Sẽ phê chuẩn Công ước LHQ

Hôm 29 Tháng Năm, Tổng Thanh Tra Chính Phủ - Trần Văn Truyền, một quan chức hàng đầu về chống tham nhũng, lên tiếng với báo giới ở Hà Nội là Việt Nam sẽ sớm phê chuẩn Công Ước Chống Tham Nhũng của Liên Hiệp Quốc.

Thông tin đựơc đưa ra tại cuộc đối thọai về phòng chống tham nhũng giữa chính phủ và cộng đồng các nhà tài trợ quốc tế, vào lúc các nhà ngọai giao nước ngòai có mặt trong cuộc đối thọai này nói rằng Việt Nam chưa thực hiện được bao nhiêu hành động cụ thể để trừng phạt những viên chức tham nhũng. 

Tình trạng tham nhũng tại Việt Nam trong vài năm qua được kể là mỗi lúc một thêm trầm trọng và tệ nạn này được liệt kê vào một trong những quốc nạn khi hàng lọat vụ tham ô, tiêu cực lớn liên tiếp bị khám phá, như vụ PMU 18 ở Bộ Giao Thông – Vận Tải, vụ Đại Lộ Đông Tây và Môi Trường Nước TP HCM, thừơng đựợc gọi là vụ PCI.  

Tình trạng này được nhận biết bởi các nhà tài trợ nước ngòai và giới quan sát quốc tế.  Thông tấn xã Reuters hôm 28 loan tin là tệ nạn tham nhũng đang lan rộng ở Việt Nam và núp dưới nhiều hình thức, từ những vụ tầm vóc như việc các nhà thầu rút ruột những công trình xây dựng cơ sở hạ tầng quy mô cho đến những vụ phổ biến như cảnh sát giao thông làm tiền người lái xe. 

Công Ươc Chống Tham Nhũng của LHQ, hay còn gọi là Công Ước LHQ Bài Trừ Tham Nhũng, ngòai các kế sách đối phó với tệ nạn này như điều tra các vụ tham ô, rửa tiền, biển thủ công quỹ, mở tài khóa bí mật, công ứơc này còn đề cập đến công tác thu hồi những tài sản bị chiếm dụng bất hợp pháp, và minh bạch hóa các dịch vụ công. 

Tin Việt Nam sắp thông qua Công ước LHQ Bài trừ Tham Nhũng gây chú ý đối với những ngừơi lâu nay biết là văn kiện này đã được Việt Nam đã ký kết từ hồi cuối năm 2003 tuy nhiên vẫn chưa được quốc hội phê chuẩn, và tệ nạn dường như vẫn hòanh hành mạnh mẽ tuy chính quyền không ngừng cho hay đang quyết liệt phòng chống. 

Mới 2 tuần trước, hôm 12 Tháng Năm, qua loan báo của Thủ Tứơng Việt Nam - Nguyễn Tấn Dũng người ta được biết rằng quyền thanh tra tham nhũng rồi đây sẽ đựơc nới rộng. 

Hôm 22 Tháng Tư, cựu Tổng Bí Thư Đảng - Lê Khả Phiêu lên tiếng đề nghị phải có các giải pháp mạnh mẽ trong việc chống tham nhũng. 

Thực tế tại Việt Nam

Trong khi chính phủ có những tuyên bố đại lọai như vừa kể, công luận cho là tệ nạn xảy ra mỗi ngày và ở mọi nơi tại Việt Nam.  Ngừơi dân không ngừng nói đến những vụ tiêu cực lớn nhỏ xảy ra chung quanh họ, dường như thường được bao che. 

Sự bao che này đôi khi đến từ chính quyền các cấp, hoặc đáng nói hơn là từ luật pháp của Việt Nam, qua điều luật quy định các "bí mật của nhà nước" và sự giới hạn của quyền tự do tiếp cận thông tin.

Tham nhũng tiếp tục lan tràn ở Việt Nam lâu nay còn được cho là một phần vì rất nhiều trừơng hợp ngừơi dân không dám tố cáo do e ngại bị chính quyền trù dập hay đối tượng tham ô trả thù.  Nhiều người nói rằng sự lo sợ này không phải vô căn cứ, nhất là sau những vụ điển hình như vụ nhà báo Nguyễn Việt Chiến bị khép tội và giam cầm chỉ vì đưa thông tin về vụ tiêu cực PMU 18. 

