Trần Khải Thanh Thủy
1/ Đất làng vừa một tấc:
Về lại Hà Nam - nơi con sông Đáy hiền hoà chảy, phía trên là cả dãy núi
đá vôi chạy dài thơ mộng, cũng là nơi ẩn chứa trong lòng bao nhiêu di
tích, danh lam thắng cảnh và huyền thoại, từ chùa Long Đọi Sơn(tên chữ
là Diên Linh tự) do vua Lý Thánh Tông và Vương phi Ỷ Lan chủ trì xây
dựng năm 1054, đến Bia Sùng Thiện Diên Linh, do vua Lý Nhân Tông chủ
động làm từ 1118 đến 1121, rồi Đền Lăng, thờ vua Đinh Tiên Hoàng, Lê
Đại Hành. Hai vị vua đã cùng các tướng lĩnh xây dựng lực lượng chống
thù trong giặc ngoài, gìn giữ độc lập dân tộc...
Tất cả mọi thứ đều có tuổi thọ cả nghìn năm, thứ được coi là đệ nhất
danh thắng của trấn Sơn Nam (Chùa Long Đọi Sơn) với 18 pho tượng La
Hán, 6 pho tượng Kim Cương, một pho tượng Di Lặc bằng đồng (nặng một
tấn, đúc năm 1864), thứ là bảo vật quốc gia (Bia Sùng Thiện Diên Linh)
ca ngợi công lao tài trí của Lý Nhân Tông trong việc xây dựng, kiến
thiết đất nước và việc làm nhân hậu bao dung của Thái hậu Ỷ Lan thông
qua việc cúng 72 mẫu ruộng, để nhà chùa trồng cây trái hoa màu, làm đèn
nhang phục vụ cho việc cầu siêu tịnh độ cho quê hương đất nước và các
tín chủ mười phương tìm về. Ở mặt sau, phía dưới là bài thơ của Lê
Thánh Tông làm vào năm Quang Thuận thứ 8 (1467) nhân dịp đi bái yết sơn
lăng lên thăm chùa.
Trước đó, năm 986, được tin vua Lê Đại Hành sửa soạn về làng làm công
tác tịch điền dưới chân núi Đọi, nhân dân nô nức tới xem. Biết tin, hai
anh em nhà Nguyễn Đức Năng và Nguyễn Đức Đạt liền làm một chiếc trống
lớn ra dự lễ đón vua. Khi gióng lên, tiếng kêu như sấm, âm vang cả một
vùng non nước, vua thấy hay liền hỏi cách làm và tôn vinh là Trạng Sấm.
Từ đó nghề làm trống hình thành và kéo dài cho tới nay. Hiện tại, trong
làng Đọi Sơn vẫn có hơn 500 hộ làm trống, sản sinh ra hàng chục nghệ
nhân lão luyện, đem trống đi khắp nước...
Chừng như chưa đủ cho một vùng đất nổi tiếng là lễ trọng, đất thiêng,
thu hút bao nhiêu du khách xa gần tìm về trong các dịp lễ hội, tham
quan, du lịch... Lịch sử tỉnh Hà Nam còn cất giấu cả huyền tích về Lê
Lộc (cha đẻ Lê Hoàn) bị con hổ trắng (do chính mình nuôi để trông cá)
vồ chết. Khi nhận ra mình cắn nhầm người chủ tốt, Hổ đã cõng ông về núi
Cõi giấu xác, rồi bỏ ăn bỏ ngủ, ngày đêm canh gác xác cho đến lúc chết
vì đau khổ, ân hận, xa xót. Sau đó mối đùn lên thành mộ, dân trong vùng
gọi là Mả Dấu hay “mộ hổ táng” hết mực linh thiêng.
