Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Michael Michalak (thứ hai trái sang) đến thăm bác sĩ Nguyễn Đan Quế (thứ hai phải sang), tại nhà riêng ở Sài Gòn (04/05/2009). Ảnh : Tổ chức Quốc tế Yểm trợ Cao trào Nhân bản

Trên đây là nội dung bài nhận định của Bác sĩ Nguyễn Đan Quế, sáng lập viên Cao Trào Nhân Bản tại Sai Gòn và sử gia Al Santoli, chủ tịch Hiệp Hội Sáng Kiến Mỹ -Á tại Hoa Kỳ đăng trên nhật báo Wall Street Jounal số ra ngày thứ Bảy 14-8-2010.

Trong phần mở đầu, tác giả bài viết trình bày thái độ của Trung Quốc trong thời gian gầy đây, gia tăng tập trận quân sự làm các thủ đô Đông Nam Á lo ngại. Mục tiêu của các động thái diệu võ dương oai này là muốn chiếm toàn bộ biển Đông, nơi con đường huyết mạch của hàng hải thế giới đi qua và cũng là nơi có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.

Hai tác giả Việt và Mỹ phân tích rằng lịch sử đã nhiều lần chứng minh, nhờ vào tinh thần quốc gia dân tộc mà Việt Nam chiến thắng xâm lăng phương Bắc. Ngày nay, trước âm mưu bá quyền của đảng Cộng sản Trung Quốc, Việt Nam cần một sức mạnh vạn năng : Phải huy động tinh thần dân tộc bên trong và cần có sự hỗ trợ của Hoa Kỳ bên ngoài.

Nhưng muốn huy động được sức mạnh dân tộc thì chính quyền phải đứng về phía nhân dân, tức là phải dân chủ hóa chế độ. Với một thể chế dân chủ, Việt Nam sẽ gần gũi với Hoa Kỳ hơn là rập khuôn với Trung Quốc. Được như vậy chính quyền mới có thể động viên được nhân dân như thời Lý-Trần chống xâm lăng và dễ dàng hợp tác với Hoa Kỳ bảo vệ bờ cõi và nền độc lập của mình.