Dongsongxanh
Lãnh đạo nước ngoài và các chuyến công du Việt Nam hay là sự nhượng bộ yếu thế của phía chủ nhà đối với phía Trung Quốc.
Có lẽ lãnh đạo nước ngoài thăm Việt Nam ít chuyện để kể hơn, bởi tính
chuyên nghiệp cũng như sự chuẩn bị chu đáo ở phía bạn. Chuyện tiếp đón
không có gì nổi cộm, nếu có thì chỉ là những câu chuyện hài hước hoặc
vui vẻ mà thôi. Có chăng là người anh em Trung Quốc môi hở răng lạnh
với mấy bác lãnh đạo Đảng Cộng sản nhà ta là hay có vấn đề.
Dongsongxanh chỉ tạm kể câu chuyện gọi là có tính kịch một chút chủ yếu
tập trung xoay quanh chuyến thăm của lãnh đạo Trung Quốc để mọi người
cùng tỏ.
Lãnh đạo cấp cao nhà nước Trung Quốc thăm Việt Nam
thì khỏi cần nói mức độ lễ nghi thế nào rồi, điều đó là đương nhiên như
thể con đón cha. Dongsongxanh chỉ kể ở cấp thấp hơn một chút để xem nó
có phải vì thế mà giảm bớt đi không.
Người Việt Nam ta, nói
đúng hơn là những người lãnh đạo giữ trọng trách cấp cao không hiểu có
phải là giống duy tình hay duy lý hay là do yếu tố nào khác, phàm đã là
nguyên tắc thì không được phép xâm phạm. Thế nhưng đôi khi cái nguyên
tắc ấy lại bị phá vỡ bởi những điều tưởng chừng như không thể.
Xin kể Câu chuyện này làm một ví dụ minh chứng.
Theo thông lệ luân phiên giữa các nước thành viên của Tổ chức…, năm đó,
phía chủ nhà Việt Nam đăng cai tổ chức hội nghị quốc tế thường niên
lớn, mời hàng chục quan chức cấp cao các nước tham dự. Hội nghị được tổ
chức tại 2 nơi là Hà Nội và tỉnh X. Tất nhiên phía Trung Quốc cũng cử
đoàn tham gia. Trưởng đoàn là một nhân vật vai vế trong hàng ngũ lãnh
đạo Trung Quốc, tuy cấp bậc chỉ là Ủy viên Trung ương Đảng, nhưng thực
tế có sức ảnh hưởng lớn, bởi ủy viên thì cũng có 5, 7 đường ủy viên.
Trước đó, phía Việt Nam và Đại sứ quán Trung Quốc đã có nhiều buổi làm
việc cụ thể, trực tiếp để đi đến thống nhất chương trình bố trí đón
tiếp cho đoàn trong thời gian tham gia hội nghị và thăm các địa phương
của Việt Nam.
Ngày đón đoàn, theo dự kiến 10h đêm máy bay hạ
cánh sân bay Nội Bài. Ban đón tiếp phía chủ nhà Việt Nam đã tới đó 2
trước tiếng, cùng với sự có mặt của cán bộ Đại sứ quán Trung Quốc.
Những tưởng mọi chuyện đều tốt đẹp, chỉ đợi đoàn xuống máy bay đưa về
khách sạn là kết thúc nhiệm vụ. Thế nhưng vấn đề lại phát sinh ngay
chính thời điểm này.