Ngồi bên cạnh tôi là chị Cao Thúy Hòa - người của thôn Bồng Lạng, xã
Thanh Nghị, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Nhớ về cái tuổi thần tiên,
thơ trẻ của mình, chị ngậm ngùi kể :
- Ngày trước quê chị đẹp đẽ, thanh bình, êm ả và thơ mộng lắm, ngủ dạy
bước chân xuống đất là nhìn thấy núi, thấy sông. Núi nằm vắt ngang
trước nhà, lúc trường tồn khoẻ khoắn như hổ rình mồi, lúc đủng đỉnh oai
phong như trâu gặm cỏ, lúc vươn mình như ngựa phi dưới nắng chiều tà,
lúc trầm mặc tôn nghiêm như người con gái quàng khăn voan trắng ngủ
quên cả nghìn năm trên đỉnh núi . Còn con sông thì hiền hoà, êm ả chảy
ngay dưới chân...Cả tuổi thơ trẻ hồn nhiên của chị cùng lũ bạn gắn bó
với nó, vừa tắm táp, bơi lội thoả thích, vừa hò hét chạy đuổi theo nhau
suốt dọc triền sông. Chính vì sống trong cảnh mơ mộng lãng mạn ấy mà
chị nuôi ước mơ được làm công tác nghệ thuật và trở thành cán bộ của
đài truyền hình Hà Nội... Không ngờ càng về già càng xa xót, bàng hoàng
khi chứng kiến cảnh "chùm khế ngọt" quê mình bị lũ người cơ hội, thực
dụng, hư hỏng từ nơi khác kéo về trèo leo, bứt phá, trở thành khế chát,
khế chua, khế còi và sớm hay muộn cũng sẽ thành khế ngạt, khế độc, đầy
đoạ cuộc sống của thôn, trong đó có gia đình chị.
- Suốt chặng đường dài, ngồi nghe chị kể về cuộc sống quê mình hiện
tại: bần hàn, lam lũ, hoang mang, lo lắng, khác hẳn với cuộc sống yên
bình, lặng lẽ trước kia, tôi bất giác thở dài, nhớ về câu thơ của nhà
thơ Ngô Xuân Sách:
Đất làng vừa một tấc
Mà bao kẻ đến cày.
Thóc giống còn mấy hạt
Đợi mùa sau sẽ hay.
Câu thơ hoạ chân dung nhà văn Nguyễn thị Ngọc Tú, với tác phẩm "Đất
làng", "Thóc giống", "Đợi mùa sau", cũng là ngầm chê bai thói trăng
hoa của bà, hoà cái tôi chân chính vào trong cái chúng ta tầm thường
giả dối, biến con người mình thành người của làng (văn học nghệ thuật),
biến cơ thể phồn thực nảy nở mà tạo hoá ban tặng cho mình thành một
miếng đất thịt ở giữa làng để cho hết bồ nọ, bồ kia tìm đến, cày bừa,
xáo xới, gây không ít tai tiếng, đến mức có mấy đứa con là "hạt giống",
cũng không thể rõ là con của ai? Đành đợi vụ mùa thu hoạch xong, cũng
là thời gian sàng lọc, mới hay mọi sự, mới tỏ mọi nhẽ, mới rõ mọi
đàng...
Tìm về ngôi nhà nhỏ- nơi chị gắn bó cả quãng đời thơ ấu, mới thấy hết
những điều chị kể. Thiên nhiên quả là ưu ái cho thôn Bồng Lạng - quê
chị- một diện tích chỉ vẻn vẹn 1,1km2 nằm gọn lỏn giữa núi và sông,
phía Tây là núi đá vôi, phía Đông là núi đất sét, dọc núi đá và núi đất
là con sông Đáy hiền hoà chảy qua, vừa tạo cảnh quan thiên nhiên môi
trường đẹp đẽ, cũng là nguồn tài nguyên dồi dào, phong phú, vô cùng
thuận lợi cho việc khai thác xi măng.
Cũng chính vì nhận ra lợi ích trước mắt này mà những kẻ thực dụng đã
bất kể cảnh êm thấm, yên bình từ nghìn đời của người dân nơi đây để
nhảy vào khai thác, bằng cách xây dựng liên tiếp 4 nhà máy xi măng, bỏ
qua mọi hiểm hoạ rình rập và làm đảo lộn cuộc sống của 800 hộ gia đình(
3.000 nhân khẩu), trong đó chiếm 2/3 là phụ nữ trẻ em, người già cả.
Đầu tiên là Xi măng Hoàng Long, khởi công xây dựng từ 2003, với giá đền
bù rẻ như bèo (7,5 triệu /sào -360 m2) kèm bao lời hứa hẹn ồn ào. Nào
sẽ tạo công ăn việc làm ổn định cho chính những người trong độ tuổi lao
động ở trong thôn, đào tạo họ từ nông dân thành công nhân thời đại khoa
học kỹ thuật. Nào đảm bảo sự thu nhập của các gia đình tự nguyện bán
ruộng, giao nộp mặt bằng cho nhà máy. Nào sẽ cộng tác và hỗ trợ tích
cực cùng địa phương, nhằm góp phần biến đổi bộ mặt của thôn Bồng Lạng
từ thôn quê hẻo lánh thành đô thị nhộn nhịp v.v… và v.v…
Hơn 50 ha đất trong tổng số 450 ha quỹ đất của làng bị cái lưỡi của
công nghiệp Hoàng Long nuốt gọn, không những không gây ra điều tiếng gì
mà còn giúp bà con nuôi một hy vọng ảo về một sự đổi mới tư duy của
đảng, sự đổi đời thoát kiếp của bản thân, không phải nông dân chân lấm
tay bùn, sống phụ thuộc vào thiên nhiên, nay nóng mai lạnh, sớm nắng,
chiều mưa nữa mà là thu nhập ổn định trong nhà máy xí nghiệp, trong cơ
chế thị trường.
