Lê Minh
Mới đây một viên chức của Tòa Lãnh sự Trung Cộng tại Melbourne đã điện
thoại cho ông Richard Moore là Giám đốc của Liên hoan Phim ảnh Quốc tế
ở Melbourne (Melbourne Film Festival 2009) để yêu cầu ông không cho
chiếu cuốn phim “The 10 Conditions of Love“ (xin tạm dịch là “10 điều kiện của tình yêu thương”) hoặc là phải đưa ra được lý do chính đáng cho việc chiếu cuốn phim này.
Ông Richard Moore cho biết vào Thứ Sáu 10/07 vừa rồi, bà Chunmei Chen,
một Tham tán Văn hoá mới nhận nhiệm sở tại Tòa Lãnh sự Trung Quốc ở
Melbourne đã liện lạc với ông qua điện thoại. Để yêu cầu ông Moore hủy
bỏ việc chiếu cuốn phim “The 10 Conditions of Love” tại Liên hoan Phim
ảnh Quốc tế ở Melbourne, bà Chen đã dài dòng liệt kê ra một danh sách
“tội ác” mà bà Rebiya Kardeer đã gây ra. Không thuyết phục được ông
Moore bỏ ý định, bà Chen còn cao ngạo thách đố ông Moore đưa ra được
những lý do thuyết phục cho việc trình chiếu cuốn phim này.
Nguyên văn lời thuật lại của Richard Moore, vị Giám đốc Liên Hoan Phim Melbourne, trên đài ABC Radio:
“Tôi nhận được một cú điện thoại với cái
giọng the thé của bà Chen từ Lãnh sự Trung Quốc ở Melbourne. Bà ta bảo
tôi phải, thứ nhất là hủy bỏ việc trình chiếu cuốn phim; Thứ hai là tôi
phải chứng minh được việc làm của chúng tôi qua việc đưa cuốn phim vào
trình chiếu”.
(“I got a call from a fairly strident Miss Chen at the Chinese
consulate here in Melbourne who proceeded to tell me that I should a)
withdraw the film from the festival and b) that I had to justify our
action including the film in the festival program”)
“10 điều kiện của tình yêu thương” là cuốn phim như thế nào mà nhà nước Trung Cộng đặc biệt “quan tâm” đến như vậy?
Đó là một cuốn phim do nhà làm phim người Úc, Jeff Deniels thực hiện.
Cuốn phim nói về bà Rebiya Kadeer, là lãnh tụ của tổ chức Tân Cương Hồi
giáo World Uyghur Congress (WUC), năm nay 62 tuổi. Gần 20 năm trước bà
đã là một doanh gia thành công và nổi tiếng, và trở thành người nữ
triệu phú đầu tiên ở Trung Quốc. Bên cạnh đó, bà còn giữ nhiều chức vụ
nhà nước tại vùng lãnh thổ Tân Cương, thành viên của Hội nghị Tham vấn
Chính trị Nhân dân Trung Hoa, và năm 1995 được chính phủ Trung Quốc cử
đi tham dự Hội nghị Phụ Nữ Quốc Tế do Liên Hiệp Quốc tổ chức
Sau khi chồng bà, một giáo sư, trở thành tù nhân chính trị thì bà cũng
bắt đầu mạnh mẽ lên tiếng chỉ trích nhà nước Trung Quốc về các chính
sách đối với người Tân Cương. Năm 1999, bà bị bắt vì tội “tiết lộ bí
mật nhà nước” và bị xử 8 năm tù.
Liên tiếp những năm sau đó, Hoa Kỳ cùng các nước Tây phương đã liên tục
làm áp lực buộc Trung Quốc trả tự do cho bà. Tháng 3 năm 2005, bà được
trả tự do và đi định cư tại Hoa Kỳ, đoàn tụ với chồng và 5 con. Bà
Kadeer có tất cả 11 người con, nhưng hiện nay có đến 4 người con vẫn
còn trong tù tại Trung Quốc.
Chính những điều mắt thấy tai nghe, và kinh nghiệm ở bản thân, đã thôi
thúc bà phải đấu tranh cho quyền làm người của dân tộc ngay trên quê
hương mình. Tuy bị dằn vặt với số phận của 4 người con còn lại trong
nhà tù tại Trung Quốc, nhưng bà đã can đảm vượt qua tình yêu thương đối
với các con mình để đặt tình yêu quê hương dân tộc lên trên hết, tiếp
tục dấn thân vào con đường đấu tranh. Đó cũng là một trong “10 điều
kiện của tình yêu thương” mà bà phải cân nhắc và cũng là nội dung của
cuốn phim này.
