Linh mục Phê rô Nguyễn Văn Khải, phát ngôn nhân cho giáo xứ Thái Hà, gọi bản án phúc thẩm ngày 27/3 tại Hà Nội đối với tám giáo dân là "bất công."

Trong phiên sơ thẩm tháng 12 năm 2008 các tín đồ công giáo này đã bị tòa buộc tội phá hoại tài sản và gây rối trật tựcông cộng.

Tại phiên phúc thẩm, vốn nhận được sự quan tâm của dư luận và ủng hộ tinh thần của hơn 1000 giáo dân xung quanh địa điểm xét xử, tòa đã y mức án dành cho những người này.

Linh mục (LM) Khải cho rằng lý lẽ và bằng chứng đưa ra tại phiên tòa để kết tội giáo dân là không đủ cơ sở.

Theo lý lẽ và bằng chứng mà luật sư bên bị trình trước tòa, linh mục Khải cho rằng tòa cần tuyên bố vô tội cho các bị cáo.

Trong cuộc phỏng vấn dành cho đài BBC sau phiên phúc thẩm, linh mục Khải giải thích bản chất vô tội của các giáo dân này.

Câu đầu tiên Ngài nhận xét về tinh thần làm việc của Hội đồng xét xử và của thẩm phán tại phiên tòa ngày 27/3.

LM Phêrô Nguyễn Văn Khải: Xét về mức độ ứng xử tôi thấy vị thẩm phán hôm thứ Sáu cùng Hội đồng Xét xử đã rất kiên nhẫn, bởi vì giáo dân họ bức xúc họ có nói những lời gay gắt, nhưng vị thẩm phán có thái độ kiên nhẫn.

Rồi ông ta cũng tuân thủ chặt chẽ thủ tục tố tụng tại tòa và cho các bị cáo quyền được phát biểu.

Tôi có thiện cảm với vị thẩm phán chủ tọa phiên tòa và Hội đồng xét xử hôm thứ Sáu, 27/3.

Cùng với các cán bộ công an làm nhiệm vụ trong tòa.

BBC: Thế còn quyền được phát biểu của các bị cáo, quyền được tranh luận của luật sư bên bị có được thực hiện đầy đủ tại tòa hay không, thưa linh mục?

LM Phêrô Nguyễn Văn Khải: Điểm này tôi thấy chưa được thực hiện đầy đủ tại tòa. Nhất là khi các bị cáo hay luật sư biện hộ trình bày đến những vấn đề, đưa ra những lý lẽ hay những bằng chứng liên quan đến vụ án, theo hướng bảo vệ quyền lợi cho các bị cáo. Tức có lợi cho bị cáo và bất lợi cho phía nhà nước, thì vị thẩm phán liền bác ngay cái quyền trình bày của luật sư cũng như của các bị cáo trong phiên tòa.

Tòa cho Công tố viên hoặc đại diện Viện Kiểm sát trình bày, đưa ra những lý lẽ liên quan đến mảnh đất để biện hộ cho phía nhà nước, họ được nói vô tư thoải mái.

Luật sư của chúng tôi nói ngay tại phiên tòa là không có sự công bằng trong khi trình bày các vấn đề liên quan đến vụ án.

Lỗi này tôi không thể đổ tội cho cá nhân vị thẩm phán được và tôi biết ở Việt Nam nó thế.

Bằng chứng

BBC: Phía Tòa nói rằng các bị cáo có ý đồ phá hoại tài sản và gây rối trật tự công cộng. Và họ y án sơ thẩm. Tám giáo dân không nhận hai tội danh này. Thưa ngài lý lẽ của họ ra sao?

LM Phêrô Nguyễn Văn Khải: Ví dụ như tội phá hoại tài sản chẳng hạn. Phía nhà nước giám định bảo rằng thiệt hại ba triệu bốn trăm bảy mươi mấy ngàn gì đấy, tức là chưa đến ba triệu rưỡi. Số tiền này chia ra cho bảy bị cáo thì mỗi bị cáo làm thiệt hại chưa đến 500.000 nghìn. Chưa đến năm trăm nghìn thì chưa đủ cái mức giới hạn về thiệt hại vất chất.

Cạnh đó các giáo dân nói rằng họ dỡ bỏ có ba mét tường, chứ không phải sáu mét tường như chính quyền nói. Vả lại chúng ta cần đặt câu hỏi là cái bức tường ấy nó có phải là tài sản hay không? Và là tài sản của ai? Bức tường đó xây từ ngày xửa ngày xưa rồi, đã bị hư hoại gần hết rồi. Bằng chứng trước tòa cho thấy cái bức tường đó nó hư hoại đến mức tự đẩy nó cũng đổ. Xét theo thời gian và trừ khấu hao về vật chât cái bức tường đó nó không còn giá trị bao nhiêu nữa và không gọi nó là tài sản được.

Vả lại các giáo dân không có ý định phá vỡ bức tường. Nó dài cả một trăm mét chứ không ít. Họ chỉ dỡ lấy lối đi vào cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ thôi. Chứ họ không có ý định phá hoại. Thế cho nên không thể kết án họ được.

Và lý lẽ

BBC: Thế còn tội danh gây rối trật tự công cộng, trình bày của giáo dân khác với quan điểm của tòa như thế nào?

LM Phêrô Nguyễn Văn Khải: Thì thứ nhất thế nào là trật tự công cộng. Ở chỗ đấy nó không phải là nơi công cộng. Ở chỗ đấy, về phương tiện pháp lý chặt chẽ, đấy là của nhà thờ chúng tôi. Và khu vực nội sự chúng tôi liên tục có giầy tờ sở hữu tám mươi năm nay rồi. Trên thực tế thì Công ty may Chiến Thắng họ chiếm dụng và bỏ hoang. Bỏ hoang cả mười mấy ngàn mét vuông đất mênh mông ở trong đấy, cây cối mọc um tùm, nhà cửa để cho mục nát sập xệ. Thế thì đấy không phải là nơi công cộng. Mà là nội sự của chúng tôi.

Bảo là gây rối thì pháp luật phải chi phối hành vi của từng cá nhân một. Họ chỉ có đến và dỡ bức tường đó một đoạn để cầu nguyện. Và khi cầu nguyện họ xếp hàng đi cùng với những người khác. Họ xếp hàng họ chắp tay họ cầu nguyện trong vòng 20 phút. Họ không kích động ai, không gây rối loạn cho ai. Và họ không làm gì mất ổn định an ninh trật tự trong khu vực ấy cả. Về phương diện pháp lý thì hành vi của họ không đủ yếu tố cấu thành gây rối. Nếu gây rối thì gây rối ai? Và cụ thể là người nào. Và gây rối lúc nào? Tòa không chỉ ra được. Thêm nữa là gây hậu quả cho người nào? Tòa không chỉ ra được.