Bán điện
Lao
Động ngày 1/9/2010 giật cái tít đầy hí hửng: "Việt Nam bán gần 1 tỉ kWh
điện cho Campuchia”. "Ngày 30/3/2009, Tổng Công ty Truyền tải điện
quốc gia Việt Nam (NPT) và Tổng Công ty Điện lực Campuchia (EDC) đã
đóng điện thành công đường dây Châu Đốc - Takeo. Căn cứ vào các thoả
thuận giữa hai bên, phía NPT đã tiến hành xây dựng các công trình đấu
nối đến biên giới là trạm biến áp 220kV Châu Đốc và đường dây 220kV dài
26,51km từ Trạm 220kV Châu Đốc đến biên giới; phía Campuchia chuẩn bị
các công trình hạ tầng nhận điện từ phía Việt Nam gồm đường dây 220kV
dài 50,13km từ biên giới đến Takeo, đường dây 220kV dài 45,75km từ
Takeo đến Phnom Penh, trạm 220kV Takeo (16MVA), trạm biến áp 220kV tây
Phnom Penh (200MVA). Công suất truyền tải lớn nhất qua đường dây này là
200MW, sản lượng trung bình năm từ 900 triệu kWh đến 1,4 tỉ kWh.
Dự
án kết nối lưới điện hai quốc gia Việt Nam và Campuchia đã được đưa vào
vận hành từ tháng 3/2009 đảm bảo cung cấp điện năng cho Campuchia trên
tinh thần hợp tác hữu nghị đã được Thủ tướng Chính phủ hai nước đã ký
kết”.
Theo
VOA, "Các giới chức Campuchia cho hay Việt Nam sẽ cung cấp thêm 30
megawatt điện cho nước này để đáp lại đề nghị của Thủ tướng Hun
Sen”. "Theo thỏa thuận mua bán điện được ký năm 2001, Việt Nam đồng ý
cấp 200 megawatt điện hàng năm cho Campuchia từ năm 2009, tuy nhiên
lượng điện cung cấp đã không đáp ứng mục tiêu và Việt Nam mới chỉ cung
cấp 100 megawatt tính tới tháng 3 năm nay”.
Thảo
dân tôi đọc xong cảm thấy công trình thiệt là vĩ đại và lòng đầy hoan
hỉ. Tưởng đâu nước Việt Nam ta "nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của đảng và
nhà nước” đã sản xuất điện dư thừa mứa dân trong nước xài hổng hết nên
mới xuất khẩu sang Campuchia kiếm lời. Nhưng đọc thêm nữa thì lại giựt
mình té ghế "chấn thương sọ não” như chơi.
Mua điện
Báo
Gia Đình & Xã Hội ngày 08/05/2010 thông tin: "Sẽ tăng cường mua
điện từ Trung Quốc”. Ừ, thì kinh doanh mà, mua đi bán lại kiếm lời là
chuyện bình thường. "Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), trong tháng
5 tình hình cung ứng điện tiếp tục gặp khó khăn, dự kiến sản lượng điện
phân bổ trung bình toàn hệ thống ở mức 275 - 280 triệu kWh/ngày, công
suất lớn nhất khoảng 15.900 MW nhưng EVN phấn đấu đảm bảo cấp điện ổn
định cho sản xuất và nhu cầu thiết yếu của xã hội”.
