Là thành viên của đảng Việt Tân (Việt Nam Canh Tân Cách Mạng Đảng), vị giáo sư toán học dạy tại trường Đại Học Bách Khoa TP. HCM đã bị bắt ngày 13 tháng 8 năm 2010 tại Sài Gòn. Ông đã bị giam giữ tại nhà tù Nguyễn Văn Cừ.

Ông Phạm Minh Hoàng đã ủng hộ những vận động chống lại việc khai thác quặng mỏ bô-xit tại Cao Nguyên Miền Trung Việt Nam. Ông đã tham gia cuộc mạn đàm được tổ chức tại Sài Gòn về vấn đề chủ quyền Việt Nam trên các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Theo phu nhân ông Hoàng thì công an cũng điều tra về việc ông giảng dạy cho sinh viên môn học phát triển lãnh đạo. Ông cũng là chủ nhân một trang blog, dưới danh hiệu Phan Kiến Quốc, nơi ông đã phổ biến những bài viết phê bình chính sách của nhà nước. L’ACAT-Pháp lo rằng việc bắt giữ ông Hoàng xuất phát từ việc ông hành sử một cách ôn hòa quyền tự do phát biểu và tự do tư tưởng cũng như bày tỏ lập trường của ông đòi hỏi tôn trọng các quyền căn bản. Mặc dù nhiều lần đòi hỏi, gia đình ông không hề được thông báo về nơi ông bị giam cầm cũng như lý do bắt giữ ông cho đến hôm 6/9/2010, là ngày phu nhân ông Phạm Minh Hoàng nhận được một văn thư của Bộ Công An cho biết là chồng bà bị giam giữ chiếu theo điều 79 Bộ Luật Hình Sự Việt Nam («hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân»), tội danh có thể bị kết án tử hình. Ông vẫn chưa được một tòa án nào xét xử.

Hôm 31/8/2010, một vị đại diện tòa Tổng Lãnh Sự Pháp đã được vô thăm ông Phạm Minh Hoàng trong nhà tù tại Sài Gòn. Dường như cuộc thăm viếng này chỉ được chấp thuận với sự hiện diện của nhân viên nhà tù và bắt buộc phải nói tiếng Việt Nam và không được nói tiếng Pháp, đã là sự vi phạm tự do ngôn luận của tù nhân. Nhân viên nhà tù không tiết lộ lý do bắt giữ với vị đại diện lãnh sự.

Đề nghị của ACAT-Pháp

• yêu cầu nhà cầm quyền Việt Nam bãi bỏ những lý do bắt giữ ông Hoàng vì sự bắt giữ này mang tính độc đoán và vì nó chỉ nhằm trừng phạt việc hành sử ôn hòa quyền tự do phát biểu và lập trường của ông nhằm tôn trọng các quyền tự do căn bản;
• thường xuyên vô tù thăm viếng ông Phạm Minh Hoàng nhằm bảo đảm sự toàn vẹn thân thể và tinh thần của ông;
• chú ý theo dõi các thủ tục pháp lý và đòi hỏi các quyền căn bản của ông Hoàng phải được tôn trọng, nhất là ông ta phải được sự biện hộ của một luật sư và phải được gia đình thăm nuôi;
• trường hợp có một phiên tòa, đại diện lãnh sự phải được tham dự và bảo đảm có sự tôn trọng những tiêu chuẩn quốc tế của một phiên tòa công bằng.

Trân Trọng

Jean-Étienne de Linares
Tổng Đại biểu
ACAT-France

Thư tổ chức ACAT gửi cho Ngoại Trưởng Pháp (pháp ngữ)