Một góc nhà máy xi măng Hoàng Long (khởi công xây dựng từ 2003)
Trên cở sở thu hồi đất một cách qúa ư dễ dàng đó, 3 nhà máy khác gồm xi
măng Thanh Liêm, xi măng Tràng An, nhà máy chế biến thức ăn gia súc và
hóa chất tiếp tục vào cuộc liếm hết 300 ha đất trên tổng số 450 ha đất
của làng.
Đến lúc này sau gần 5 năm bị mất đất vô cớ, trong khi cả làng vạ vật
không công ăn việc làm, con cái có nguy cơ bị đuổi khỏi trường học vì
bố mẹ không đủ tiền đóng góp, song công ty xây dựng, phát triển và đầu
tư Xuân Thành vẫn ngang nhiên nhảy vào chiếm đất như lũ đàn anh ích kỷ,
hẹp bụng trước đó, người dân trong thôn mới bừng tỉnh trước một hiểm
hoạ nhỡn tiền
2/ Tiếng nói người dân:
Ông Đinh Xuân Hải, chi hội trưởng Chi hội Nông dân (tổ 3) cho biết:
Trước đây, thôn có 450 mẫu đất canh tác. Sau khi các dự án của 4 nhà
máy xi măng và chế biến thức ăn gia súc đổ bộ vào, số đất này chỉ còn
lại 166 mẫu. Nếu như Công ty Xuân Thành cố tình triển khai dự án, biến
dự án thành dự... ớn, đồng nghĩa với việc trải oan khiên lên đầu 3.000
người dân chúng tôi, vì ngoài khói bụi xi măng, chất thải và thán khí
các loại, cùng tiếng ồn suốt ngày đêm chúng tôi còn gì để sống, lấy gì
để ăn?
Ông Như Văn Thử, Bí thư Đảng bộ, Chủ tịch HĐND xã Thanh Nghị cho biết:
Hết đất dân thôn Bồng Lạng chỉ còn một cách duy nhất...bồng bế nhau đi
lên tận trung ương mà ăn mày lòng tốt của thiên hạ, hay lãnh đạo đảng
và nhà nước. Cứ cho rằng cả 5 nhà máy đều có chế độ tuyển dụng như lời
cam kết khi cắm mốc xây dựng, giải phóng mặt bằng, thì chỉ những lao
động trong độ tuổi 20 - 25 còn có cơ may được tuyển dụng, còn số lao
động quá tuổi như chúng tôi biết làm gì để khỏi bị chết đói đây?
Bà Nguyễn Thị Phương, bày tỏ đầy bức xúc:
- Cả nhà tôi có 6 nhân khẩu, chỉ có 18m2 đất sản xuất nông nghiệp và
nhiều gia đình khác trong thôn cũng chẳng hơn gì. Nếu Nhà máy xi măng
Xuân Thành cứ cố tình làm thì 18m2 đất của gia đình tôi cũng biến thành
bụi khói xi măng nốt... thật trần đời chưa có bao giờ lại khốn khổ,
khốn nạn như lúc này. Cứ bảo dân bất ly hương, sao ông đảng và chính
phủ Việt Nam lại chỉ đạo cho người lấy hết đất của chúng tôi để chúng
tôi thành... ắt ly hương? già rồi chỉ có hai bàn tay trắng, mà còn phải
tha phương cầu thực ở quê người, làm sao chúng tôi sống nổi, mất đất
rồi thì tương lai con cái chúng tôi sẽ ra sao?
Ông Lê Minh Tài chán ngán:
- Cứ bảo nhà nước ta là nhà nước pháp quyền, "dân biết, dân bàn, dân
kiểm tra", vậy mà chúng tôi kêu gào cả 5,7 năm nay nhưng xã, huyện,
tỉnh có ai thèm nghe đâu? Chúng tôi mất đất thì cứ mất mà nhà máy làm
thì cứ làm, sống chết mặc dân, còn tiền lãi lờ thì lãnh đạo nhà máy
hưởng, lãnh đạo tỉnh, huyện được chia phần, chỉ chết cái thằng thấp cổ
bé họng chúng tôi : Kêu trời thì trời cao, kêu đất thì đất dày, kêu
lãnh đạo thì từ xã, huyện, tỉnh đến trung ương, mặt họ còn dày hơn...