Đảng CSVN từng tuyên bố rằng chống tham nhũng là mục tiêu hàng đầu.  Thế nhưng theo nhận định của các nhà tài trợ, chính phủ Việt Nam không đủ quyết tâm để giải quyết tệ nạn này.  Trước những vụ tiêu cực đầy tai tiếng như vụ PMU 18 và vụ PCI, Nhật Bản, nước tài trợ vốn ODA hàng đầu cho Việt Nam, đã phải lên tiếng phê phán, thảo luận với phía đối tác, và từng đình hõan nguồn vốn này một thời gian. 

Trong tinh thần chống tham ô tiêu cực, phía Nhật mới hôm 30 Tháng Năm vừa qua lại cung cấp thêm tài liệu về vụ tham nhũng PCI cho cơ quan tư pháp của Việt Nam. 

Một số dư luận cho là công cuộc phòng chống tham nhũng có thể đạt hiệu quả hơn nếu luật pháp Việt Nam minh bạch, và người tố cáo được bảo vệ, và đặc biệt là các thông tin liên quan đến chi tiêu của cơ quan công quyền phải được công bố rộng rãi. 

Thông thường ở Việt Nam người ta có điều tra và thanh tra, có dự thảo, kết luận thanh tra - điều tra, trong nhiều trường hợp cho đến nay cái dự thảo - kết luận của cơ quan điều tra - thanh tra này thì vẫn được xem hay được nại ra là "đó là bí mật nhà nước.

LS Nguyễn Văn Nam

Luật sư Nguyễn Văn Nam, từ nước ngòai về làm việc ở Việt Nam, cách đây ít ngày nói với Đài chúng tôi:

"Trong rất nhiều trường hợp thì quyền được thông tin của người dân cao hơn quyền được giữ bí mật của nhà nước. Việt Nam liên quan trực tiếp đến việc giữ bí mật nhà nước, có liên quan trực tiếp đến chống tham nhũng là ở chỗ các vụ việc, các sự kiện, các thông tin trong quá trình điều tra, thanh tra những vụ việc có liên quan tới tham nhũng.

Thông thường ở Việt Nam người ta có điều tra và thanh tra, có dự thảo, kết luận thanh tra - điều tra, trong nhiều trường hợp cho đến nay cái dự thảo - kết luận của cơ quan điều tra - thanh tra này thì vẫn được xem hay được nại ra là "đó là bí mật nhà nước".

Lâu nay quốc tế trước nay từng lên tiếng trứơc tình trạng tham nhũng ở Việt Nam và khuyến nghị chính quyền Hà Nội sớm làm cho các biện pháp phòng chống thực sự hữu hiệu.  Một vài tổ chức còn tỏ ra nỗ lực giúp Việt Nam thực hiện các kế sách đối phó với vấn nạn này, như Ngân Hàng Thế Giới vừa loan tin sẽ mở phiên họp không chính thức với Việt Nam vào ngày 8 Tháng Sáu ở Ban Mê Thuột để thảo luận về một số vấn đề kinh tế, trong đó có cả các vấn đề điều hành công tác chống tham nhũng.

Tham nhũng, một quốc nạn của Việt Nam, đang nghiêm trọng đến mức được công luận cho là không chỉ đe dọa đến nguồn vốn viện trợ ODA cho Việt Nam mà còn đe dọa đến cả sự tồn vong của chế độ Hà Nội.

Theo như Tổng Thanh Tra Chính Phủ - Trần Văn Truyền loan báo trong cuộc đối thọai về phòng, chống tham nhũng giữa chính phủ và cộng đồng các nhà tài trợ quốc tế vào hôm 29 Tháng Năm, văn kiện Công Ước LHQ Bài Trừ Tham Nhũng đã được đưa tới Văn Phòng Thủ Tướng và sẽ sớm được trình lên Chủ Tịch Nước để ban hành.