Trong khi tin này còn chưa được báo chí ở Việt Nam đăng tải thì hàng trăm blogs trong và ngoài nước đã đua nhau đưa tin và trao đổi với nhau những lời bình luận nóng hổi. Giới trí thức trong nước đã có những phản ứng đầu tiên và sôi nổi nhất. Hà Giang tìm hiểu và có bài tường trình như sau:

Chưa đầy 48 tiếng đồng hồ sau khi LS Cù Huy Hà Vũ nộp đơn đưa Thủ Tướng nước CHXHCNVN, ông Nguyễn Tấn Dũng ra tòa vì những hành vi mà LS cho là trái pháp luật trong quyết định khai thác bauxite, nguồn tin này đã gây nên sự chú ý và bàn luận sôi nổi của nhiều giới trí thức trong nước.

… vấn đề ở chỗ là anh Cù Huy Hà Vũ ảnh gióng lên một tiếng nói. Đây là một tiền lệ khá là tốt để cho người dân góp tiếng nói của mình với công việc điều hành của chính phủ.

BS Lê Trần Thiện Luân, bệnh viện Đại Học Y Dược Việt Nam

LS Cù Huy Hà Vũ cho biết ông khởi kiện để mong chấm dứt hành vi gây tổn hại đến lợi ích quốc gia, mà theo ông, có thể sẽ không bao giờ cứu gỡ được, và cũng là để thể hiện lòng biết ơn đối với các thế hệ cha ông đã góp công xây dựng và bảo vệ tài nguyên, bờ cõi, đất nước Việt Nam trước mọi xâm lấn của nước ngoài.

Trong một tờ đơn dài 4 trang, LS Cù Huy Hà Vũ đã lập luận là quyết định khai thác Bô Xít của TT NTD trái với những bộ luật như sau:

a) Luật bảo vệ môi trường

b) Luật quốc phòng

c) Luật di sản văn hóa

d) Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Mặc dù luận cứ của LS Cù Huy Hà Vũ đang được giới luật sư phân tích tỉ mỉ, nhưng đa số người ta chú ý đến nguồn tin này không phải vì tính cách pháp luật của nó, nhưng vì đây là lần đầu tiên một công dân Việt Nam đã dám viết đơn khởi kiện một nhân vật lãnh đạo cao cấp nhất của chính phủ.

Con kiến kiện củ khoai

LS Lê Quốc Quân phát biểu:

“Tôi thấy tốt quá, phấn khởi. Anh em cũng bàn luận nhiều. Thật ra tính chính xác thì mình cũng phải bàn thảo nhiều, thế nhưng mà, trước hết về tinh thần, hành động đó thật là tuyệt vời, nó thể hiện cái ý thức trách nhiệm của công dân, và của các luật sư nói riêng, và những người hiểu biết pháp luật. Nó tạo ra một cái dư luận rộng rãi rất là lớn. và nó cũng khích lệ những người khác. Hôm qua tôi gặp 4, 5 luật sư cũng có ngồi với nhau nói chuyện thì các luật sư đấy nói là kiến kiện củ khoai. Tôi bảo là cũng phải kiện chứ. Cứ nói kiến kiện củ khoai mà không kiện thế thì làm gì có chuyện con kiến kiện củ khoai. Một con kiến rồi đến lúc 10 con kiến và đến lúc một trăm con kiến, rồi đến lúc... mà con kiến cũng phải làm sao đó con kiến mới kiện chứ!”

Thổi một luồng gió mới

Bác sĩ Lê Trần Thiện Luân, hiện đang làm ở bệnh viện Đại Học Y Dược Việt Nam cho rằng đây là một tiền lệ tốt:

Và qua việc này tôi thấy nó nhắc nhở những người dân bình thường, giúp những người dân bình thường giảm bớt được cái nỗi sợ trước các nhà lãnh đạo.

Ông Nguyễn Trung Lĩnh, trường ĐH Công Nghiệp Hà Nội

“Với tư cách của một công dân, tôi không nghĩ là việc làm của anh Vũ có gì sai trái, theo tôi thì vấn đề ở chỗ không phải là cái kết quả, vấn đề ở chỗ là anh Cù Huy Hà Vũ ảnh gióng lên một tiếng nói. Đây là một tiền lệ khá là tốt để cho người dân góp tiếng nói của mình với công việc điều hành của chính phủ.”