đất thó.
Qua tìm hiểu, gia đình ông thuộc diện phải giải toả phục vụ dự án xây
dựng Nhà máy xi măng Xuân Thành. Ngoài số đất canh tác 3 vụ lúa, khoai,
lạc ra, gia đình ông còn có đất khai hoang từ năm 1960 để trồng cây lâu
năm. Nhưng số đất có bề dày 40 năm tuổi thọ này lại không hề được tính
trong bảng áp giá đền bù, dù chỉ là với cái giá...chết đói: 7,5
triệu/sào. Khi ông xót của thắc mắc, bị phó trưởng ban giải phóng mặt
bằng huyện Thanh Liêm Lê Hồng Sơn gắt:
- Đất này không hợp pháp, đất đai là sở hữu của nhà nước, của địa
phương, sao ông dám tự tiện khai hoang, bỏ qua cho ông băm mươi mấy năm
trời là may mắn qúa rồi, giờ nhà nước cần trưng thu để làm công trình
lớn, phục vụ nhu cầu dân sinh thì lấy lại chứ sao?
- Không đúng, tại sao nhiều vật liệu kiến trúc không được ghi trong
bảng giá, thậm chí còn bị trừ 20% số tiề ? Chả lẽ vật liệu này do chúng
tôi bỏ tiền túi ra mua cũng là của nhà nước sao?
- Vớ vẩn, nhiều vật kiến trúc không được đền bù là do...chưa có “cơ chế
giá”chứ sao (?!)”Còn bị trừ 20% số tiền là do số lượng vượt mức so với
khi lập bảng giá, thế thôi?
Bị trừ đầu trừ đuôi, trên cơ sở cả lừa đảo lẫn ăn cướp, đàn ông Bồng
Lạng chỉ còn nước tự di dân ra khỏi nơi chôn rau cắt rốn của mình vào
tận phía Nam mưu sinh kiếm sống, bỏ lại vợ con, bố mẹ già, cắt đặt thay
phiên nhau, vài năm giành dụm đủ tiền mới dạt về quê một lần, mặt bủng,
môi chì vì cuộc vật lộn mưu sinh khốn khó nơi chân trời lạ.
Số còn lại, kiên quyết bám trụ, bám đất bằng cách gửi đơn khiếu nại,
khiếu tố vượt cấp, lại bị coi là "chống lại các chủ chương chính sách
tốt đẹp của đảng và nhà nước", vì vậy, dân không chịu đảng thì đảng
phải trị dân, kết quả kẻ có tiền, quyền kê được chỗ đứng giữa lòng đảng
thì lộng hành công khai, còn người dân không quyền hành, tiền bạc bị
dồn tới nước chết...
3/ Buồi sáng kinh hoàng
Công an tỉnh Hà Nam dựng hàng rào giữa đường để ngăn cản người dân đi lại
Ngồi trong căn nhà nhỏ của chị Hoà, đối diện với con sông Đáy lững lờ
chảy, chúng tôi đang trò chuyện cùng người cha già 86 tuổi của chị thì
có tiếng lao xao ngoài cửa, hoá ra thấy chiếc xe đỗ ngay cạnh nhà, biết
tin chị về, họ hàng làng nước kéo đến chơi. Chưa qua được cơn chấn
thương tinh thần do công ty Xuân Thành đưa lại, người nào người nấy
bừng bừng phấn kích:
- Chưa khi nào người dân chúng tôi gặp cảnh kinh khiếp hãi hùng đến thế, bà Nguyễn thị Dậu 75 tuổi, bần thần kể lại:
- Hôm ấy là sáng 16-12-2008, tôi vừa trở dạy, đang lúi húi cơm nước dọn
dẹp trong nhà ngoài sân thì nghe tiếng con tôi hốt hoảng thông báo:
- U ơi, công an bắt chị Nhan rồi, cả 18 người của công ty Đại Xuân nữa.
