Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập tự do hạnh phúc

Hà Nội ngày 03 tháng 03 năm 2009

KIẾN NGHỊ TRƯNG CẦU Ý DÂN
VỀ VIỆC KHAI THÁC BAUXITE TÂY NGUYÊN

Kính gửi:
- Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Bauxite đã được các nhà địa chất Việt Nam phát hiện và đánh giá trữ lượng từ nhiều năm trước. Trữ lượng bauxite tại hai vùng Tây Nguyên và Việt Bắc khoảng trên 8 tỷ tấn. Riêng tại Đak Lak lượng bauxite đã bằng 20% trữ lượng bauxite toàn thế giới. Đây là một trong những nguồn tài nguyên khóang sản lớn của Việt Nam. Tuy nhiên, giải bài toán khai thác bauxite Tây Nguyên cần tính toán cẩn trọng trước những vấn đề nan giải sau đây:

1 - Khai thác bauxite để chế biến thành alumina sẽ thải ra một lượng khí độc và bùn đỏ có sức hủy diệt môi trường rất nguy hại. Với trình độ công nghệ như của Việt Nam và Trung Quốc hiện nay, để sản xuất được một tấn nhôm phải khai thác 4 tấn quặng bauxite và thải ra môi trường 3 tấn bùn đỏ, một loại chất thải tác động xấu đến sự sống con người, sinh vật, cây cỏ …. Ngay cả các nước tiên tiến như Hoa Kỳ, Nhật Bản …. cũng chưa co cách nào xử lý loại chất thải có thể chứa cả phóng xạ này, ngoài việc chôn lấp.

2 - Việc chôn lấp bùn đỏ sẽ tạo nên những “ núi bom bẩn ” ẩn tàng. Tây Nguyên nằm trên địa hình cao, là thượng nguồn nhiều con sông lớn. Nếu xẩy ra thiên tai, lũ quét thì không chỉ Tây Nguyên mà cả ruộng vườn, sông ngòi, giếng nước …tại các tỉnh Nam Trung bộ, Đông Nam bộ … đều phải nhận hậu quả tai hại.

3 – Khai thác bauxite làm tổn hại rất nhiều nguồn lợi thu hoạch từ cao su, cà phê …. Không chỉ khả năng hoàn thổ canh tác chưa rõ mà do quy trình khai thác bauxite và chế biến nhôm tiêu tốn và làm cạn kiệt nguồn nước khiến không chỉ cây cối Tây Nguyên héo khô vì thiếu nước tưới mà người dân Tây Nguyên càng thiếu nước sinh hoạt.

4 - Không chỉ sinh quyển mà cả khí quyển Tây Nguyên cũng có nguy cơ suy thoái. Nhiệt độ quanh mỏ Thái Nguyên ( Sơn Tây ), mỏ Tịnh Tây ( Quảng Tây ) Trung Quốc đã tăng bất thường từ khi người ta khai thác bauxite ở đó.

5 - Khai thác bauxite và luyện nhôm tiêu tốn rất nhiều điện trong khi Việt Nam hiện đang thiếu điện.

6 - Việc xâm phạm không gian sống, không gian văn hóa của các cư dân bản địa Tây Nguyên trong những năm qua đã gây nhiều bất ổn về vấn đề sắc tộc, vấn đề chính trị, chương trình khai thác bauxite trên diện rộng sẽ làm mất thêm nhiều đất sống, mất công ăn việc làm, do đó các vấn đề trên có thể càng trở nên trầm trọng hơn.

Do có những nan giải trên, trong thập kỷ 1980 ta đã đưa dự án khai thác bauxite Tây Nguyên vào chương trình hợp tác đa biên của kheối COMECON. Tuy nhiên, các nước trong khối COMECON, đặc biệt là Liên Xô, sau khi cân nhắc lợi hại đã xác định rằng hỗ trợ khai thác bauxite sẽ không hiệu quả bằng giúp Việt Nam phát triển các dự án trồng cao su, cà phê, chè …. Lúc ấy Liên Xô đang rất cần bauxite.

Câu hỏi lớn cần đặt ra là tại sao đối tác nước ngoài chủ đạo của chương trình khai thác bauxite Tây Nguyên lại là tập đoàn Chalco của Trung Quốc ?

Trung Quốc không thiếu mỏ bauxite nhưng sau khi thực thi “Pháp lệnh nguồn tài nguyên khóang sản”, họ đã phải đóng cửa trên 100 mỏ bauxite, trong đó có mỏ Nhữ An đã ngốn 1,5 tỷ Nhân dân Tệ vốn đầu tư nhưng vì nguồn nước xung quanh bị ô nhiễm nặng và trong nhân dân phát sinh nhiều bệnh lạ.

Tin cho biết hiện nay đã có hàng trăm người và tương lai có thể đến nhiều ngàn người Trung Quốc kéo vào Tây Nguyên. Những ai trong số đó sẽ biến thành quân khi người ta lại cần dạy cho Việt Nam một bài học như hồi 1979 ?

Chúng tôi khẩn thiết kiến nghị:

1. Quốc hội yêu cầu Chính phủ trình bầy để Quốc hội xem xét và bỏ phiếu
2. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức trưng cầu ý dân về vấn đề này.
3. Các nhà khoa học tự nhiên, xã hội, kinh tế … trong và ngoài nước trình bày những ý kiến phân tích cặn kẽ ở cả hai hướng thuận và nghịch và yêu cầu hệ thống báo chí, phát thanh, truyền hình đăng công khai những ý kiến đó.
4. Mời quý vị hưởng ứng kiến nghị dăng ký ghi tên vào danh sách kiến nghị này qua hộp thư điện tử thanhgiang36@yahoo.com

DANH SÁCH NHŨNG NGƯỜI KIẾN NGHỊ