Công văn hỏa tốc 7169 vừa được Thời sự VTV loan tối qua làm những ai đã trải qua giai đoạn đen tối nhất không khỏi sững sờ. Mấy chục năm trước, muốn nghe tin tức trung thực về những gì diễn ra ngay tại thành phố mình đang sống, người ta phải đưa máy thu thanh vào trong buồng, vặn nhỏ và kín đáo rò sóng đài BBC, Tiếng nói Hoa Kỳ. Rất có thể bên ngoài là một đôi tai thính của bác công an xóm đang mẫn cán rình rập. Nghe đài địch, tàng trữ và sử dụng văn hóa phẩm phản động (nhạc vàng, nhạc tiền chiến) là những tội tày trời hồi đó. Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản được người dân "vượt giới tuyến” đi tìm kiếm sự thật.

Đài BBC với các giọng Xuân Hồng, Đỗ Văn, Đài Tiếng nói Hoa Kỳ thường phát những bản nhạc do các danh ca Thanh Tuyền, Khánh Ly hát … là những dấu ấn một thời không thể quên đối với người dân trong màn sắt. Mãi đến năm 1989 mà báo Hà Nội Mới vẫn có bài "Chợ Ngã Tư Sở nghe đài địch”, nội dung bài đó nêu việc cứ tối tối dân buôn bán ở chợ này lại vặn đài BBC để nghe tin tức. Sau đó, Bí thư Thành ủy gọi hẳn Giám đốc CA lên "hỏi tội”. Về sau cũng có một chuyên án an ninh văn hóa mở ra chỉ để tịch thu mấy cái đài VEF 206 chạy pin của Liên Xô. Đến đây mới thấy phục các anh Toán Xồm, Lộc Vàng, những người đã phải dành tuổi thanh xuân của mình trong nhà tù chỉ vì sử dụng "văn hóa phẩm của địch”.

Một kỷ niệm khó quên là hè 1986 hồi Tổng bí thư Lê Duẩn sắp chết. Dạo này Giải Bóng đá Mexico 86 vừa xong. Hôm đó, tôi đi buôn rau muống ở một ruộng tại Quảng Bá, gần khu nghỉ Trung ương (chính là chỗ biệt thự của Bầu Kiên bây giờ). Tự nhiên thấy công an, bộ đội súng ống canh gác cẩn mật hơn thường ngày. Tôi chột dạ bảo bỏ mẹ rồi, không khéo lại có chuyện, trong bụng tự mẩm bảo tối về phải vặn ngay BBC xem có chuyện gì. Y như rằng buổi tin tức 18h30 BBC đã loan tin TBT Lê Duẩn chết và còn đưa ra nhiều bình luận về ông Thọ, ông Linh … Thế mà sáng hôm sau Đài Tiếng nói Việt Nam mới đọc thông cáo đặc biệt. Vậy đó, chỉ để nghe chuyện xảy ra cách mình vài bức tường, người ta phải nhờ cậy một nguồn thông tin cách mình hơn nửa vòng trái đất.

Và tối qua, nghe Thời sự VTV cô phát thanh viên loan Công văn hỏa tốc 7169 mà giật mình nghĩ: Bao năm rồi vẫn thế.

>