Thanh Quang, phóng viên RFA

2010-04-18

Trong vòng chưa đầy 4 tuần, blogger Anh Ba Saigon, tức ông Phan Thanh Hải, bị công an ở Saigon bắt 2 lần, với cách bắt bớ gây nhiều chú ý.

Photo courtesy of blog AnhBaSG

Blogger AnhBaSG (phải) cùng các bạn hữu

Blogger Anh Ba Saigon bắt đầu gặp rắc rối với giới cầm quyền VN từ cuối năm 2007, khi anh đưa lên mạng nhiều bài chú trọng tới những đề tài pháp lý có liên quan đến quyền con người bị vi phạm, đặc biệt là về những sai trái của các cơ quan công quyền VN.

Qua cuộc trao đổi với Thanh Quang từ Bangkok, blogger Anh Ba Saigon Phan Thanh Hải mô tả trường hợp của anh vừa xảy ra hôm thứ Bảy 17/4, như sau:

Mời hay cưỡng chế

Blogger Anh Ba Saigon: Đợt trước tôi bị giam giữ tới 51 tiếng nhưng đợt nầy chỉ có 3 tiếng. Sáng nay khi tôi đi mua đồ ăn sáng, ra tới đầu đường, mới dừng lại mua thì có một người trèo lên yên xe của tôi ngồi, bảo tôi về đồn công an làm việc.

Tôi nhìn quanh thì thấy cũng đám an ninh đợt trước cưỡng chế tôi, họ mới đầu cũng nói nhẹ nhàng thôi. Nhưng tôi không chấp nhận đi, vì ở nhà còn một đứa con gái đang chờ tôi đưa đi học, tôi đòi về nhà để báo cho con, thì họ nhất mực nói là để họ báo cho. Thế tôi bực quá, rút chìa khóa khỏi xe và la lên, và đòi họ rằng mời thì phải có giấy, muốn bắt thì phải có lệnh và người bắt phải có sắc phục. Hơn nữa tôi không biết ai tên gì nữa thì làm sao mà tôi đi được.

Sáng nay khi tôi đi mua đồ ăn sáng, ra tới đầu đường, mới dừng lại mua thì có một người trèo lên yên xe của tôi ngồi, bảo tôi về đồn công an làm việc.

Blogger Anh Ba Saigon

Tôi la lối một hồi lâu ở ngoài chợ thì may mà thấy anh công an khu vực ở đấy. Tôi gọi anh ấy qua, nhấn mạnh rằng anh là người duy nhất có sắc phục và tôi biết anh là ai. Nên yêu cầu anh nói rõ là tôi phải đi đâu, làm việc gì và chừng nào được thả về. Chứ không phải như lần trước là những nhân viên an ninh nầy tự động thò tay vào túi của tôi rồi lấy điện thoại tôi. Và đến bây giờ họ cũng không trả và bảo không biết gì hết.

Thanh Quang: Anh đề nghị như vậy thì phía công an có thiện chí đáp ứng gì không, thưa anh?

Blogger Anh Ba Saigon: Anh công an khu vực tên Vân bảo là tôi chịu khó về làm việc một tí đi và đưa xe máy cho anh ấy giữ. Mấy anh an ninh thường phục kia cũng có đòi tôi đưa xe cho họ, nhưng tôi không chịu. Và tôi yêu cầu bà con chung quanh làm chứng về việc anh công an khu vực giữ hộ chiếc xe gắn máy của tôi. Chứ không thì về sau tôi không biết ai để mà đòi. Cuối cùng thì tôi chịu lên xe cho họ chở đi.

Thanh Quang: Anh bị họ đưa về đồn công an nào?

Blogger Anh Ba Saigon: Họ đưa tôi lên số 4 Phan Đăng Lưu, cơ quan an ninh điều tra, chứ không đến công an phường.

Thanh Quang: Ở đó họ hạch hỏi hay có hành hung gì anh không?

Blogger Anh Ba Saigon: Thực ra thì hai công an cũng la lối dữ lắm, bảo tôi là chuyên gia mời không bao giờ chịu đi. Phải đợi bị cưỡng chế rồi mới chịu đi khiến gây khó dễ cho họ.

Nói qua nói lại thì mấy anh công an mới tức quá, dọa là kỳ sau mời nếu tôi không đi thì bị đập.

Blogger Anh Ba Saigon

Thanh Quang: Nhưng chính kiểu công an gọi là mời anh như vậy thực chất có gây khó dễ không? Nhất là mời có đúng thủ tục chưa?

Blogger Anh Ba Saigon: Mời thì không có cưỡng chế được. Muốn cưỡng chế thì phải kèm theo một quyết định cưỡng chế thì tôi mới chấp hành. Nói qua nói lại thì mấy anh công an mới tức quá, dọa là kỳ sau mời nếu tôi không đi thì bị đập. Tôi mới bảo đấy là bộc lộ bản chất của an ninh. Rồi họ chuẩn bị máy quay các thứ, chĩa vào mặt tôi suốt, không một phút nào rời, khiến tôi phát điên bảo họ dẹp ngay máy quay.

