Thiện Giao, phóng viên RFA

2009-01-16

Một văn thư của Ngân Hàng Đông Á tại Việt Nam gởi cho các công ty chuyển tiền ở nước ngoài cho biết Hải Quan Việt Nam sẽ đánh thuế 10% lên ngoại tệ gởi về Việt Nam kể từ ngày 17 tháng Giêng.

AFP photo

Dollar - Euro

Ông Nguyễn Trọng Phú, đại diện công ty Hoa Phát chuyển tiền về Việt Nam, có văn phòng tại miền Nam California, cho biết, hiện phía Việt Nam chưa có quyết định dứt khoát về điều này. Nhưng, cũng theo lời ông Phú, một bức thư từ ngân hàng Đông Á gởi cho các công ty chuyển tiền ở nước ngoài ngày 15 tháng Giêng cho thấy bắt đầu từ ngày 17 tháng Giêng, tiền mà người Việt ở nước ngoài gởi về cho thân nhân tại Việt Nam sẽ bị đánh thuế 10%.

Một bức thư từ ngân hàng Đông Á gởi cho các công ty chuyển tiền ở nước ngoài ngày 15 tháng Giêng cho thấy bắt đầu từ ngày 17 tháng Giêng, tiền mà người Việt ở nước ngoài gởi về cho thân nhân tại Việt Nam sẽ bị đánh thuế 10%.

Luật thuế 10% trên kiều hối sẽ gây rối loạn

“Sáng hôm nay, chúng tôi nhận được thư của ngân hàng Đông Á. Văn thư có nói, bắt đầu từ ngày 17 tháng Giêng, Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam và Bộ Tài Chánh sẽ đánh thuế 10% số tiền gởi về trong nước.

Tuy nhiên, qua xác định với Văn Phòng Quản Lý Kiều Hối, thì văn phòng này nói thông tin ấy có thể không chính xác và họ sẽ có cuộc họp ngay trong ngày hôm nay để làm sáng tỏ việc này. Ngay bây giờ thì chúng tôi cũng không biết điều này có đúng hay không? Chúng tôi đang chờ đợi.”

Bức thư của ngân hàng Đông Á, có số hiệu 29, gởi đi ngày 15 tháng Giêng với chữ ký của ông Phó Tổng Giám Đốc Lê Trí Thông.

 Bức thư được gởi cho các công ty chuyển tiền ở nước ngoài, có đoạn viết rằng “chiếu theo thông tư 131/2008/TT-BTC ban hành ngày 26 tháng 12 năm 2008 của Bộ Tài Chánh, Hải Quan Việt Nam sẽ đánh thuế giá trị gia tăng 10% lên tiền nước ngoài nhập vào Việt Nam.”

Ông Nguyễn Trọng Phú cũng xác định thêm, rằng Hải Quan đã bắt đầu đánh thuế từ ngày 14 tháng Giêng, khi nhân viên ngân hàng Đông Á đến Hải Quan nhận tiền được chuyển vào trong nước.

“chiếu theo thông tư 131/2008/TT-BTC ban hành ngày 26 tháng 12 năm 2008 của Bộ Tài Chánh, Hải Quan Việt Nam sẽ đánh thuế giá trị gia tăng 10% lên tiền nước ngoài nhập vào Việt Nam.”

“Ngân Hàng Đông Á vào ngày hôm qua đến Hải Quan nhận số tiền được gởi vào trong nước, thì Hải Quan nói Ngân Hàng Đông Á phải đóng 10% thuế. Phía Đông Á không chịu. Phía Hải Quan yêu cầu ký tờ nợ, phía Đông Á không chịu.

Sau đó thì các công ty chuyển tiền ở nước ngoài nhận được thư của Đông Á, nói rằng tiền gởi về trong nước có thể bị đóng 10% thuế.”

Thông Tư của Bộ Tài Chánh có nội dung căn cứ trên Luật Thuế Giá Trị Gia Tăng ban hành tháng Sáu năm 2008 cùng với Nghị Định do chính phủ Việt Nam ban hành tháng 12 năm ngoái.

Trong số hàng mấy trăm loại hàng hóa được liệt kê chi tiết trong thông tư của Bộ Tài Chánh, thì mặt hàng được mô tả là “Giấy Bạc (tiền giấy), được đấu thầu hợp pháp” sẽ bị đánh thuế giá trị gia tăng 10%.

Một luật sư Việt Nam nói rằng, đánh thuế giá trị gia tăng lên tiền của người Việt ở nước ngoài gởi về trong nước sai ở hai phương diện. Thứ nhất là loại thuế được áp dụng, và thứ hai là khái niệm “giá trị gia tăng” của ngoại hối, hay nói chung là của tiền.

