Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế
International Buddhist Information Bureau
Bureau International d'Information Bouddhiste
Cơ quan Thông tin và Phát ngôn của Viện Hóa Ðạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất
B.P. 60063 - 94472 Boissy Saint Léger cedex (France) - Tel.: (Paris) (331) 45 98 30 85
Fax : Paris (331) 45 98 32 61 - E-mail : ubcv.ibib@free.fr
Web : http://www.queme.net
THÔNG CÁO BÁO CHÍ LÀM TẠI PARIS NGÀY 8.11.2010
Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ gửi thư đến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
phản kháng việc đàn áp Thương phế binh không cho nhận quà tại Quảng Trị
- Bản tường trình sự việc
.
PARIS, ngày 8.11.2010 (PTTPGQT) - Cuối tháng 10 vừa
qua, Hòa thượng Thích Không Tánh, Tổng vụ trưởng Tổng vụ Từ thiện – Xã
hội, Viện Hóa Đạo, đến chùa Phước Huệ, tỉnh Quảng Trị để phát quà cho
các Thương phế binh Việt Nam Cộng hòa cũ. Thế nhưng hàng chục công an
và dân phòng đã tấn công chùa Phước Huệ ngăn cản việc phát quà, câu lưu
Đại đức Thích Từ Giáo, trú trì chùa Phước Huệ.
Sau
đây là thư Phản kháng của Đại lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, Xử lý
Thường vụ Viện Tăng Thống kiêm Viện trưởng Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật
giáo Việt Nam Thống nhất, gửi thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, và bài tường
thuật của Huynh trưởng Lê Công Cầu về cuộc đàn áp ở Quảng Trị :
GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM THỐNG NHẤT VIỆN HÓA ĐẠO Thanh Minh Thiền Viện, 90 Trần Huy Liệu, P. 15, Q. Phú Nhuận, TP. Sài gòn Phật lịch 2554 Số : 13/VHĐ/VT
Thư Phản kháng về việc Công An đàn áp Thương Phế Binh không cho nhận quà
Kính gửi : Ông Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng nước CHXHCNVN
Phật Lịch 2554 - Sài gòn, ngày 01.11.2010
Thưa Thủ tướng,
Việt
Nam bị lôi cuốn vào cuộc tranh chấp ý thức hệ quốc tế làm cho đất nước
bị chia đôi. Đảng Cộng sản miền Bắc vì theo đuổi chủ thuyết Mác-Lênin,
muốn nhuộm đỏ miền Nam bằng bạo lực, gây ra cuộc nội chiến huynh đệ
tương tàn, làm cho dân tộc Việt Nam phải hứng chịu bao đau thương tang
tóc.
Vào thế kỷ 19, Hoa Kỳ đã có một cuộc nội chiến. Ngay sau
khi chiến thắng, các sĩ quan và binh sĩ miền Bắc, được lệnh không có
bất cứ hành động nào vô lễ với sĩ quan và binh sĩ miền Nam bại trận. Vì
nhân dân và chính giới Hoa Kỳ hiểu rằng, khi một người Mỹ bị nhục, thì
dù là Mỹ miền Nam hay Mỹ miền Bắc, người Mỹ nói chung đang bị sỉ nhục.
Nên trong cuộc nội chiến tại Hoa Kỳ được thua thì cũng vẫn là nước Mỹ
và người Mỹ. Khi chiến tranh chấm dứt, không có tù binh, không có trại
tập trung cải tạo, ai về nhà nấy, cùng nhau xây dựng lại quê hương.
Hơn
một thế kỷ sau, tại Việt nam, với chủ thuyết vô thần, vô gia đình, vô
tổ quốc, với lòng hận thù đấu tranh giai cấp, Nhà cầm quyền Cộng sản
miền Bắc, sau ngày chiến thắng, không noi theo gương sáng của Hoa Kỳ,
đã bắt hàng trăm ngàn sĩ quan, binh sĩ bại trận miền Nam bỏ vào nhà tù
dưới mỹ từ "trại học tập cải tạo” để trả thù, đày đoạ cho đến chết. Ai
còn may mắn, sống sót, đều đau ốm, tật nguyền, sống lê lết qua ngày bên
lề xã hội, chẳng ai thương xót, đoái hoài.