Trong lúc cán bộ phía Việt Nam và phía
Trung Quốc gặp gỡ tại sân bay, Tham tán chính trị Chu Văn Nhuệ của Đại
sứ quán Trung Quốc (hiện đã nghỉ hưu) có đến chào hỏi và trao đổi xã
giao với cán bộ ta. Những câu chuyện vãn vu vơ ngoài xã hội cũng chỉ
nhằm để giết thời gian chờ đợi, rồi cuối cùng đành quay lại công việc
xoay quanh việc tiếp đoàn và hỏi về việc bố trí cho ông Trưởng đoàn
nghỉ tại phòng nào ở khách sạn 5 sao Daewoo Hà Nội. Khi được thông báo
Trưởng đoàn sẽ nghỉ tại một phòng tiêu chuẩn Deluxe thì tay tham tán
này đã sa sầm mặt mày và bày tỏ sự tức giận. Mặc cho cán bộ phía Việt
Nam đã giải thích rõ tiêu chuẩn bố trí phòng ốc, phương tiện đi lại cho
đoàn đều căn cứ theo tiêu chuẩn cấp bậc tương ứng thể hiện rõ trong qui
định của Bộ Tài chính Việt Nam (trước đó phía Trung Quốc cũng đã đồng ý
với việc bố trí này).
Tuy nhiên, mặc kệ những lời giải thích
thấu tình đạt lý này, tay tham tán chính trị quyết không đồng ý và yêu
cầu phải được đổi sang tiêu chuẩn phòng Suite (phòng rất cao cấp). Tại
thời điểm đó phòng Deluxe có giá tiền là 1,8 triệu VND/đêm, phòng Suite
có giá trên 2,5 triệu VND/đêm (nếu chuyển sang phòng này thì đã vi phạm
qui định của Bộ Tài chính). Cuộc nói chuyện càng lúc càng căng thẳng,
thậm chí tay tham tán không nghe bất cứ lời giải thích nào nữa, mặt mày
đỏ tía tai như muốn nuốt sống cán bộ ta. Một mực khăng khăng đòi phải
đổi sang căn phòng trên với lý do Trưởng đoàn Trung Quốc mặc dù chỉ là
Ủy viên Trung ương, nhưng cấp bậc tương đương với Phó Thủ tướng. Tình
thế phát sinh bất ngờ buộc cán bộ phía Việt Nam phải gọi điện gấp về
xin ý kiến lãnh đạo cấp trên, bởi nếu cứ tiếp tục thế này sẽ gây ra
những xung đột ngoại giao không cần thiết.
Cuối cùng lãnh
đạo Việt Nam cũng đành phải chiều ý phía Đại sứ quán Trung Quốc, chấp
nhận chuyển đổi sang phòng Suite cho yên chuyện.
Thế nhưng
tình trạng cháy phòng khách sạn tại Việt Nam, đặc biệt là tại các khách
sạn 5 sao rất hay xảy ra, và hôm đó cũng vậy. Mọi thỏa thuận với khách
sạn đã lên kế hoạch từ trước, các phòng Suite cũng đều đã có khách ở,
giờ không lẽ lại đuổi khách ra khỏi phòng giữa đêm khuya để giành cho
ông kia sao được. Vậy là sau khi cố gắng thương lượng với phía khách
sạn Daewoo, đành hứa với phía Trung Quốc sẽ đổi cho phòng khác ngay
ngày hôm sau. Thế mới được yên thân với ông bạn vàng của đảng ta.
Sáng hôm sau, theo kế hoạch phía Việt Nam tới khách sạn để đổi phòng
cho Trưởng đoàn và đón đoàn đi làm việc, và ngày hôm đó cũng lại tiếp
tục những diễn biến bất ngờ. Vẫn lại là phía Đại sứ quán Trung Quốc và
tham tán Chu Văn Nhuệ. Lần này vấn đề phát sinh không phải là phòng ốc
nữa mà là chuyện lực lượng bảo vệ an ninh và xe cảnh sát dẫn đường. Vẫn
biết rằng với Việt Nam thì Trung Quốc luôn được nâng cấp lễ tân đón
tiếp, và đoàn này cũng không nằm ngoại lệ khi bố trí 2 sĩ quan an ninh
tiếp cận bảo vệ. Thế nhưng phía Trung Quốc chưa vừa ý, bởi cho rằng
ngoài hai sĩ quan tiếp cận này còn cần một đội ngũ an ninh bảo vệ 24/24
tại phía ngoài phòng Trưởng đoàn tại khách sạn. Ngoài ra, đối với đội
xe cảnh sát dẫn đoàn ban đầu, còn phải bố trí thêm 1 ô tô cảnh sát hộ
tống và xe máy cảnh sát giao thông bảo vệ khóa đuôi. Đây quả là những
yêu cầu vô lý và quá đáng, bởi xét theo tiêu chuẩn cấp bậc, cũng như đã
ưu tiên nâng cấp lễ tân thì những yêu cầu tiếp theo đã vượt khung rất
nhiều.