Không tin vào tai, vào mắt mình, tôi lật đật chạy lên nhà con trai, con
dâu thì thấy khắp đường làng ngõ xóm, khắp trong rừng, trong núi, công
an vây kín...dễ có đến 500 người, người nào người ấy nanh ác, dữ tợn,
tay cầm dùi cui điện, dùi cui gỗ, tay che kính chắn ghi rõ 4 chữ
CSCĐ(Cảnh sát cơ động). Chưa kể vòi rồng phun nước, bình xịt hơi
cay...phía sau lù lù xe chở tù, chở họ...cả đoàn xe không dưới 20 cái
Biết con trai và cháu nội không có nhà, chỉ còn một mình con dâu, tôi
cố kiết đi bằng được đến chỗ nó để xem xét tình hình... Vậy mà nhất
định họ không cho tôi đi, họ cản tôi lại, đầy lạnh lùng, thô bạo:
- Bà ơi, bà về đi, đây là nơi cơ quan an ninh đang làm việc!
Mặc! Tôi nguẩy ra khỏi sự lôi kéo, ngăn cản của họ, tiến lên:- Tôi phải
gặp bằng được con tôi, chúng nó có tội tình gì mà các ông bắt bớ đánh
đập dã man thế, các ông có phải con người không?
Cuối cùng, sau bao nhiêu liều lĩnh, cố gắng, tôi cũng tiến về được phía
chiếc xe tù, nơi con dâu tôi bị tống lên đó. Đập mạnh vào cánh cửa xe,
tôi gào lên:
- Thả con tôi ra, bớ làng nước, tôi là mẹ chồng của nó đây, chồng con
nó đi vắng, có gì cũng phải thông báo cho gia đình chúng tôi một tiếng
chứ, tự nhiên không đâu lại kéo quân bắt người vô tội à?
- Chị ấy chống người thừa hành công vụ.
- Chống ai, ai chống, lấy gì mà chống, nó thân cô, thế cô, liễu yếu đào
tơ, sức vóc học trò, lấy tay không chống lại vũ khí dã man hiện đại của
các ông à?
Mặc cho tôi đứng phía dưới đập nát tay vào cánh cửa xe tù, chúng không
hề mảy may rung động , những bộ mặt lạnh tanh máu cá, mất hết cả tính
người, nên bao nhiêu tiếng gào thét, kêu cầu, nài xin, phẫn nộ của
người mẹ già cả đều không ảnh hưởng tới trái tim thú của chúng nó, một
bầy súc vật đi hai chân, nói tiếng người, đánh đập người vô tội...
Bên cạnh tôi là đám người làng xanh xám, người lên tiếng phản đối việc
làm ác độc của chính quyền huyện, tỉnh, người bày tỏ sự cảm thông đau
xót với con dâu tôi và 18 người vừa bị bắt của công ty Đại Xuân :
- Khiếp qúa, chúng nó xộc vào dùng dùi cui điện đánh phủ đầu anh em nhà chị Nhan, sau đó ông Chất, công an tỉnh, ra lệnh:"
- Vào trong, bắt nốt con kia ra, nhanh lên!" Thế là nó lao vào, lôi
xềnh xệch chị ấy ra, không cho chị ấy được mở miệng thanh minh lấy một
tiếng...Sợ chị ấy kêu gọi, nhắn nhủ đám anh em công nhân dưới quyền hay
sao mà chúng nó, đứa tốc áo chị, đứa dúi dùi cui điện vào người, làm
chị ấy bị điện giật co rúm người lại, đái vãi cả ra quần, rồi ngất lịm
Chị Nguyễn Thị Ngà bị công an quật dùi cui vào mặt gãy 2 răng cửa, ngất xỉu.
Tôi tối tăm mặt mũi, chưa kịp bày tỏ gì, thì bà con dân làng đã kể tiếp:
- Cái con Lò Thế Giang, công an ấy, ác qúa bà ạ, nó dúi dùi cui vào
miệng cái Nhàn, làm con bé ngất sỉu, gẫy hai cái răng cửa, máu trào ra,
cả chú lái xe cho công ty Đại Xuân cũng bị chúng đánh, ngã dúi ngã dụi,
rồi cả bọn xông vào tống lên xe tù...Giờ chắc cả chị Nhan, cô Ngà chết
ngất rồi, chẳng nghe thấy tiếng bà gào đâu
Chị Hoàng Thị Huệ, hội viên hội phụ nữ, ngồi bên cạnh bà Dậu, bàng hoàng kể:
- Từ ngày rời vú mẹ, chập chững biết đi đến bây giờ, hơn 40 tuổi đầu,
em mới chứng kiến cái cảnh hãi hùng, công an đánh người làng mình như
thế: Chị Nhan giám đốc công ty trách nhiệm hữu hạn Đại Xuân bị chúng nó
dùng cui gỗ, đánh thục mạng vào đầu gối, chưa đủ, còn dí dùi cui điện
vào người vào lưng, co rúm người lại, ngất xỉu, thế là chúng nó, xốc
nách chị lôi ra xe tù ấn vào ca bin... Lôi mạnh đến nỗi lật hết cả quần
áo chị ấy ra, hở cả khoảng lưng tím bầm vì bị dùi cui nện
- Nhưng lý do tại sao, tôi ngơ ngác hỏi: Chị Nhan làm sao? Sao lại bị bắt?
