Theo báo chí trong nước, ngày 29/4 vừa qua, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký thông báo giao cho các bộ ngành liên quan thực hiện kết luận của bộ chính trị đảng Cộng sản Việt Nam về Quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng bauxite, giai đoạn 2007-2015, có xét đến năm 2025.

Bộ Chính trị đảng Cộng sản Việt Nam đã ra kết luận nói trên cách nay 5 ngày. Theo thông báo của thủ tướng, các bộ, ngành như Công Thương, Tài nguyên Môi trường, Thông tin Tuyên truyền, Công an, Tập đoàn Công nghiệp Than-Khoáng sản Việt Nam, được yêu cầu phải tiến hành rà soát, điều tra và đưa ra các ý kiến cập nhật trên những lĩnh vực liên quan trong vấn đề khai thác bauxite.

Bộ Công Thương được giao nhiệm vụ chuẩn bị báo cáo tình hình thực hiện các dự án khai thác và chế biến bauxite tại Tây Nguyên, trước Hội nghị Trung ương đảng sắp tới. Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ báo cáo về các dự án này trước Quốc hội tại kỳ họp trong tháng năm này.

Trong thời gian qua, dự án khai thác bauxite tại Tây Nguyên đã vấp phải nhiều tiếng nói phản đối. Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng đã hai lần viết thư bầy tỏ quan ngại về dự án này. Bên cạnh đó, hơn một ngàn người, đa số là trí thức, văn nghệ sĩ, ở trong và ngoài nước đã ký một bức kiến nghị yêu cầu chính phủ cho dừng dự án này.

Vẫn theo báo chí trong nước, ngày 28 tháng tư, tại Hà Nội, bộ Công Thương đã tiến hành giải đáp một số thắc mắc liên quan đến dự án khai thác bauxite Tây Nguyên. Bộ này khẳng định Việt Nam có đủ điều kiện để xây dựng và phát triển ngành công nghiệp bauxite. Cho đến nay, chính phủ mới đồng ý cho triển khai 2 dự án thí điểm tại Tân Rai và Nhân Cơ, theo phương thức Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam tự đầu tư để thử nghiệm công nghệ và thị trường.

Các dự án lớn khác đang trong quá trình thăm dò, nghiên cứu lập dự án. Bộ Công Thương còn cho rằng Trung Quốc có kinh nghiệm, sẽ áp dụng công nghệ tiên tiến trong việc khai thác bauxite và sản xuất alumina, phân điện nhôm.

Về tác động của hai dự án được gọi là thí điểm đối với đời sống kinh tế, phong tục tập quán và văn hóa xã hội của bộ phận dân Tây Nguyên, theo trích dẫn của báo chí trong nước, bộ Công Thương thừa nhận là trong dự án Tân Rai, có 1639 hộ bị ảnh hưởng, trong đó có 404 hộ người dân tộc thiểu số. 700 hộ cần tái định cư trong số này có 230 hộ người dân tộc thiểu số. Dự án Nhân Cơ tác động ít hơn, chỉ có 861 hộ bị ảnh hưởng trong số này có 15 hộ người dân tộc thiểu số.

Qua cuộc giải trình này, bộ Công Thương muốn phản bác những thông tin nói rằng Trung Quốc đóng cửa các mỏ bauxite của họ và chuyển sang khai thác bauxite tại Việt Nam, đồng thời khẳng định lại rằng cho đến nay, chưa có thỏa thuận nào về dự án nước ngoài hoặc liên doanh khai thác bauxite, sản xuất alumina tại Việt Nam.