Thứ hai tôi bảo rằng hôm trước có 5 an ninh ở đây hứa trả điện thoại di động cho tôi mà mãi không ai trả, thì bây giờ họ phải viết cho tôi tờ giấy là có lấy điện thoại tôi, và hẹn rõ ràng ngày nào trả. Còn nếu không thì tôi từ chối không làm việc gì hết. Cuộc cãi cọ diễn ra một hồi lâu họ mới chịu. Sau đó họ đưa ra mười mấy bài viết của tôi trên blog và bảo tôi ký xác nhận. Tôi nói chỉ xác nhận tựa đề thôi chứ nội dung tôi không nhớ được đâu. Tôi có ký nhận. Xong họ cho về.

Nhưng thực ra tôi mới biết được rằng vợ tôi ra sân bay để đi Bắc, ở nhà chỉ có 2 đứa con nên nếu họ bắt tôi lâu sẽ rối loạn lên hết. Hơn nữa người nhà của tôi có điện thẳng lên xếp của cơ quan an ninh nầy để trình bày hoàn cảnh đó. Tôi nghĩ nhờ vậy họ mới thả tôi sớm chứ không cớ gì mà họ làm như vậy đâu.

Dằn mặt biến cố 30 tháng 4?

Thanh Quang: Theo anh thì việc công an bắt anh liên tục như vậy có nhằm mục đích gì không? Họ có nhằm dằn mặt gì không với những nhà dân chủ khác, nhất là gần tới thời điểm kỷ niệm biến cố 30 tháng Tư?

Blogger Anh Ba Saigon: Thực ra mỗi dịp 30 tháng Tư cũng đúng là có chuyện như vậy. Năm ngoái thì tôi bị lên cơ quan an ninh cũng không biết bao nhiêu bận, và có lần bị giam 3-4 ngày trong đợt 29 tháng Tư hồi năm 2008. Còn năm nay thì thấy rắc rối có liên quan Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự Do. Ai trong CLB nầy cũng bị canh, bị mời hết, chứ không riêng gì tôi.

Lần bắt trước

Thanh Quang: Còn trường hợp anh bị bắt lần trước?

Blogger Anh Ba Saigon: Hôm tôi bị bắt lần trước là 23 tháng Ba vừa rồi, tức cách nay gần một tháng. Họ cũng bảo là đã gởi tôi 2 giấy mời mà tôi không đi. Nhưng do họ bắt bớ kiểu đấy thì tôi không thể nào chấp nhận được. Bắt rồi giữ lâu quá như thế mà lại không có giấy tờ gì. Tôi thấy họ làm trái luật quá.

Trong khi các điều tra viên ở đó, có mấy người xác nhận rõ ràng với tôi là giấy mời không có sức mạnh cưỡng chế. Nhưng họ cứ viện dẫn là luật an ninh quốc gia. Nhưng tôi bảo phạm trù "an ninh quốc gia” quá ư là khái quát, mập mờ. Tôi chỉ muốn biết tôi bị tội hình sự hay hành chính. Nếu hành chính thì phải chỉ ra tôi phạm tội nào cụ thể rồi lập biên bản, xử phạt. Còn nếu hình sự thì phải khởi tố vụ án rồi theo đó mà xét xử. Chứ bây giờ cứ bảo "an ninh quốc gia” thì làm sao biết ranh giới như thế nào được?

Thanh Quang: Trở lại việc anh bị bắt lần trước, nghe nói anh cũng bị hành hung nặng?

Blogger Anh Ba Saigon: Lần trước họ lên tới trên lầu đạp, phá cửa, xong rồi họ bẻ tay bẻ chân khiêng tôi xuống. Lúc đó thì họ làm ghê gớm lắm.

Thanh Quang: Họ hành động ghê gớm đó là tại nhà anh. Còn lúc về cơ quan an ninh Phan Đăng Lưu thì sao?

Blogger Anh Ba Saigon: Về Phan Đăng Lưu thì họ thẩm vấn suốt đêm. Tôi cũng cự tuyệt.

Thanh Quang: Sau cùng, thưa anh, anh nhận xét như thế nào về tình hình các nhà dân chủ trong nước hiện nay?

Giới cầm quyền phải tiếp nhận những người có quan điểm khác về dân chủ, nhân quyền một cách bình thường.

Blogger Anh Ba Saigon

Blogger Anh Ba Saigon: Thực ra tôi nghĩ cách họ gọi là mời những nhà dân chủ như vậy mang tính trấn áp và phòng vệ quá xa. Đa số họ thực hiện rất sai luật, phát xuất từ một tư duy quá ấu trĩ. Giới cầm quyền phải tiếp nhận những người có quan điểm khác về dân chủ, nhân quyền một cách bình thường. Họ phải có tư duy mới thôi chứ cứ làm như thế nầy thì rất tệ, nhất là trong thời hiện nay tin tức truyền đi quá nhanh. Và họ làm đúng hay trái luật thì người dân đều rõ, chứ không nhất thiết phải luật gia mới hiểu chuyện đó.

Thanh Quang: Cảm ơn anh Phan Thanh Hải, tức Blogger Anh Ba Saigon.