Tiền
Phong ngày 06/07/2010 (đăng lại nguồn tin của TTXVN) cho hay: "EVN tiếp
tục mua điện Trung Quốc ở mức cao”. "Sáng nay 6-7, tại Hội nghị sơ kết
công tác 6 tháng đầu năm 2010 của Bộ Công Thương, ông Đào Văn Hưng, Chủ
tịch Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết tập đoàn này đã bị lỗ
4.700 tỷ đồng vì mua nguồn điện giá cao”. Tưởng "mức cao” là mua số
lượng nhiều, ai ngờ "mức cao là mua giá cao”, nói nôm na theo nghĩa
bình dân học vụ là ta "mua mắc” (đắt), còn phía Trung Quốc thì "bán
mắc” (đắt). Tuy nhiên, ta vẫn phải bóp bụng, è cổ mà mua, bởi vì: "Theo
EVN, do thời tiết khô hạn và nước về muộn nên trong 6 tháng đầu năm,
nguồn thủy điện của EVN chỉ huy động bằng 84,46%, hụt hơn 1,7 tỷ kWh so
cùng kỳ năm 2009. Để phấn đấu đáp ứng điện cho sản xuất và nhu cầu
thiết yếu của đất nước, 6 tháng qua, cùng với sản xuất 27,6 tỷ kWh,
tăng 5,86% so với cùng kỳ, EVN đã huy động tất cả các nguồn điện hiện
có, tăng cao sản lượng điện mua ngoài lên 18,3 tỷ kWh, tăng 37,45% so
cùng kỳ; trong đó mua của Trung Quốc hơn 2,4 tỷ kWh, tăng 31,19%”.
"Cùng
với tiếp tục huy động tối đa các nguồn nhiệt điện than, tua bin khí;
huy động nhiệt điện dầu FO, mua điện Trung Quốc ở mức cao, nâng sản
lượng điện sản xuất và mua ngoài cả năm 2010 đạt 97 tỷ kWh, trong 6
tháng cuối năm, EVN phấn đấu đảm bảo cung ứng đủ điện cho nền kinh tế
và xã hội.
Bên
cạnh đó, tiếp tục đẩy nhanh tiến độ các công trình nguồn và lưới điện
trong Quy hoạch điện VI, các dự án lưới điện cấp bách cấp điện cho Thủ
đô Hà Nội và chuẩn bị các giải pháp chống thiếu điện cho miền Nam sau
năm 2012”.
Hóa ra Việt Nam ta đang thiếu điện cung ứng cho nhu cầu trong nước chớ có dư đâu mà đem bán hả trời?
Và cúp điện
Vào
Google gõ cụm từ "cúp điện” sẽ cho ngay "375.000 kết quả (0,24 giây)”
với đầy đủ tình tiết bi đát mà dân Việt đang phải chịu đựng: "Cúp điện
tràn lan, dân kêu trời” (Tuổi Trẻ 01/06/2010), "Điện cúp, hết chịu nổi”
(Tuổi Trẻ 28/05/2010), "Méo mặt với việc cúp điện tràn lan” (Pháp Luật
TPHCM ngày 30/05/2010). "Mặc dù cơ quan điện lực cam kết không cắt điện
quá 5 giờ/lần/tuần nhưng ở nhiều khu vực đã bị cúp điện đến 16
giờ/ngày". Tòa soạn còn "trưng” lên thêm "cái biển” in đậm nhấn mạnh
đấy chất "hãi hùng” đối với người dân: "Thông tin Tổng Công ty Điện lực
TP.HCM vừa bổ sung lịch cắt điện khẩn cấp trên diện rộng từ nay đến
ngày 1-6 tại 24 quận, huyện đang làm nhiều người dân lo lắng. Bởi trong
lúc chưa khẩn cấp thì điện đã cúp "cà giựt” ở nhiều nơi, làm ảnh hưởng
đến sinh hoạt, công việc của nhiều người” (Pháp Luật TPHCM ngày
30/05/2010).
Ở
các tỉnh, người nuôi tôm lao đao vì… cúp điện. Nắng nóng cộng với cúp
điện thường xuyên khiến bà con nuôi tôm ở xã Phổ Minh, huyện Đức Phổ
(Quảng Ngãi) lao đao, điêu đứng. Không có điện bơm nước, sục bùn, làm
sạch môi trường nuôi dẫn đến tôm chết hàng loạt, "nhiều vuông tôm buộc
phải bán non hòng cứu vãn chút vốn liếng” (Dân trí 25/06/2010).
