Mặc Lâm, biên tập viên RFA

2011-05-08

Nhà thơ Bùi Chát, sau khi nhận giải thưởng Tự do Xuất bản ở Argentina trở về đã bị cơ quan chức năng tại thành phố HCM kiểm tra ngay tại sân bay Tân Sơn Nhất, đưa về khám xét nhà và bắt đi với danh nghĩa điều tra.

Photo courtesy of Danlambao

Ông Bùi Chát tại lễ nhận giải thưởng Tự do Xuất bản do Hiệp hội Các nhà Xuất bản Quốc tế trao ở thủ đô Buenos Aires.

Sau hai lần mời làm việc hiện nay nhà thơ Bùi Chát đã trở về nhà riêng tuy nhiên vẫn chưa chắc chắn rằng Công an có còn tiếp tục mời ông làm việc nữa hay không.
Mặc Lâm có cuộc phỏng vấn đặc biệt với ông để biết thêm những gì do ông kể lại trong những ngày vừa qua mời quý vị theo dõi.

Mặc Lâm: Xin chào nhà thơ Bùi Chát, trước tiên xin chia vui với ông vì đã được trở về nhà, kế nữa nếu không có gì trở ngại xin ông cho biết một ít chi tiết về lần gặp công an gần đây nhất thưa ông?

Bùi Chát: Họ nói họ sẽ liên lạc lại hoặc sẽ gửi thư mời trước khi làm việc một ngày.

Tin Bùi Chát nhận giải trên báo chí nước ngoài. Photo courtesy of Danlambao.

Bùi Chát: Từ đó đến nay là hai lần, một lần họ yêu cầu tôi phải ký vào những gì in ra từ trong cái laptop cũng như những giấy tờ bị thu giữ tại nhà mà họ thu hôm lần đến xét nhà và tôi đã ký vào những tài liệu của tôi.

Lần thứ hai thì họ làm việc về nội dung nhà xuất bản Giấy Vụn cũng như các tài liệu có liên quan đến nó.

Mặc Lâm: Chắc ông cũng biết là sau khi ông bị bắt thì phản ứng của dư luận quốc tế rất gay gắt và đích thân ông chủ tịch IPA cũng như nhiều tổ chức báo chí quốc tế đã gửi thư trực tiếp can thiệp đòi nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do vĩnh viễn cũng như bằng khen từ IPA cho nhà xuất bản Giấy Vụn.

Riêng với các ngòi bút hải ngoại cũng đang ký kiến nghị qua hai website là Tiền Vệ và Da Màu nhằm đòi hỏi trả tự do vĩnh viễn cho ông. Ông có cảm tưởng như thế nào trước những phản ứng này?

Bùi Chát: Vâng tôi thấy đây là việc làm hết sức có ý nghĩa không chỉ cho cá nhân tôi mà cho tất cả nghệ sĩ đang sống ở Việt Nam. Môi trường quá khó khăn để bày tỏ quan niệm sáng tác cũng như những quan niệm khác về tự do của mình. Tôi thấy cái việc đấy của mọi người hoàn toàn đứng đắn tôi luôn luôn ủng hộ và anh em văn nghệ Sài Gòn cũng ủng hộ những việc làm này.

Đe dọa giới cầm bút

Từ trái sang: Giám đốc IPA Youngsuk "Y.S.” Chi, Thị trưởng Mauricio Macri, và Bùi Chát tại lễ trao giải Tự Do Xuất Bản năm 2011 ở Buenos Aires hôm 25-4-2011. Courtesy tạp chí Da Màu.

Bùi Chát: Thật ra khi mà làm việc thì họ chưa có lý do gì cả, họ chỉ giữ tôi ở lại đó thôi. Mãi đến hôm sau họ mới lập biên bản tức là khoảng gần 24 tiếng sau thì họ mới bắt tay vào lập biên bản tạm giữ những quyển sách của tôi mang về cũng như cái bằng IPA. Trong quá trình hai mươi mấy tiếng đó thì họ ngồi làm việc nói này nói kia thôi chứ không đưa ra một lý do gì cả.

Mặc Lâm: Khi nói chuyện với ông có cho thấy là họ chú trọng vào chuyện gì nhất, tự thân nhà xuất bản Giấy Vụn hay nội dung giải thưởng mà ông vừa nhận?

Bùi Chát: Cũng có những lúc họ nói chuyện bình thường, có những lúc họ lấy danh nghĩa công an hải quan, công an cửa khẩu họ làm việc vì trong hành lý của tôi họ phát hiện bằng khen của IPA, một Kim Tự Điển, 22 tập thơ Bài Thơ Một Vần của tôi và 27 tập thơ của Lý Đợi. Họ cho rằng đây là những thứ không được phép của nhà nước khi nhập vào Việt Nam.

Mặc Lâm: Cảm giác của ông ra sao khi vừa nhận một giải thưởng quan trọng của quốc tế nhưng khi trở về quê hương mình lại bị tịch thu và đe dọa liên tiếp trong nhiều ngày và chưa chắc gì trong những ngày tới được yên ổn để sáng tác?

Bùi Chát: Tôi có cảm giác thật sự mình rất buồn vì những việc làm của mình rất là bình thường, chỉ cố gắng bày tỏ những quyền đã được thừa nhận trong hiến pháp cũng như khi Việt Nam tham gia những công ước quốc tế thì đều ghi nhận những quyền đó.

Thông qua những việc làm của họ thì giống như họ lấy tôi để đe dọa giới cầm bút và cái việc làm đấy họ có thể xử lý kiểu khác.

Nhà thơ Bùi Chát

Tôi nghĩ tôi chỉ là một công dân bình thường thể hiện những chuyện đấy mà họ lại lấy nhiều lý do để ngăn chận lại, thậm chí mang tính chất đe dọa. Thông qua những việc làm của họ thì giống như họ lấy tôi để đe dọa giới cầm bút và cái việc làm đấy họ có thể xử lý kiểu khác.

Tôi cho rằng đây là một việc làm hết sức nguy hiểm cho hình ảnh Việt Nam đối với thế giới và cũng rất nguy hiểm cho sự tiến bộ mọi mặt tại Việt Nam.

Mặc Lâm: Tôi có một câu hỏi hơi tế nhị nhưng phát xuất từ việc lo lắng cho sự an toàn của cá nhân ông đối với chính quyền, liệu ông có cảm thấy trở ngại khi cuộc phỏng vấn này được công bố rộng rãi cho đồng bào trong cũng như ngoài nước nghe hay không?

Bùi Chát: Tôi nghĩ rằng đây là những quan điểm, những suy nghĩ của tôi sau sự kiện này. Bây giờ cũng như trước đó đã thể hiện một cách rất rõ ràng. Tôi nghĩ rằng nếu có khó khăn gì sau cuộc phỏng vấn này thì mình cũng phải chịu nhưng tiếng nói của mình lại được thể hiện ra. Nhân đây cũng xin cám ơn RFA cũng như mọi thính giả khắp nơi.