Mặc Lâm, biên tập viên RFA

2011-03-27

Sáng ngày 21 tháng 3 vừa qua, giáo dân xã Kỳ Lợi, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh đã bắt giữ 5 công an và giam họ tại nhà văn hóa xã.

Ảnh Phong Cầm/vietlandnews.net

Những gia đình ở xã Kỳ Lợi (Kỳ Anh-Hà Tĩnh) phá cả nhà cửa nhường đất cho dự án của Formosa, dựng lán ở tạm tại khu tái định cư.

Lý do vì trong khi người dân tranh chấp với tập đoàn Formosa, không cho tập đoàn này đem tàu tới nạo vét cảng Vũng Áng thuộc vùng nước sâu Sơn Dương thì 5 công an này có thái độ hăm dọa và quay phim chụp cảnh người dân đang tranh chấp.

Mặc Lâm phỏng vấn ông Trần Ngọc Quý, chủ tịch hội đồng mục vụ giáo xứ Đông Yên để tìm hiểu thêm diễn tiến của vụ này, trước tiên ông Quý cho biết:

Phản đối công ty Đài Loan

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại lễ khởi công dự án khu liên hợp gang thép và cảng nước sâu của Formosa, tháng 7/2008.nguồn "Báo Công Thương Điện Tử".

Cảng này bà con nhân dân ở vùng Đông Yên bao đời nay hằng trăm năm rồi họ sinh sống chính trên mặt biển và trong khu vực đảo Sơn Dương một thời gian khá dài. Bắt đầu từ khi tàu xây dựng thi công đến cảng thì dân chúng gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Họ mong chờ sự trả lời của chính phủ để xem thử cách trả lời về cuộc sống của người dân sau này ra sao.

Mãi đến một thời gian quá dài thì người dân không thể chờ đợi được. Cho đến khi tàu nạo vét về vào ngày mùng 1 tháng 3, mãi cho đến ngày 10 nhà nước cũng không có ý định gì đối với dân chúng.

Sau khi con tàu nạo vét cảng làm việc thì đời sống người dân trên mặt biển không còn, vì nạo vét lớn làm chất thải ra môi trường, môi sinh.

Ô. Trần Ngọc Quý

Sau khi con tàu nạo vét cảng làm việc thì đời sống người dân trên mặt biển không còn, vì nạo vét lớn làm chất thải ra môi trường, môi sinh. Đặc biệt ngư trường trở nên khó khăn vì thế toàn thể nhân dân họp lại làm một kiến nghị gửi lên mọi cấp kể cả khu kinh tế Vũng Áng.

Mặc Lâm: Xin ông cho biết sau đó thì chính quyền các cấp có phản ứng gì trước các kiến nghị của người dân?

Ô. Trần Ngọc Quý: Sau đó 10 ngày chờ mãi cũng không thấy phản hồi mà con tàu nạo vét vẫn tiếp tục thực hiện thì ngư dân dùng thuyền, ghe kéo đến bao vây tàu này không cho làm. Ở đất liền thì các bà các chị không cho xe cộ hoạt động nói chung trên tuyến đường của địa bàn làng đó, không cho người và xe qua lại.

Đặc biệt người dân cấm luôn Ủy ban nhân dân xã ở đó không cho hoạt động lý do là đòi miếng cơm manh áo vì mặt biển đó là nơi nuôi sống gia đình họ.

Hăm dọa, quay phim người dân

Mặc Lâm: Chúng tôi được tin là trong lúc người dân tại đây tranh đấu như vậy thì họ đã bắt giữ 5 công an và giam giữ tại Nhà văn hóa Xã, xin ông cho biết nguồn tin này có đúng hay không?

Ô. Trần Ngọc Quý: Trong thời gian đó thì có những tình báo rồi thì theo dõi, ghi chép rồi chụp ảnh quay phim mà chúng tôi đã bắt những đối tượng đó. Tịch thu những phương tiện như máy quay phim, máy chụp ảnh, điện thoại, sổ ghi chép tài liệu.

Những việc làm này do người dân không tán thành hành động của họ vì ở đây không phải là một việc làm chính trị hoặc tôn giáo hay một tổ chức nào khác mà vì miếng cơm manh áo của người dân mà thôi.

Mặc Lâm: Trước việc bắt người này thì chính quyền đã phản ứng ra sao thưa ông?

Trong thời gian đó thì có những tình báo rồi thì theo dõi, ghi chép rồi chụp ảnh quay phim mà chúng tôi đã bắt những đối tượng đó.