Vừa qua, Hoà thượng
Thích Không Tánh, Tổng vụ trưởng Tổng vụ Từ thiện Xã hội, Giáo hội Phật
giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN) ra chùa Phước Huệ, tỉnh Quảng Trị,
thay mặt cho những người có tấm lòng vàng, gửi quà cho anh em Thương
Phế Binh Việt Nam Cộng hòa, món quà tình thương cao quí của những người
dân Việt ly hương, thương về những mảnh đời đau khổ nơi quê nhà.
Từ
sáng tinh mơ, có người lê đôi nạng gỗ từ Cam Lộ về đến Đông Hà, có
người gồng mình với chiếc xe lăn từ Gio Linh đến Chùa Phước Huệ, nơi
hội ngộ của tình thương, hy vọng nhận được món quà mọn sưởi ấm gia
đình. Thế nhưng niềm hy vọng nhỏ nhoi đã tan thành mây khói khi hàng
chục công an, dân phòng tấn công chùa Phước Huệ, xua đuổi, giải tán
những con người tàn tật, làm náo loạn chốn thiền môn.
Xuyên suốt
lịch sử bi thương nhưng hào hùng của dân tộc Việt, từng chịu đựng bao
lần ngoại xâm, bao phen nội chiến, nhưng chưa có một triều đại nào nuôi
dưỡng lòng hận thù dân tộc lâu như chế độ hiện nay. Chiến tranh đã chấm
dứt hơn 35 năm mà lòng thù hận vẫn chưa nguôi, nhẫn tâm tước đoạt cả
hạnh phúc nhỏ nhoi của người phế binh bên lề cuộc sống, dẫu trong quá
khứ họ là đối phương nhưng nay đã là những người tàn phế.
Để giữ
gìn truyền thống văn hoá khoan hoà, thương yêu, nâng đỡ, đùm bọc lẫn
nhau, tôi yêu cầu Thủ tướng hãy cho ngưng ngay những hành động thiếu
văn hoá, thiếu đạo đức của Công An đối với những anh em Thương phế binh
thuộc Việt Nam Cộng Hòa cũ.
Trong hoàn cảnh đất nước đang bị
ngoại xâm, cần đoàn kết dân tộc trong thể chế đa nguyên, khoan hoà,
tiến đến tự do, dân chủ, nhân quyền cho toàn dân mới hy vọng tạo được
sức mạnh để cứu nguy tổ quốc.
Trân trọng Thanh Minh Thiền Viện, Sai gòn Xử Lý Thường Vụ Viện Tăng Thống kiêm Viện trưởng Viện Hoá Đạo, GHPGVNTN (ấn ký) Sa môn Thích Quảng Độ
...Φ...
BÀI VIẾT TỪ HUẾ CỦA HUYNH TRƯỞNG LÊ CÔNG CẦU NIỀM BI HẬN GỞI ĐẾN ĐỒNG BÀO Nhân chuyến phát quà cho anh em Thương Phế Binh Quảng Trị
- Kính dâng Đại lão Hòa thượng Xử lý Thường vụ Viện Tăng Thống kiêm Viện trưởng Viện Hóa Đạo và Hội Đồng Lưỡng Viện Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN). - Kính trình Thượng tọa Tổng thư ký Viện Hóa Đạo GHPGVNTN (kính thay bản tường trình và kính chuyển Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế để xin phổ biến) - Xin gởi đến lãnh đạo Đảng Cộng sản, Quốc Hội, Nhà nước và Chính phủ CHXHCN Việt Nam.
Từ
khi cưỡng chiếm miền Nam Việt Nam, Đảng Cộng sản đã thiết lập một xã
hội mới trên nền tảng đấu tranh hận thù và giai cấp bởi chủ thuyết Max
Lénin.
Vì chủ thuyết đấu tranh và hận thù nầy mà hàng vạn quân
dân cán chính của chế độ Việt Nam Cộng Hòa đã bị tập trung vào các nhà
tù lao động khổ sai dưới mỹ từ "học tập cải tạo”, có người không chịu
đựng được khổ nhục, cơ hàn đã vĩnh viễn nằm xuống nơi rừng thiêng nước
độc, có người thân tàn ma dại khi mãn hạn tù đày. Nhưng đa số thành
phần nầy sau một thời gian đau đớn, tủi nhục trong lao lý, đã được may
mắn bù đắp bởi chính sách nhân đạo của Hoa Kỳ, họ ra đi và định cư trên
một đất nước tự do và no ấm.