- Chị ấy là doanh nghiệp trẻ có tiếng của thôn, người tạo công ăn việc
làm cho cả làng trong suốt 20 năm trời nay, cũng là người đứng đơn phản
đối không đồng ý cho công ty xy măng Xuân Thành đổ bộ vào thôn cướp nốt
mảnh đất ba vụ cuối cùng của dân làng
- Thì ra là cá lớn nuốt cá bé, tôi cay đắng nghĩ!
Ngồi uống rựơu cùng chú lái xe, anh Nguyễn Văn Tiến, em rể chị Hoà, lên tiếng xác nhận:
- Ba cái nhà máy xi măng Hoàng Long, Thanh Liêm, Tràng An ngoạm 80% đất
làng rồi, giờ công ty Xuân Thành nhảy vào nữa thì coi như dân nhẵn như
chùi, chẳng còn tí đất cắm dùi...Trong khi quyền lợi của người dân thì
chẳng thấy đâu? Ba công ty hứa hẹn nhận 650 người làng vào làm việc
trong nhà máy, cuối cùng cả vài năm nay rồi, tất cả chỉ được 50 đứa làm
bảo vệ, lương 500.000/ tháng. Qúa là ngửa tay xin việc, ngửa váy hứng
dừa, hứng cả ngày giời mà dừa rơi đâu hết. Tiền công không đủ để ăn
sáng, nói gì đến khẩu phần vợ, con? Vì thế, đến lần qúa tam...năm bận
này, dân làng hội họp, bàn bạc rồi ra quyết định tẩy chay Xuân Thành,
không bán đất với giá rẻ, bàn giao mặt bằng cho họ nữa. Ba keo mèo mở
mắt rồi, gầy còm xơ xác lắm rồi, một cái lưỡi mèo không đủ để cho 4 anh
em họ hàng nhà xi măng cùng xâu xé nữa...Thế là có chuyện
- Nghĩa là chúng nghi chị Nhan cùng hai bên gia đình nội ngoại có mặt
trong công ty, đứng đầu phong trào phản kháng tẩy chay này, nên mua
chuộc lãnh đạo tỉnh, ký giấy thuê giám đốc công an tỉnh, điều động 500
quân nhảy vào cưỡng chế, để dằn mặt Đại Xuân, dằn mặt dân làng, cắm mốc
bằng được phải không? Tôi lờ mờ hiểu ra nút thắt bí ẩn của câu chuyện,
hỏi lại bà con:
Không một chút e dè, sợ sệt, Huệ rắn rỏi đáp:
- Đúng đấy chị ạ, công an cậy lệnh, cậy đông, lấy thịt đè người, bắt
chị Nhan và 18 người, trong đó có 9 người là người của công ty Đại Xuân
còn lại là người làng, chiếm đa phần là con thương binh, liệt sĩ, rồi
nhốt họ vào giam tại trại Mễ, bắt họ phải nhận, phải khai tội "chống
người thi hành công vụ", tội "lôi kéo người nhà, anh em công nhân trong
công ty chống lại chính quyền", rồi lần lượt thả về, còn chị Nhan không
chịu ký thì bị giam đúng một tháng hai ngày, ngất lên ngất xuống, cuối
cùng chồng chị phải làm giấy bảo lãnh theo đúng ý họ, kèm bao nhiên
tiền đút lót mới được tại ngoại chờ ngày xét xử:
Xe tù chở chị Nhan và 18 người đem về trại Mễ (thị xã Phủ Lý, tỉnh Hà Nam) giam giữ
- Trời đất, thời này là thời nào mà chúng cố tình đổi trắng, thay đen
thế, lại còn đưa ra xử cơ à? Không biết lũ chúng nó- những kẻ coi miếng
ăn hơn cả đạo lý, tình người sẽ trả lời công luận thế nào, nếu cố tình
đưa ra ánh sáng ? Cho dù quan toà, viện kiểm sát và công an có cố tình
toa rập chị, còn lòng dân đang phẫn nộ, làm sao chúng có thể bưng bít
sự thật mãi được? Cái kim trong bọc cũng lòi ra nữa là cả núi tội ác
của lũ chúng nó giữa thanh thiên bạch nhật?
