu (200 người), điều tra theo phiếu hỏi
(500 người) và thảo luận nhóm (35 nhóm gồm 500 người). Thành phần tham
gia khảo sát chủ yếu là cán bộ các tổ chức xã hội dân sự như Mặt trận
Tổ quốc, các hội: Phụ nữ, Nông dân, Cựu chiến binh…”Nhưng Thanh lại viết tiếp rằng : “Theo
khảo sát, trong khi hơn 90% số người được hỏi ở hầu hết chín tỉnh,
thành phố nói trên khẳng định mức độ có tham nhũng ở địa phương là rất
cao, thì việc phát hiện tham nhũng được đánh giá là còn ít và không
thường xuyên (ý kiến của 3/4 số người được hỏi). Gần 2/5 số người được
hỏi cho rằng, họ biết hành vi tham nhũng của người có chức quyền tại
địa phương nhưng không muốn hoặc không dám tham gia tố cáo do sợ bị trả
thù hay trù dập.Về việc xử lý tham nhũng của cơ quan chức
trách, 3/4 số người được hỏi trả lời “Xử lý chưa hết và không kiên
quyết đối với các vụ tham nhũng”. Chỉ có 2% cho rằng đã xử lý đầy đủ và
đúng tội các vụ tham nhũng.”Chi tiết hơn, bài Báo ghi nhận : “Hội
Cựu chiến binh được 75% số người tham gia khảo sát đánh giá thực hiện
phòng chống tham nhũng hiệu quả, trong khi tổ chức Đảng và công đoàn
lần lượt là 67% và 50%. Các tổ chức có ảnh hưởng còn hạn chế trong
phòng chống tham nhũng gồm: tổ chức kinh tế (30%), Đoàn Thanh niên
(33%), tổ chức cộng đồng (43%).”“Ý kiến chung được ghi
nhận qua các cuộc phỏng vấn, thảo luận nhóm cho rằng, nạn tham nhũng
hiện nay ở Việt Nam có ba đặc điểm: phổ biến (trong mọi lĩnh vực, trên
mọi địa bàn), có sự liên kết dọc (theo “dây”, theo ngành, theo cấp); và
có tính liên kết ngang (theo “bè”, “cánh”). Các liên kết ở đây được
thực hiện theo quyền, thậm chí chỉ cần có chút quyền là có thể tham
nhũng.”Như vậy kết qủa Cuộc thảo luận quốc tế về tình
trạng tham nhũng ở Việt Nam cho thấy giữa các nhà quan sát quốc tế và
các viên chức nhà nước Việt Nam đã không có sự đồng thuận về mức độ
tham nhũng, cách giải quyết và xét xử các vụ tham nhũng.Cuộc
điều tra của các nhà ngoại giao nước ngoài ở Hà Nội cũng cho thấy các
viên chức nhà nước Việt Nam đã tìm mọi cách chống chế cho khuyết điểm
của Chính phủ như không làm như đã nói, hoặc có làm thì cũng chỉ làm
nửa vời và mọi cấp vẫn còn mắc bệnh che giấu cho nhau để bảo vệ danh dự
cho đảng và nhà nước. -/-Phạm Trần(12/08)Nguồn: Ðối Thoại
|