Cán bộ đoàn đã phải trình bày lý do với lãnh đạo cấp
Vụ để xin ý kiến. Cũng bởi liên quan tới bên công an, không thuộc đơn
vị cùng ngành thế nên lãnh đạo cấp Vụ cũng đã phải tiếp tục xin phép
cấp cao hơn và trực tiếp gọi điện cho thứ trưởng Bộ công an Nguyễn
Khánh Toàn để xin ý kiến do tình thế đã rất gấp gáp. Và cuối cùng thì
yêu cầu phi lý tiếp tục được Bộ Công an đáp ứng để làm vui lòng phía
Trung Quốc.
Những tưởng mọi việc đã xong xuôi, thế nhưng vẫn
lại những đòi hỏi nối tiếp đòi hỏi tưởng như không bao giờ hết. Ấy là
chuyện xe ô tô cho Trưởng đoàn. Phía Việt Nam với sự nâng cấp nghi lễ
đón tiếp đã bố trí một chiếc SsanYong Chairman 3 khoang sang trọng dành
cho Trưởng đoàn (đây là chiếc xe nhập khẩu xịn nhất của Hàn Quốc), thế
nhưng sau 2 hôm sử dụng thì phía Trung Quốc đã yêu cầu đổi sang xe khác
với lý do khá hợp lý là giảm xóc xe… cứng, ngồi không thoải mái. Quá
tam ba bận, và lần này cũng không khác hơn, một chiếc Mercedes 3 khoang
từ Hà Nội điều xuống tỉnh X đã được thay thế để ngài Trưởng đoàn ngự
cho êm ái. Đây là những đòi hỏi khá quá đáng và nổi bật, còn những yêu
cầu nhỏ khác thì không kể hết, chỉ biết rằng một cán bộ Việt Nam có
trách nhiệm tháp tùng đoàn với chiếc điện thoại sạc đầy pin kèm 1 pin
phụ trong chưa đến 1 ngày đã dùng hết sạch chỉ để đón nghe các cuộc gọi
từ phía Đại sứ quán Trung Quốc về những yêu cầu và kiến nghị của họ.
Quả đúng là phục vụ Trung Quốc không khác gì, thậm chí hơn cả phục vụ cha mẹ mình.
Còn những cuộc hội kiến, chào xã giao với các vị lãnh đạo nhà ta thì
như nói trước đây, cứ học thuộc lòng 16 chữ và tinh thần 4 tốt là khiến
thiên triều hài lòng thôi.
Nói qua đôi lời về Đại sứ quán
Trung Quốc hiện nay, nói thẳng ra rằng đây chính là một ổ tình báo
chiến lược của nhà nước Trung Quốc. Ngoài chức năng chính là cơ quan
đại diện ngoại giao, nó có nhiệm vụ thu thập thông tin mọi mặt xã hội
Việt Nam, đồng thời đánh giá mức độ suy nghĩ, biến động tình cảm, sự
giao động ý chí của lãnh đạo nhà nước Việt Nam để kịp thời thông báo
các động thái này cho phía lãnh đạo Trung Quốc nhằm điều chỉnh đối sách
và cách hành xử. Bởi vậy, sau mỗi một sự kiện, mỗi một động thái nhỏ từ
phía Việt Nam thì y như rằng chúng ta đều thấy một sự phủ dụ, đe dọa
hoặc uy hiếp nào đó tương ứng từ phía Trung Quốc.