4- Tìm gặp nhân chứng:
Trước mắt tôi là chị Nguyễn thị Nhan, cao, gầy, chân tay lều nghều như
nhện, tiếng nói còn chưa tròn vành rõ tiếng - di chứng của cuộc tra tấn
ngày 16-12 và 32 ngày nằm bệt, chết ngất trong tù.
Đầy bàng hoàng đau xót chị kể:
- Tất cả với em vẫn như một cơn ác mộng, không hề có lệnh cưỡng chế,
không thông báo qua điện thoại, bỗng dưng 5, 600 công an đổ bộ về làng,
chặn ngõ, ngăn đường bằng cả dãy hàng raò sắt, rồi cứ thế đánh đập
người nhà em, từ em dâu, em trai cho đến công nhân của em, 18 người tất
cả, em là nạn nhân thứ 19, cũng là người phải chịu nhiều oan trái nhất
- Chị có thể cho biết căn nguyên, lý do
Đang ngồi, chạm vào câu hỏi của tôi, chị giãy nảy như chạm phải sâu
róm- Đến em cũng không biết vì sao mình lại bị đối xử thô bạo thế. Từ
bé, em chưa bao giờ làm việc gì thất đức cả. 16 tuổi đi thanh niên xung
phong, làm theo lời đảng gọi: "Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh
niên", "Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua". Trở
về làng lấy chồng, cả hai vợ chồng đều bắt đầu sự nghiệp bằng hai bàn
tay trắng, buôn từng con cá, lá rau ngoài chợ, rồi vào rừng kiếm củi,
xuống đầm san lấp... khổ không để đâu cho hết, khổ đến mức chỉ dám đẻ
một đứa, dù là con gái. Sau đó vay vốn ngân hàng....Cả nhà, anh em bên
chồng, bên vợ cùng dồn sức vào thành lập hợp tác xã khai thác đá rồi
công ty trách nhiệm hữu hạn Đại Xuân. Thuế nộp đủ, tiền vay ngân hàng
trả đúng hạn, lương của 200 công nhân không hề thiếu một xu, cũng không
để bất kỳ trường hợp nào gặp phải tai nạn đáng tiếc... Hiện hợp đồng
khai thác đá 5 năm đã hết hạn từ mấy tháng rồi, riêng hợp đồng khai
thác điện mới ký được một năm, đến giữa năm 2012 mới hết hạn, cho nên
công ty vẫn tiếp tục sử dụng...
Chợt giọng chị trùng xuống, khuôn mặt cương nghị rắn rỏi ánh lên những
nét bực bội, buồn phiền, chán nản: - Vậy mà không bồi thường, không
thoả thuận, không giải thích, đơn phương chấm dứt hợp đồng, rồi kéo cả
tiểu đoàn về cắt điện, cưỡng chế.
Đưa mắt quan sát căn phòng làm việc của chị, mắt tôi vô tình vập vào
tấm giấy xác nhận của uỷ ban nhân dân xã Thanh Nghị về việc chị đóng
góp công đức cho chùa triền, tiền làm đường xá cho dân làng đi lại,
tiền ủng hộ quỹ thiên tai bão lụt, quỹ vì người nghèo v.v
Chưa kịp lên tiếng hỏi rõ hơn về lĩnh vực này, ngồi bên chị Hoàng thị Huệ đã cất tiếng:
- Ở góc độ xã hội, chị Nhan là một cựu chiến binh, một doanh nghiệp trẻ
, tạo việc làm cho hơn 200 lao động trong suốt 20 năm qua, được cả làng
cả xã cả huyện Thanh Liêm biết đến, đặc biệt trong lĩnh vực từ thiện,
nào tiền công đức cho đình chùa miếu mạo 17 triệu, tiền làm đường, rải
gạch, rải đá san lấp chỗ trũng cho các cháu đi lại 20 triệu, rồi quỹ
ủng hộ đồng bào thiên tai lũ lụt, quỹ ’vì người nghèo" v.v hết năm này
sang năm khác, không biết bao nhiêu mà kể. Cánh chị em trong hội phụ
nữ, hễ có khó khăn là chỉ biết tìm đến chị vì chị giàu lòng nhân ái,
không bao giờ để cho họ phải về không, hay nài nỉ dài dòng, đặt mình
vào mối quan hệ con người cầu xin con người. Ngày 15-12 -2008 chị vinh
dự nhận giấy mời dự đại hội toàn quốc của các doanh nghiệp trẻ, diễn ra
trong 4 ngày ( từ 20 đến 24-12) thì sáng 16-12 chị bị bắt.