Ô. Trần Ngọc Quý

Ô. Trần Ngọc Quý: Sau khi các bà các chị không cho họ về thì có một xe công an đến nhưng dân vẫn giữ 5 công này một đêm. Sau khi yêu cầu ở trên mạnh quá thì dân cũng giải quyết cho họ đi. Trong việc này đối với người dân thì không có hành động gì mà chỉ giữ công an lại tại đó mà thôi. Sở dĩ họ được thả ra về do Tòa Giám Mục ra lệnh thả họ; ra sau này Tòa Giám Mục sẽ can thiệp chuyện đó cho giáo dân.

Chúng tôi cũng đã vâng lời cho họ về tuy nhiên cũng cả một vấn đề rất dày công thì 5 công an này mới thoát ra được khỏi làng nhờ sự cộng tác đắc lực của cha xứ mới thoát ra được. Trong khi người dân giữ họ lại thì nhân dân không có hành động gì cả chỉ giữ người thôi. Từ đó đến hôm nay cũng đã 7-8 ngày rồi nói chung không ai lọt vào được trong làng này. Mãi đến hôm nay thì không khí đã tạm ổn phần nào đã mở cửa cho đi lại còn Ủy ban Nhân dân xã thì đã được cho phép mở cửa hai ngày rồi.

Chính quyền xin lỗi dân

Người dân vây quanh và nhốt ông Vương Văn Bút tại trụ sở UBND xã Minh Phú hôm 19/11/2010. Photo courtesy of bee.net.vn.

Ô. Trần Ngọc Quý: Nói chung kể từ ngày dân ở đó cấm vận thì không một ai về được mà họ chỉ nhờ vào nhân dân để dàn xếp thôi. Chính quyền nhờ vào lực lực lượng của giáo xứ cũng như các ban ngành, đặc biệt là linh mục chánh xứ còn ngoài ra không có ai kể cả cấp tỉnh, cấp huyện hay xã không ai về được cái làng này cả.

Dàn xếp thì hôm nay có chủ tịch, phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh và các ban ngành liên quan yêu cầu được đến đây nhưng người dân chỉ cho phép có 6 người thôi. Cuối cùng sau khi họ xin mãi thì cũng chỉ quyết định cho 6 người mà thôi.

Mặc Lâm: Kết quả cuộc họp thế nào? có khả quan hay không thưa ông?

Ô. Trần Ngọc Quý: Trước tiên thì chính quyền xin lỗi bà con vì họ đã thiếu sót, không lo liệu cho dân. Về phía người dân thì người ta bức xúc hỏi rằng tại sao có kế hoạch xây dựng cảng Sơn Dương này đã trên hai năm rồi mà mãi hôm nay mới về nói chuyện với dân? Lẽ ra khi bước vào xây dựng thì phải thông báo và tính đến đời sống cho người dân.

Về phía người dân thì người ta bức xúc hỏi rằng tại sao có kế hoạch xây dựng cảng Sơn Dương này đã trên hai năm rồi mà mãi hôm nay mới về nói chuyện với dân?

Ô. Trần Ngọc Quý

Sau hơn ba tiếng đồng hồ người dân phản hồi chuyện đó thì tỉnh đã quyết định sẽ cấp cho mỗi khẩu là 10 kí lô gạo trong vòng một tháng cho đến khi nào có kế hoạch tái định cư. Tuy nhiên người dân chưa đồng tình với quyết định đó bởi vì xét thấy với 10 ký gạo trong một tháng thì được ăn thôi chứ chưa thể sinh sống và những nhu cầu thường ngày.

Giữa dân và tỉnh do đó chưa đạt được thỏa đáng. Tỉnh hứa sẽ về bàn bạc lại và cho người dân ở đây biết sau. Người dân cho biết nếu nguyện vọng họ chưa đạt được thì họ không cho phép thi công khu vực cảng.

Mặc Lâm: Trước những phản ứng phải gọi là rất gay gắt chưa từng có như vậy thì quan điểm của chính quyền ra sao thưa ông?

Ô. Trần Ngọc Quý: Đối với những việc làm này luôn luôn họ nói rằng người dân làm là đúng chưa có phản hồi nào cho rằng dân chống đối gì hết. Nói chung họ công nhận họ không sáng suốt và không quan tâm và họ đã xin lỗi trước người dân.

Mặc Lâm: Xin cảm ơn ông.