Với những
nhiệm vụ lớn như vậy thì ở Đại sứ quán này tập trung toàn những nhân
vật giỏi giang. Đại sứ Hồ Càn Văn, người thay ông Tề Kiến Quốc trong
nhiệm kỳ trước là một người rất giỏi tiếng Việt. Hồ Càn Văn trước đây
khi chưa làm Đại sứ tại Việt Nam là người theo đuổi chính sách cứng rắn
đối với nước ta, tuy nhiên thái độ đó được thay đổi bằng kiểu mềm mỏng
hơn để phù hợp với chính sách ngoại giao vừa ngầm đe dọa vừa phủ dụ
hiện nay. Hồ Càn Văn mỗi khi dùng tiệc với lãnh đạo nhà nước Việt Nam
thì thường không cần sử dụng phiên dịch, trực tiếp trao đổi, đặc biệt
để thể hiện tình “đoàn kết” và lấy lòng lãnh đạo Việt Nam thì rất hay
hát bài Quảng Bình quê ta ơi trong các buổi tiệc. Nếu ai chưa từng một
lần tiếp xúc khi nghe thì rất dễ tưởng lầm đó là một ca sĩ ưu tú nào đó.
Bí thư thứ nhất Chu Đồng, sinh năm 1968, khóa trước làm bí thư tại
Canada, tiếng Việt cũng vô cùng xuất sắc. Lấy vợ đã nhiều năm nhưng
nhất quyết chưa chịu sinh con, đợi tới kết thúc kỳ công tại Việt Nam
mới thực hiện kế hoạch này. Vẻ ngoài hiền lành, chất phác nhưng kỳ thực
đầy mưu mẹo và bản lĩnh, qua nhiều cuộc làm việc với phía Việt Nam đã
thể hiện điều này. Hỏi chuyện cho biết vì tính chất công việc bận rộn
tại Việt Nam nên chưa có điều kiện và phải tạm gác kế hoạch này lại.
Thế mới rõ người Trung Quốc quả có rất nhiều việc “phải làm” tại Việt
Nam.
Các bí thứ 2 như Trần Hồng, Lưu Chí, Lộ Lỗi tuổi đời
chưa tới 30 nhưng cũng cực giỏi, nếu ta gặp gỡ nói chuyện thì sẽ không
phân biệt được họ là người nước ngoài, hay đám nhân viên cấp thấp hơn ở
phòng visa…thì khả năng tư duy, năng lực làm việc của đội ngũ này rất
đáng khâm phục. Quả không hổ danh nước lớn.
Một số Đại sứ
quán Việt Nam trên thế giới mà Dongsongxanh có dịp tiếp xúc thì chưa
thấy có đội ngũ nào so được trên các phương diện với Đại sứ quán Trung
Quốc, đặc biệt là về phương diện con người. Đa phần cán bộ, nhân viên
làm việc trong Đại sứ quán Việt Nam chỉ quan tâm tới cuộc sống cá nhân
mà không chú trọng tới mục tiêu lớn hơn. Nhưng kể cũng phải vì họ cũng
chán cái chế độ này lắm rồi, có cống hiến nữa thì cũng chỉ bảo vệ cho
chế độ mục nát này kéo dài thêm mà thôi. Vậy thì bắt họ cống hiến thì
cũng vì cái gì?
Thế nhưng nhìn vào tình cảnh đất nước ngày
càng tụt hậu, thua kém so với thế giới mà lòng không khỏi cám cảnh và
lo lắng. Nếu tình trạng này cứ tiếp tục thì có lẽ sẽ nguy mất.
Kỳ sau: Chuyên cơ tứ trụ và những chuyện liên quan.
|