- Trong tù họ đối xử với chị như thế nào? Có đánh đập gì không? Sao
luật pháp Việt Nam lại cho phép bắt người dễ dàng thế nhỉ. Tôi hỏi, và
không kiềm chế được lòng mình, những ý nghĩ tuôn trào nhảy nhót trong
óc, ý nọ đuổi theo ý kia:
- Bỗng dưng không đâu, ký lệnh điều quân xộc đến bắt 19 người vào tù,
quả là luật rừng chứ đâu phải luật pháp? Bản thân chị là doanh nghiệp
giỏi, thuộc diện vua biết mặt, chúa biết tên, coi việc cứu người -phúc
đẳng hà sa làm trọng mà còn như thế, thử hỏi những người thấp cổ bé
họng, dân ngu cu đen thì còn bị chà đạp, hà hiếp đến đâu?
 |
Chị Nguyễn Thị Nhan sau 2
tháng tại ngoại, chuẩn bị
hầu tòa |
Vô tình chạm đến nỗi đau chị kể:
- Đến bây giờ em vẫn không thể nào có được giấc ngủ trọn vẹn, mệt qúa
thiếp đi thì thôi, cứ mở mắt ra là bàng hoàng tự hỏi mình là người như
thế nào? Sao bỗng dưng lại bị biến thành can phạm, bị tra tấn dã man,
rồi phải vào ngồi tù, 31 ngày khổ ải nằm bẹp ngất lên ngất xuống vì bị
đòn cân não, rồi phải mất tiền triệu để được chồng bảo lãnh chờ ngày ra
toà, không lẽ pháp luật Việt Nam bây giờ suy đồi đến thế? Biến trắng
thành đen, không thành có, đúng thành sai...
- Đúng thế, tôi giảng giải :Luật nào cũng tồn tại trên cơ sở đạo đức.
Nói chính xác hơn: đạo đức là nguốn sống của luật pháp. Vì thế luật
pháp mà không có đạo đạo đức làm nền tảng, lẽ sống, thì luật ấy là luật
rừng, cá lớn nuốt cá bé, lấy số đông đàn áp số ít, cậy vũ khí để trừng
phạt người lương thiện, biến lương thiện thành tội phạm, còn kẻ có tiền
thành quan toà, tước đoạt danh dự mạng sống của người tốt ? Xã hội như
thế thì sự suy đồi đạo đức là việc nhỡn tiền chứ còn gì nữa, đâu có
xứng đáng để tồn tại.
Chia tay tôi, chị bày tỏ:
- Em đã đọc hết quyển "tố tụng hình sự" rồi, sẽ thuê luật sư để bảo vệ
mình, để nhanh chóng lấy lại danh dự và tài sản đã mất. Dù thế nào thì
em vẫn tin xã hội phải còn những người tốt, niềm oan khuất trái ngang
của mình sẽ được làm sáng tỏ...
Vì thời gian có hạn, lượng thông tin thu nạp được trong một ngày đi
thăm người già, người ốm, cũng đã đầy, tôi cùng chị Cao Thúy Hòa trở
lại Hà Nội, lòng day dứt không nguôi về những chuyện đau lòng vừa phải
chứng kiến ở một vùng quê qúa hiền lành nhu mì - như một cô gái xinh
xắn, giữ nguyên chất hương rừng, gió núi nên đã bị lũ ác nhân, ích kỷ,
lực điền cậy khoẻ, cậy đông, cậy sự thiếu hiểu biết của người dân đè
đầu cưỡi cổ, gây bao thảm cảnh cho họ cũng là cho hai vợ chồng nhà
doanh nghiệp trẻ cùng 18 người liên quan ... và tôi tự nhủ: Nhất định
tôi sẽ trở lại vùng đất này, tìm gặp lại bà con, tìm gặp 18 người bị
bắt và bị đánh cùng chị Nhan để xem bản chất của sự việc cưỡng chế, bắt
người của công an tỉnh Hà Nam và uỷ ban tỉnh ra sao? Việc làm này có
được lòng dân ủng hộ hay không? Tại sao Đảng và nhà nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt Nam cứ gieo rắc tai hoạ cho dân theo kiểu: "cho dân
và vì dân" mãi thế này?
Bồng Lạng 12-3-2009
Trần Khải Thanh Thủy
Nguồn: Dân Lên Tiếng
*Chùm ảnh do người dân Bồng Lạng cung cấp
|