Luật sư Huỳnh Văn Đông thì cho đây là một việc làm vô cùng dũng cảm:

“Chúng tôi rất vui mừng bởi vì trong cuộc đấu tranh cho dân chủ và công bằng tại VN, thì có những luật sư và những cá nhân đứng lên để khởi kiện người đứng đầu một chính phủ thì đó là một việc làm hết sức dũng cảm của một người luật sư như luật sư Vũ. Chúng tôi ủng hộ việc làm của luật sư Vũ, mong là anh có đủ sức mạnh và kiên trì để theo đuổi vụ kiện mà anh cho là đúng.”

Đơn kiện của Luật sư Cù Huy Hà Vũ. RFA photo

Không còn sợ cấp lãnh đạo

Còn ông Nguyễn Trung Lĩnh hiện đang giảng dạy môn cơ học ở trường Đại Học Công Nghiệp Hà Nội lại đánh giá vụ kiện này qua một cái nhìn khác:

“Đây là một việc rất là sôi nổi, rất là đặc biệt, tôi nghĩ rằng báo chí trong nước không đăng nhưng mà thông qua internet, thông qua các báo, các đài như đài RFA, đài BBC, hay là Chân Trời Mới, rồi các báo mạng, tôi nghĩ người trong nước người ta cũng thông qua đường email, sẽ có nhiều người tiếp cận được cái thông tin này. Cái việc kiện này cũng cho thấy là người dân hay các luật sư ở Việt Nam không còn sợ các cấp lãnh đạo tối cao nữa. Người ta thấy là nếu các vị ấy có sai, hành động sai thì người ta vẫn lên tiếng phản đối, thậm chí là đưa ra tòa, đây là một tiến bộ ở Việt Nam. Và qua việc này tôi thấy nó nhắc nhở những người dân bình thường, giúp những người dân bình thường giảm bớt được cái nỗi sợ trước các nhà lãnh đạo.”

Luật gia Phan Thanh Hải phát biểu:

“Cảm xúc của mình là đó là một hành động rất ấn tượng. Luật sư Cù Huy Hà Vũ cũng phải tìm thấy những cơ sở pháp lý nào đó thì mới tiến hành cái chuyện như vậy. Đánh giá ở cái nhìn bề ngoài đó, LS Cù Huy Hà Vũ là một tiến sĩ luật, và quy trình của một người luật sư chuẩn bị để mà khởi kiện một vụ kiện nào đó thì người ta nghiên cứu về cơ sở pháp lý của nó rất kỹ.”

Một sự vùng lên

Nhà văn Trần Khải Thanh Thủy chia xẻ nhận định của nhiều người khác khi bà cho là vụ kiện sẽ được thụ lý, tuy nhiên bà đánh giá cao sự kiện này:

Và Nguyễn Tấn Dũng tuy không bị áp giải ra tòa như những thể chế dân chủ khác, nhưng cũng phải đau đầu, bóp trán chứ không phải không đâu.

Nhà văn Trần Khải Thanh Thủy

“Đây là chính là một sự vùng lên không ngừng của trí tuệ Việt Nam, hoặc là sự vùng lên của luật sư Việt Nam. Không có tòa án nào dám thụ lý vụ kiện này cả, nhưng nó sẽ gây nên những tiếng vang rất lớn, và cái quyền làm người ở Việt Nam sẽ được nâng lên. Bằng sự hiểu biết, bằng trí tuệ, bằng sự dũng cảm, bằng nhân cách, đạo lý của mình, thì anh ta sẽ lay động được rất nhiều trái tim, thức tỉnh được rất nhiều trái tim của người Việt Nam hiện tại, nhất là giới văn nghệ sĩ, hay là giới luật sư. Và Nguyễn Tấn Dũng tuy không bị áp giải ra tòa như những thể chế dân chủ khác, nhưng cũng phải đau đầu, bóp trán chứ không phải không đâu.

Nhìn chung, dư luận rất quan tâm đến vụ khởi kiện Thủ Tướng CHXHCNVN Nguyễn Tấn Dũng, và cho rằng luật sư Cù Huy Hà Vũ đã thổi một luồng gió mới vào Việt Nam bằng hành động mà họ cho là dũng cảm của ông.

Hà Giang, thông tín viên RFA