Sau khi thế giới phát hiện độc chất melamine có trong các loại sữa bột của Trung Quốc đã làm cho hàng chục trẻ em nước này thiệt mạng cùng hàng trăm ngàn em khác phải điều trị tại bệnh viện thì làn sóng tẩy chay sữa Trung Quốc lan nhanh trên nhiều nước, đặc biệt là các nước vùng đông nam á, trong đó có Việt Nam.

Hanoi Milk nhà máy chế biến sữa đang có uy tín

Các nhà máy sản xuất sữa có nhập các phó phẩm dùng trong việc chế biến sữa từ Trung Quốc đã trở thành tâm điểm chú ý của dư luận. Nhiều công ty sữa tại Việt Nam nhanh chóng kê khai các sản phẩm nhập từ Trung Quốc và hy vọng sự trung thực này sẽ làm dịu bớt tình hình lo sợ lan nhanh khắp nước, trong đó có nhà máy chế biến sữa HanoiMilk. Nhà máy này có công suất lớn, thu mua nguồn sữa từ nông dân của nhiều huyện ngoại thành cũng như các tỉnh lân cận, số lượng nông dân cung cấp sữa tươi cho nhà máy ngày càng nhiều vì người dân thấy vững tin nơi Hanoi Milk qua nhiều năm làm ăn với người cung cấp sữa.

Bộ Y Tế xác định sữa tươi của Hanoi Milk có nhiễm độc melamine 

Thế nhưng sau khi bộ y tế kiểm tra các sản phẩm của Hanoi Milk thì mọi sự đã đảo lộn. Kết quả mà Bộ Y Tế đưa ra xác định trong sữa tươi của Hanoi Milk có nhiễm độc chất melamine. Điều này có nghĩa là tất cả các sản phẩm này phải được tiêu hủy.

Bi kịch bắt đầu xảy ra dây chuyền. Trước tiên là nhà máy sữa Hanoi Milk mất một lượng khách khổng lồ mà từ lâu nhà máy gầy công xây dựng được. Tiếp đó là hiệu ứng lan tới người nông dân cung cấp nguồn sữa tươi hàng ngày cho nhà máy, họ bị buộc phải ngưng vắt sữa và do đó thu nhập của họ đương nhiên không còn nữa.

Mỗi ngày sữa tươi bị mang đổ trắng đồng ruộng

Ba tháng sau, khi nhà máy Hanoi Milk được Bộ Y Tế xác nhận lại là nguồn sữa của nhà máy này không bị nhiễm độc tố melamine thì đã trở thành quá muộn. Hanoi Milk không còn khách hàng để bán cho nên cũng không thể thu mua nguồn sữa mà người dân cung cấp. Người dân không thể dừng sản xuất vì nếu ngưng lại thì bò sẽ mất hẳn sữa và xẻ thịt bò sữa để bán thì không bằng 1 phần 5 số vốn bỏ ra ban đầu. Nhà máy im lặng, nông dân vắt sữa ra không chỗ bán và kết quả là họ mang ra đổ trắng đường phố. Mỗi ngày hàng chục tấn sữa tươi được đổ tràn ngập lề đường đã gây ra một hình ảnh kinh hoàng cho người dân trong khu vực. Hình ảnh này là cách chống đối thụ động của người dân trước sự bất lực của nhà nước.

Người nông dân lúc nào cũng chịu tất cả sai lầm và thiệt hại

Chúng tôi hỏi thăm một người dân tại huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc nơi người nông dân đang khốn đốn vì vấn đề này, anh Nguyễn Văn Hồi cho biết:

-Sữa chúng tôi nhập mấy tháng trời rồi mà chả thấy trên nói gì cả. Bây giờ đầu tư cho bò thì không còn tiền nữa cứ đi vay đi mượn suốt.

Sáng hôm nay, tin tức báo chí trong nước cho biết ông Hoàng Kim Giao, cục trưởng cục chăn nuôi đã làm việc với nhiều cơ quan thu mua sữa cũng như các giới chức hữu quan nhằm đi đến giải pháp thu mua sữa tươi cho người dân. Trong khi tiếp xúc với chúng tôi, ông Hoàng Kim Giao cho biết kết quả thu được từ buổi họp này như sau:

-Sau cuộc họp ngày hôm qua và hôm nay thì HanoiMilk đã chấp thuận mua sữa lại cho người chăn nuôi rồi.

Chúng tôi lo ngại sau một thời gian ngưng đọng không tiêu thụ sữa được người nông dân sẽ bị các trạm thu mua ép giá, ông Hoàng Kim Giao khẳng định là các tổ chức thu mua cho nhà máy không thể ép giá vì Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn theo dõi việc này rất sát, ông nói:

-Dứt khoát là không để cho tình trạng ép giá xảy ra, bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đã ra chỉ thị theo dõi việc này rất sát.

Giải pháp mà cục chăn nuôi đưa ra sẽ giúp người nông dân qua được một giai đoạn khó khăn, tuy nhiên kết quả thử nghiệm sai lạc của Bộ Y Tế gây thiệt hại cho người dân và nhà máy Hanoi Milk thì không thấy quy trách nhiệm cho ai. Đây là một bài học quý giá mà nhiều người sẽ rút ra để thấy rằng quyết định của cấp càng lớn thì trách nhiệm và hậu quả lại càng nhiều.