Bộ Công an Việt Nam vừa loan báo bắt tạm giam bốn tháng ông Nguyễn Quốc Quân, một thành viên của của Đảng Việt Tân, với cáo buộc ‘khủng bố chống chính quyền nhân dân’.
Theo đó, cơ quan an ninh - điều tra của công an ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Quân để điều tra về tội danh này theo điều 84 của Bộ luật hình sự.
Ông Quân, 59 tuổi, là Việt kiều Mỹ cư trú tại Garden Grove, bang California. Ông có bằng tiến sỹ về toán tại Đại học North Carolina.
Ông bị bắt và khám xét khẩn cấp vào ngày 17/4 khi ông làm thủ tục nhập cảnh vào Việt Nam tại sân bay Tân Sơn Nhất dưới tên Richard Nguyễn.
Khủng bố hay bất bạo động?
Theo Bộ Công an Việt Nam thì ông Quân nhập cảnh vào Việt Nam để thực hiện ý đồ ‘kích động biểu tình, khủng bố nhằm phá hoại lễ kỷ niệm 30/4’ tại thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh khác.
Chính quyền Việt Nam cũng thông báo là đã tìm thấy nhiều tài liệu về ‘huấn luyện khủng bố’ trong hành lý của ông Quân.
Theo điều 84 Bộ luật hình sự Việt Nam, mức án cao nhất dành cho tội danh ‘khủng bố chống lại chính quyền nhân dân’ lên đến tử hình. Tuy nhiên chính quyền cộng sản Việt Nam chưa từng hành quyết công dân nước ngoài nào về các tội danh chính trị.
"Cáo buộc của chính quyền Việt Nam đối với TS Quân hoàn toàn là ngụy tạo và không có cơ sở nào. Việc bắt giữ TS Quân là bằng chứng mới nhất cho thấy Đảng cộng sản Việt Nam vẫn tiếp tục cuộc đàn áp những người đấu tranh bảo vệ nhân quyền."
Thông cáo của Việt Tân
Tất cả báo chí trong nước đưa tin về ông Quân đều gọi ông là ‘khủng bố’ nhưng đồng thời cũng mô tả ông là người có đường lối ‘đấu tranh bất bạo động’.
Ngay sau công an Việt Nam thông báo bắt tạm giam ông Nguyễn Quốc Quân, từ Hoa Kỳ, Đảng Việt Tân, tức Việt Nam Canh tân Cách mạng Đảng, đã ra thông cáo báo chí phản đối.
"Cáo buộc của chính quyền Việt Nam đối với TS Quân hoàn toàn là ngụy tạo và không có cơ sở nào,” thông cáo viết, "Việc bắt giữ TS Quân là bằng chứng mới nhất cho thấy Đảng cộng sản Việt Nam vẫn tiếp tục cuộc đàn áp những người đấu tranh bảo vệ nhân quyền.”
Đảng này cũng "thách chế độ Hà Nội chứng minh cho lời cáo buộc của mình trong phiên tòa ở Việt Nam và trong công luận quốc tế.”
Việt Tân cũng yêu cầu ông Quân và ‘những tiếng nói lương tâm’ khác phải được phóng thích ngay lập tức và vô điều kiện.
"Chúng ta phải làm thất bại nỗ lực của chế độ này trong việc đàn áp những người vận động chính trị một cách hòa bình dưới chiêu bài an ninh quốc gia,” thông cáo dẫn lời Chủ tịch Đảng Việt Tân Đỗ Hoàng Điềm cho biết.
"Các đảng viên Việt Tân và các nhà vận động dân chủ trên toàn thế giới sẽ tiếp tục đồng hành cùng với nhân dân Việt Nam để vượt qua những bất công xã hội và chế độ cai trị độc tài,” ông Điềm nói.
‘Khẳng định vô tội’
Việt Tân thừa nhận ông Quân đã có một số chuyến đi đến Việt Nam trong nỗ lực thúc đẩy những ‘thay đổi dân chủ’ ở Việt Nam thông qua các hoạt động dân sự hòa bình của người dân và cho đến chuyến đi ngày 17/4 thì ông bị bắt giữ.
Vợ ông Quân cho biết một đại diện của Tòa lãnh sự Hoa Kỳ tại thành phố Hồ Chí Minh đã đến thăm ông tại trại tạm giam của Bộ Công an hôm thứ Sáu ngày 27/4. Trong cuộc gặp này, ông Quân đã khẳng định ông vô tội.
Trong khi đó, Thông tấn xã nhà nước của Việt Nam đưa tin ông Quân đã ‘có thái độ thành khẩn... và thừa nhận hành vi phạm tội của mình và đồng bọn’.
Việt Tân mô tả ông Quân, vốn từng là thầy giáo dạy toán trung học ở Việt Nam, là ‘một nhà vận động dân chủ lâu năm’.
Ông từng bị nhà chức trách Việt Nam bắt giữ vào tháng 11/2007 và bị cầm tù 6 tháng vì tội phát tán tài liệu hướng dẫn chiến thuật đấu tranh bất bạo động.
"Việt Tân thách chế độ Hà Nội chứng minh cho lời cáo buộc của mình trong phiên tòa ở Việt Nam và trong công luận quốc tế."
Thông cáo của Việt Tân
Ông bị trục xuất khỏi Việt Nam. Sau đó, ông đã đi Thái Lan và Malaysia để tổ chức các khóa huấn luyện của Việt Tân về các phương pháp ‘đấu tranh bất bạo động’, theo truyền thông trong nước.
Hà Nội thường xuyên sử dụng các điều luật mơ hồ về an ninh quốc gia để buộc tội các nhà hoạt động dân chủ là ‘khủng bố’.
Tuy nhiên chính phủ Hoa Kỳ nói họ không thấy có bằng chứng về việc Đảng Việt Tân, vốn có trụ sở ở bang California, là một tổ chức khủng bố.
Đảng Việt Tân tự nêu tôn chỉ của mình là ‘thiết lập nền dân chủ và cải cách Việt Nam thông qua các biện pháp hòa bình’.
Các nhà vận động nhân quyền cho biết cáo buộc âm mưu lật đổ ‘chính quyền nhân dân’ thường được chính quyền Việt Nam sử sụng để đối phó với những nhà bất đồng trong chế độ toàn trị của Đảng cộng sản vốn cấm đoán các ý kiến chính trị khác biệt.
BBC đã liên lạc với quan chức Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội nhưng phía Hoa Kỳ từ chối bình luận do bị chế tài bởi Luật về quyền riêng tư (Privacy Act) của nước này vốn không cho phép tiết lộ thông tin nếu không có sự đồng ý bằng văn bản của đương sự.