BBC

Cảnh quan môi trường Tây Nguyên sẽ bị ảnh hưởng?

Báo Việt Nam đưa tin chính phủ vừa chỉ đạo triển khai dự án bauxite Tây Nguyên 'đúng tiến độ đã đề ra'.

Trang mạng VietnamNet cho hay Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ra thông báo ngày 17/3, yêu cầu Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản tiếp tục chỉ đạo chủ đầu tư triển khai các dự án khai thác quặng nhôm, là tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng và dự án Nhân Cơ ở Đăk Nông.

Trong khi đó, trên các trang mạng và ngay cả các tờ báo chính thống, vẫn có các ý kiến phản đối từ người dân và giới học giả, chủ yếu do quan ngại về ảnh hưởng môi trường của các dự án bauxite.

Được biết tháng Tư này, chính Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải sẽ chủ trì một hội thảo khoa học để "trình bày với tất cả các nhà khoa học, các nhà báo về phương án khai thác, công nghệ khai thác" nhằm đạt đồng thuận cho kế hoạch của chính phủ.

Thông báo của ông phó thủ tướng nói "chủ đầu tư cần ưu tiên thực hiện tốt các dự án bảo vệ môi trường tại khu vực khai thác, đồng thời cần xây dựng phương án cụ thể vận chuyển lượng alumin ra cảng biển khi hai nhà máy nêu trên đi vào hoạt động sau năm 2010".

Trong quá trình khai thác, tập đoàn Việt Nam được phép thành lập công ty cổ phần có sự tham gia của công ty nước ngoài. Chính phủ ra điều kiện phía Việt Nam giữ ít nhất 51% và phía nước ngoài không quá 40%.

Tập đoàn Alcoa (Hoa Kỳ) do vậy có thể tham gia cổ phần vào dự án Nhân Cơ (Đắk Nông) với tỷ lệ đến 40%; và Tập đoàn luyện kim Vân Nam (Trung Quốc) có thể tham gia vào dự án Tân Rai (Lâm Đồng) với tỷ lệ không quá 20%.

Cơ chế hợp tác với Tập đoàn BHP (Anh - Australia) đang được xem xét.

Mới đây, lãnh đạo tỉnh Đăk Nông trong chuyến thăm của đoàn Quốc hội cấp cao đã kiến nghị xem xét đẩy mạnh dự án bauxite để thúc đẩy kinh tế trong tỉnh.

Tham gia của Trung Quốc

Việc hợp tác khai thác bauxite tại Tây Nguyên đã được thỏa thuận và ghi nhớ trong tuyên bố chung ngày 1/6/2008 giữa Việt Nam và Trung Quốc, nhân chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh.

Tuyên bố chung này viết: "Hai bên tích cực ủng hộ và thúc đẩy các doanh nghiệp của hai nước hợp tác lâu dài cùng có lợi trong các lĩnh vực cơ sở hạ tầng, công nghiệp chế tạo, phát triển nguồn nhân lực, năng lượng, chế biến khoáng sản và các lĩnh vực quan trọng khác. Hai bên tăng cường hợp tác trong các dự án như bauxite Đăk Nông... và các dự án lớn khác".

Tuy nhiên, sự tham gia của Trung Quốc, quốc gia đông dân, khát khoáng sản, đang khiến nhiều người đặt câu hỏi.