Người
dân thủ đô Hà Nội cũng khốn khổ vì cúp điện: "Tình trạng mất điện trên
diện rộng ở Hà Nội trong những ngày nắng nóng nhất khiến sinh hoạt của
người dân đang bị đảo lộn nghiêm trọng. Hà Nội đang phải đối mặt với
đợt nắng nóng thứ hai của mùa hè năm nay trong tình trạng mất điện
triền miên. Với cái nóng "nung người", nhiệt độ ngoài trời lên tới hơn
400C, lại không có điện, sinh hoạt của người dân thủ đô gần như bị đảo lộn hoàn toàn” (Thanh Niên 19/06/2010).
Sự
bức xúc của người dân Thái Bình vì mất điện lên đến cao độ dẫn đến hành
vi bộc phát "Trong hai ngày 18 và 19.6, hàng trăm người dân xã Quỳnh
Hội, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình đã áp giải lãnh đạo chính quyền xã
đến bao vây Chi nhánh điện và UBND huyện Quỳnh Phụ để đòi được phân
phối điện một cách công bằng”. "Nguyên nhân là do đang mùa World Cup,
trời lại quá nóng bức nhưng Chi nhánh điện Quỳnh Phụ đã liên tục cúp
điện mà không công khai lịch cúp. Hơn nữa, tại khu vực huyện, khách
hàng nào bỏ tiền ra đấu nối đường dây trực tiếp từ trạm điện về cơ sở
thì được cấp điện liên tục, nếu không thì bị cúp. Những người quá khích
đã bắt một số nhân viên chi nhánh điện phơi nắng hoặc nhốt trong nhà
kín để chịu cảnh nóng nực; đồng thời cắt dỡ đường dây điện của nhà chủ
tịch UBND huyện” (Thanh Niên 21/06/2010). Nếu "cung” thừa mức "cầu” thì
Thái Bình đâu đến nỗi xảy ra tình trạng có "hối lộ mới được cấp điện”,
và đã không làm phát sinh mâu thuẫn trầm trọng giữa "nhà đèn” và dân
chúng.
Tin
mới nhất ngày 06/9/2010 trên báo Người Lao Động là "Hàng ngàn hộ dân
Tiền Giang mất điện suốt ngày”. "Từ 5 giờ ngày 5-9, hàng ngàn hộ dân ở
nhiều phường xã tại TP Mỹ Tho - tỉnh Tiền Giang bị mất điện đến 20 giờ
cùng ngày vẫn chưa có. Nhiều người gọi đến đường dây nóng của Chi nhánh
Điện Mỹ Tho hỏi nguyên do nhưng không ai nghe máy”. Bà Nguyễn Thị Kim
Hoàng- Giám đốc Chi nhánh Điện Mỹ Tho, trả lời phóng viên rất là "vô tư
vô trách nhiệm” rằng "mất điện kéo dài là do tiến hành bảo vệ lưới điện
ở trạm truyền tải Miền Đông chưa xong. Còn việc hàng ngàn hộ dân bị mất
điện đến chừng nào thì bà Hoàng bảo không rõ”. Trả lời như bà Hoàng thì
dốt về điện như thảo dân tôi cũng có thể làm Giám đốc Chi nhánh Điện.
Được
biết, thời gian qua, ngành điện Tiền Giang vẫn vô tư cắt điện làm xáo
trộn sinh hoạt của người dân. Cứ 3 ngày, Tiền Giang lại cúp điện một
lần suốt 12 giờ liền ( từ 6 đến 18 giờ).
Ai hưởng lợi trong bài toán "điện”?
VnExpress
ngày 30/9/2009 cho hay: "Cúp điện liên tục khiến 5.000 tấn thủy sản
trữ trong kho lạnh có khả năng bị hỏng toàn bộ. Tổng thiệt hại ước tính
1.500 tỷ đồng”.