Trong số hàng mấy trăm loại hàng hóa được liệt kê chi tiết trong thông tư của Bộ Tài Chánh, thì mặt hàng được mô tả là “Giấy Bạc (tiền giấy), được đấu thầu hợp pháp” sẽ bị đánh thuế giá trị gia tăng 10%.

“Tiền mà người trong nước là thu nhập đột xuất. Luật thuế thu nhập có đề cập điều này. Nhưng thu nhập đột xuất cũng có định mức, từ bao nhiêu trở lên mới thu thuế, và dựa trên đó áp dụng thuế xuất.”

Luật sư này cũng nhận định, rằng áp dụng thuế thu nhập lên thu nhập loại này có thể hợp lý hơn là thuế giá trị gia tăng.

“Khoản tiền mà người nước ngoài chuyển cho thân nhân trong nước mang tính chất quà tặng. Nếu là quà tặng thì không có tính lưu thông. Quà tặng là thu nhập bất ngờ, ngoài thu nhập cố định. Áp dụng thuế thu nhập cá nhân lên thu nhập bất ngờ sẽ hợp lý hơn là thuế giá trị gia tăng.”

Văn thư của Ngân Hàng Đông Á gởi các công ty chuyển tiền ở nước ngoài có đoạn, là “chính sách thuế mới này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp chuyển tiền.” Ngân hàng này đưa ra giải pháp trong công văn. Thứ nhất, họ sẽ tiếp tục trao ngoại tệ cho khách hàng Việt Nam cho đến ngày 16 tháng Giêng. Nhưng đúng vào ngày 17, ngày có hiệu lực của Thông Tư Bộ Tài Chánh, thì Ngân Hàng Đông Á sẽ trả bằng tiền đồng dựa theo tỷ giá hối đoái hàng ngày của họ.

Thông tư được đề cập, theo nguyên bản, đáng lẽ ra đã có hiệu lực từ ngày 1 tháng Giêng vừa rồi.

Khuyến khích việc chuyên ngân lậu

Ông Nguyễn Trọng Phú, đại diện Hoa Phát, hay còn gọi là Saigon Central Post, với 30 chi nhánh trên khắp nước Mỹ, nhận định rằng luật thuế 10% trên kiều hối sẽ gây rối loạn nhiều cộng đồng ở nước ngoài và cả trong nước, nhất là vào thời điểm Tết đang đến.

Một số người thường gởi tiền về cho thân nhân trong nước nhận định rằng luật thuế mới đánh trên kiều hối sẽ kích thích tình trạng chuyển ngân lậu, làm khó thêm khả năng kiểm soát ngoại tệ của chính phủ, làm giảm số tiền gởi về trong nước

Ông Phú đưa ra một so sánh, và nhận định rằng luật thuế 10% là vô lý: “Hiện văn phòng tính phí khách hàng chỉ 1 hay 2% thôi. Mà trong nước thì tính thuế đến 10%.”

Một số người thường gởi tiền về cho thân nhân trong nước nhận định rằng luật thuế mới đánh trên kiều hối sẽ kích thích tình trạng chuyển ngân lậu, làm khó thêm khả năng kiểm soát ngoại tệ của chính phủ, làm giảm số tiền gởi về trong nước, và qua đó làm giảm nguồn thu ngân sách của chính phủ Việt Nam.

Nguồn kiều hối gởi về Việt Nam tăng mạnh liên tục và đạt đến hơn 8 tỷ Mỹ kim trong năm 2008. Trong số này, một tỷ lệ không nhỏ đến từ người Việt Nam đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài.

 Theo nhận định của một luật sư, thì luật thuế giá trị gia tăng trên kiều hối sẽ đặt ra rất nhiều thắc mắc. Chẳng hạn, liệu tiền đồng Việt Nam có giá trị gia tăng hay không? Tiền tệ nói chung, trong vòng luân chuyển của kinh tế, có sự gia tăng giá trị hay không? Liệu việc áp dụng luật này có nhầm lẫn giữa chi phí làm ra tiền tệ và giá trị mà các Ngân Hàng Trung Ương gán cho tiền tệ hay không?

Tuy nhiên, điều trước mắt, là nếu lượng kiều hối 8 tỷ Mỹ kim, với thuế suất 10%, hàng năm chính phủ Việt Nam sẽ thu được 800 triệu đô la

Và hiển nhiên, điều này chỉ đúng khi người gởi tiền không tìm cách khác để chuyển tiền về Việt Nam!