Bà trở thành một biểu tượng đấu tranh của người Hồi giáo Tân Cương,
từng lãnh giải Nhân quyền Rafto, hai lần được đề cử lãnh giải Nobel Hòa
Bình, và đương nhiên bà là cái gai trong mắt của nhà nước Trung Cộng.
Mới đây, chính phủ Trung Cộng đã vu cáo là bà đứng đằng sau vụ bạo loạn
ở Tân Cương.
Có lẽ vì quen với cách hành xử độc tài và trịch thượng mà nhà nước
Trung Cộng đã quên rằng các tổ chức như Liên hoan Phim ảnh Quốc tế ở
Melbourne cũng chỉ là những tổ chức nghệ thuật tư nhân, hoạt động độc
lập, không chịu bất cứ những áp lực chính trị nào từ chính phủ nước sở
tại, cũng như quốc tế. Việc một Tham tán Văn hóa mới nhận nhiêm sở, lên
tiếng thay cho nhà nước Trung Cộng, rõ ràng là một thông điệp mới mà
Trung Cộng muốn gởi đến công chúng Úc cũng như quốc tế. Đây là một sự
can thiệp thô bạo vào đời sống văn hóa của một quốc gia khác.
Tiến sĩ LLoyd, chủ tịch văn phòng Sydney của tổ chức PEN Quốc tế
cho rằng việc nhà nước Trung Quốc toan tính kiểm duyệt việc trình chiếu
phim ở Melbourne là điều đáng lo ngại và bà cũng “chúc mừng Ông Moore
đã không ngã nghiêng trước áp lực này”.
Mấy tuần qua người dân Úc cũng đã được thấy thái độ trịch thượng của
Trung Cộng qua vụ việc bắt giam Stern Hu, một công dân Úc gốc Hoa, là
Giám đốc văn phòng đại diện ở Thượng Hải của tập đoàn khoáng sản Rio
Tinto cùng với 5 nhân viên khác. Những người này bị bắt vì tội hối lộ
và “tiết lộ bí mật nhà nước” gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi
của nhà nước Trung Quốc. Điều đáng nói là cách hành xử của nhà nước
Trung Cộng qua con đường ngoại giao rất tồi tệ, vì trong suốt thời gian
giam giữ, các viên chức ngoại giao Úc chỉ được thăm viếng 1 lần, mà
chính phủ Úc cũng không nhận được thêm tin tức gì về cáo trạng ngoài
việc vào các trang mạng ở Trung Quốc để ... dò tin!
Mặc cho phía đối lập yêu cầu, mặc cho công chúng Úc lên tiếng, và gần
đây là các viên chức chính phủ Úc, kể cả thủ tướng Kevin Rudd lên
tiếng, nhưng Bắc Kinh vẫn im lặng một cách trịch thượng. Vì quá bực tức
với thái độ này, hôm Thứ Tư vừa qua, thủ tướng Úc đã phát biểu rằng:
“Đương nhiên nước Úc có những quyền lợi sâu
sắc trong mối quan hệ với Trung Quốc, nhưng tôi cũng xin nhắc các bạn
rằng, Trung Quốc cũng có những quyền lợi sâu sắc trong mối quan hệ với
Úc và các đối tác thương mại khác trên khắp thế giới”.
(“Australia of course has significant economic interests with its
relationship with China, but I also remind our Chinese friends that
China too has significant economic interests at stake in its
relationship with Australia and with its other commercial partners
around the world”)
Đáp lại những đòi hỏi chính đáng này, hôm nay Tần Cương,
phát ngôn nhân Bộ ngoại giao Trung Quốc đã thẳng thừng bác bỏ những
than phiền của chính phủ Úc, và lớn lối cho rằng chính phủ Úc đã “làm
ồn ào” (“making noise”) vụ việc.
Đã không đáp ứng những đòi hỏi chính đáng trong cách hành xử ngoại
giao, Tần Cương còn lớn lối “dạy” công chúng Úc rằng “Tôi thấy là gần
đây ở Úc, có một số người đã làm ồn ào vụ việc này. Đây là một sự can
thiệp vào hệ thống tư pháp của Trung Quốc. Làm như vậy cũng chẳng thay
đổi được sự việc, mà cũng chẳng ảnh hưởng đến quyết đinh của các cơ
quan công quyền xử lý vụ việc theo luật lệ của chúng tôi”.
Chưa hết, để trả đũa lời phát biểu của thủ tướng Úc cách đây vài hôm,
Tần Cương còn thách thức rằng “Úc cũng chẳng có lợi lộc gì nếu làm ồn
ào vụ việc”.
Đúng là những thái độ ngạo mạn trong cung cách hành xử ngoại giao và giao thiệp quốc tế.
Lê Minh
Úc Châu, ngày 17/07/2009
|
