Wall Street Journal – Các nhà lãnh đạo Việt Nam đang gia tăng đàn áp các trang blog có quan điểm chỉ trích hoặc bất đồng với chính quyền. Họ ra lệnh điều tra và bắt giữ những người điều hành trang blog (3 trang nêu đích danh và các trang khác). Các công ty kinh doanh dịch vụ Internet thì lo ngại khi làm ăn tại đất nước bị công an quản lý rất khắt khe này.

Trong một văn bản do Chính phủ ban hành hôm thứ Tư, nêu đích danh 3 trang blog và một số trang khác thường đăng tải các bài viết tố cáo tham nhũng trong hệ thống chính quyền, tố cáo vi phạm nhân quyền. Văn bản của chính quyền mô tả đây là các trang blog có "âm mưu thâm hiểm của các thế lực thù địch” – cụm từ thường được chính quyền sử dụng để chỉ những người cổ súy, tranh đấu cho cải cách và dân chủ.

Hai trong số 3 trang blog đề cập đã tuyên bố vẫn tiếp tục hoạt động. Trang Dân Làm Báo cho hay trên một thông báo hôm Thứ Năm rằng "Dân Làm Báo sẵn sàng chấp nhận bị trấn áp, bỏ tù hơn là phải sống đời một con chó câm, ẳng cũng không dám ẳng”. Tuyên bố này dẫn tới sự đối đầu ngày càng sâu sắc giữa các lãnh đạo độc đoán của Việt Nam với cộng đồng dân mạng ngày càng phát triển tại quốc gia mà nền kinh tế đang suy thoái.

Các nông dân Văn Giang: Lê Dũng, Đặng Văn Dật và Trần Thị Thanh Kiệm đang theo dõi tin tức trên Internet.

.
Tốc độ phát triển Internet ở VN nhanh hơn một số quốc gia. Hiện VN có khoảng 34% trong số dân 90 triệu người tiếp cận được với Internet.  Tỉ lệ này cao hơn một số quốc gia như Thái Lan, Indonesia do sự phát triển của hạ tầng viễn thông cũng như ước vọng của người dân được tiếp cận với tin tức độc lập không do chính quyền kiểm soát.

Ngày càng có nhiều người lập trang blog riêng để trao đổi các vấn đề từ thơ ca, mua sắm iPhone cho tới chống tham nhũng - thực trạng gắn với kinh tế mở rộng suốt thập niên qua. Một blogger nổi tiếng đã 60 tuổi vốn là cựu chiến binh, ông Nguyễn Tường Thụy viết các bài dưới tên thật về những bất công, về vấn đề rất nóng là đất đai – những nội dung mà truyền thông nhà nước hiếm khi đề cập.

Ông Thụy nói tại nhà riêng của ông ở một khu dân cư phía Nam thành phố: "báo nhà nước chỉ dùng để gói xôi là tốt”.

Trong khi đà tăng trưởng kinh tế của VN đến hồi vỡ bung với mớ bòng bong nợ xấu ngày càng lớn, thì các nhà lãnh đạo nước này noi theo Trung Quốc, Iran đàn áp và dập tắt những ảnh hưởng của Internet. Mục tiêu hiện thời của VN là ngăn chặn các blogger không cho họ đưa tin về những hoạt động bừa bãi, tiêu cực của chính quyền. 

Gần đây chính phủ của ông Nguyễn Tấn Dũng đã đưa ra một số văn bản pháp quy dự thảo nhằm buộc mọi người sử dụng tên thật trên mạng. Song song với Văn bản cấm và điều tra một số blog vừa qua, động thái này càng bóp nghẹt tự do ngôn luận.

Các công ty kinh doanh ịch vụ Internet như Google, Yahoo đang lo ngại bơi theo tinh thần một số văn bản pháp quy dự thảo thì các công ty này phải tuân thủ pháp luật VN. Điều này có nghĩa họ phải xây dựng các trung tâm dữ liệu sở tại rất tốn kém ngoài cơ sở trung tâm cũng như xây dựng các chức năng kiểm duyệt tốn kém. Những điều này dễ khiến các doanh nghiệp trên từ bỏ kế hoạch kinh doanh tại VN.

Tổ chức Asia Internet Coalition (do Google, Yahoo, Ebay, Microsoft, Nokia, Skype tài trợ) đang nỗ lực vận động chính phủ Việt Nam sửa đổi, làm nhẹ một số quy định trong dự thảo bởi các quy định này bóp nghẹt sự phát triển thương mại điện tử và Internet. Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ cũng cảnh báo chính phủ VN rằng việc chặn trang mạng xã hội Face Book làm mất khả năng kết nối giữa doanh nghiệp Việt Nam với nhau và với các doanh nghiệp khác trên toàn thế giới.

Asia Internet Coalition từ chối đưa ra bình luận. Được biết, các văn bản dự thảo về quản lý Internet sẽ được CP Việt Nam ban hành và có hiệu lực vào cuối năm.

Một số quan chức VN tỏ ra lo ngại về các quy định trên, đặc biệt trong bối cảnh đất nước này đang chuyển hướng phát triển dịch vụ và tiêu thụ trong nước thay vì lệ thuộc quá nhiều vào xuất khẩu sang châu Âu và Hoa Kỳ.

Hãng tư vấn Mckinsey & Co, trong một báo cáo nói rằng thương mại điện tử của VN đóng góp 1% vào  GDP 125 tỉ USD của đất nước. Tỉ lệ này ngang với Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Tỉ lệ này của VN sẽ gia tăng nhanh chóng với sự mở rộng và lớn mạnh của các hình thức thanh toán điện tử, với việc ngày càng có nhiều người dân sử dụng Internet.

Hiện, chính quyền đang khuyến khích người dùng mạng xã hội go.vn nhằm thay thế vai trò của mạng Face Book. Tuy nhiên, dịch vụ yêu cầu người dùng phải đăng ký tên thật sử dụng Chứng minh thư Nhân Dân. Các chuyên gia tại Google và MacAfee vừa qua phát hiện nhiều phần mềm của Việt Nam có ẩn chức năng theo dõi, phát hiện các nhà bất đồng chính kiến cũng như có các chức năng chặn trang web chỉ trích chính quyền.

Tuy nhiên, hiện giới lãnh đạo chóp bu đang đối mặt với nhiều chỉ trích về suy thoái kinh tế cho nên theo một số ý kiến, các nhà lãnh đạo của VN sẽ vẫn tiếp tục duy trì cuộc chiến chống Internet. 

Blogger Nguyễn Tường Thụy cho rằng mâu thuẫn này sẽ này càng lớn vì ngày càng có nhiều người sử dụng Internet. Ông tỏ ra lo lắng rằng mọi người sẽ không biết được đâu là ranh giới vô hình, mong manh giữa chỉ trích và tuyên truyền chống Nhà nước.

Chính quyền không thể khống chế nổi Internet, Blogger Nguyễn Xuân Diện cho hay. Ông này đã từng bị chính quyền triệu tập và thẩm vấn vì viết blog. Ông Diện cho biết, ranh giới giữa nội dung được viết và nội dung không được viết ngày càng được quy định mơ hồ hơn khiến người ta dễ bị đưa vào khu vực nguy hiểm”.     

Wall Street Journal - Dịch giả: Tony Nguyễn. Bản tiếng Việt @ Blog Cầu Nhật Tân.