Ông
Đàm Quốc Vinh, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thép Cửu Long Vinashin
(Quán Toan, Hồng Bàng, Hải Phòng) lắc đầu ngán ngẩm: "Nhà máy của chúng
tôi những ngày cao điểm của tháng 5 và 6 bị cúp điện, chỉ chạy được hơn
30% công suất. Các hợp đồng đã ký với khách hàng đành khất, hơn 1.500
công nhân liên tục phải nghỉ việc, ảnh hưởng đến cuộc gia đình họ. Tổng
thiệt hại đối với doanh nghiệp chúng tôi trong đợt mất điện liên tục
này lên đến hơn 50 tỷ đồng”. Ông Đinh Trường Sơn, Phó Tổng Giám đốc
Công ty Cổ phần Thép Vạn Lợi nói: "Vì thiếu điện, suốt hai tháng nay
nhà máy chỉ hoạt động khoảng 30% công suất, sản phẩm làm ra không đủ
đáp ứng nhu cầu của khách. Nhiều hợp đồng với khách hàng chúng tôi phải
hủy, chấp nhận bị phạt, mất cả uy tín. Điện liên tục bị cắt, ngắn thì 3
đến 4 ngày, dài nhất đến 16 ngày. Trong khi đó, DN vẫn phải trả lãi
ngân hàng, khấu hao tài sản cố định. Tính ra gần 1.000 công nhân của
doanh nghiệp này một tháng chỉ làm việc có 10 ngày vì mất điện. Tổng
thiệt hại do bị cúp điện, khoảng hơn 30 tỷ đồng” (Tiền Phong ngày
07/07/2010).
Như
vậy, mới tính sơ sơ có 3 doanh nghiệp đã thấy con số thiệt hại vì mất
điện không sản xuất được là 1.580 tỷ đồng. Nếu tính tổng thiệt hại của
tất cả các ngành nghề kinh doanh, sản xuất, dịch vụ trên cả nước thì có
số thiệt hại vì mất điện trên cả nước là bao nhiêu? Chưa thấy ngành
điện cũng như cơ quan chức năng nhà nước nào thống kê con số này.
Một
bạn tên Phong bức xúc: "Đã đến lúc cần loại bỏ nạn độc quyền của ngành
điện lực để các tập đoàn điện lực khác có thể tham gia vào sản xuất,
cung cấp đầy đủ điện cho đời sống và nền kinh tế của Việt Nam. Nếu cứ
tiếp tục thế này thì nhiều doanh nghiệp sẽ phải phá sản, nạn thất
nghiệp sẽ gia tăng, đời sống người dân điêu đứng...”.
Dĩ
nhiên là Việt Nam dùng tiền ngân sách mua điện của Trung Quốc, chớ
không phải từ tiền túi của mấy vị chóp bu ngành điện, tức là tiền của
dân. Nhưng người dân Việt Nam không hề được biết Việt Nam mua điện của
Trung Quốc giá cao là cao bao nhiêu? Cụ thể là bao nhiêu tiền 1 Kw
điện? Cao hơn giá thành sản xuất điện của Việt Nam (chưa tính các khoản
phí và thuế) bao nhiêu phần trăm?
Việt
Nam bán điện cho Campuchia giá báo nhiêu? Thời gian qua lời lỗ thế nào?
Ai thu số tiền này? Có phụ thu, có lũy tiến như dân trong nước hay
không? Chi xài số thu này vào việc gì? v.v… là những "bí ẩn” không ai
biết cả ngoại trừ những vị chóp bu ngành điện.
Người
dân Việt Nam vẫn trả tiền sòng phẳng khi mua điện chớ có ai quịt của
nhà nước được đồng nào đâu, hóa đơn thu tiền điện của người Việt Nam
kèm theo đủ loại thuế, tính tiền kiểu lũy tiến dùng càng nhiều càng bị
tăng giá. Vậy tại sao nhà nước Việt Nam không bán điện cho dân trong
nước dùng, mà lại đem bán cho Campuchia, làm cho dân tình khốn khổ, lao
đao?
Đã
gọi là "nhà nước của dân, do dân, vì dân” mà dân không được biết gì về
công việc quản lý đất nước, sao có thể nói đây là nhà nước dân chủ và
người dân được làm chủ ở chổ nào?
Tạ Phong Tần