Trong khi đó, đa phần người lính
miền Nam kém may mắn, phải cùng 80 triệu đồng bào "ở lại” quê hương,
phải đành cam tâm làm nô lệ : nô lệ cho một chính quyền độc tài đảng
trị, hà khắc, tham lam và tàn bạo, phải chấp nhận số phận hẩm hiu.
Nhưng cho dù thân phận có hẩm hiu chăng nữa thì tay vẫn có thể làm, hàm
có thể nhai, thể hiện bản chất cần cù, nhẫn nại của dân tộc Việt.
Nhưng
đau đớn thay, trong cộng đồng hẩm hiu ấy, có một thành phần hẩm hiu hơn
hết, đã bị lịch sử lãng quên, đó là thân phận anh thương binh Việt Nam
Cộng Hòa, những người tàn phế mà chế độ phi nhân đã cố tình xem như tàn
dư của xã hội.
Kể từ sau ngày Cộng Sản hò reo "giải phóng” thì
những người thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa được "giải phóng” trước
tiên, họ bị vất ngay ra ngoài lề xã hội. Không một chính sách nhân đạo,
không một chế độ tình thương. 35 năm qua họ kéo lê cuộc sống cơ hàn nhờ
sự đùm bọc của người thân nghèo khó, họa hoằn lắm mới gặp được kẻ hảo
tâm.
Cảm thương những thân phận đọa đày, Đại đức Thích Từ Giáo -
Chánh Đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất Tinh Quảng Trị
tha thiết muốn có một cuộc hội ngộ anh em thương phế binh, cùng nhau
chia xẻ một bữa cơm thân mật, một chút quà mọn an ủi người tàn phế. Đáp
ứng nguyện vọng ấy, thay mặt Hội Đồng Lưỡng Viện GHPGVNTN, Hòa thượng
Thích Không Tánh - Tổng vụ trưởng Tổng vụ Từ thiện Xã hội đã vội vã lên
đường. Vượt qua ngàn cây số trong mưa mùa bão lụt miền Trung, Hòa
thượng đã đến vùng địa đầu giới tuyến sáng hôm nay (28.10.2010). Nhưng
niềm vui hội ngộ chưa thành mà nước mắt người khổ đau lại thêm một lần
đổ xuống :
Từ sáng tinh mơ, có người lê đôi nạng gổ từ Cam Lộ về
đến Đông Hà, có người gồng mình với chiếc xe lăn từ Gio Linh đến Chùa
Phước Huệ, nơi hội ngộ của tình thương. Sau một hành trình mệt nhoc, họ
chỉ có một niềm mơ ước nhỏ nhoi là có một bữa cơm no lòng và một chút
quà nhỏ mọn sưởi ấm gia đình. Thế nhưng niềm hy vọng nhỏ nhoi đã tan
thành mây khói khi hàng chục công an, dân phòng tấn công chùa Phước
Huệ, xua đuổi, giải tán những con người tàn tật làm náo loạn cả chốn
thiền môn.
Vì an nguy của Hòa thượng Không Tánh nên lúc nầy Đại
đức Thích Từ Giáo phải đích thân đi đón phái đoàn tận địa giới Quảng
Trị. Lợi dụng lúc chủ nhà vắng mặt, bọn người hung hãn với dùi cui, ma
trắc, vây chặt chùa Phước Huệ, ngăn cản, xua đuổi những người thương
phế binh đến chậm, đồng thời leo rào, xô cửa xông vào đàn áp kẻ thế cô.
Gần
30 thương phế binh đã cùng với chúng điệu trong chùa cố thủ, nhưng dưới
sức mạnh của bạo tàn, cổng chùa bung ra, công an, dân phòng tràn vào
thẳng tay khống chế những con người bất hạnh, xô họ ra khỏi chùa và
buộc họ giải tán. Buồn cười hơn là chúng tung ra chiêu bài kêu gọi các
thương phế binh nầy muốn nhận quà thì hãy về trụ sở Ủy ban Nhân dân
phường mà nhận. Nhưng anh em thương phế binh biết rõ đây là độc chiêu
của Cọng Sản, nếu ai nghe dụ dỗ mà về, chắc chắn sẽ bị bắt giữ, bị thẩm
vấn, nên họ đã ngậm ngùi lặng lẽ rời chùa. Một số thương phế binh gan
lỳ ở lại, đã trốn vào phòng ngủ, xó bếp, đều bị xốc nách kéo ra như kéo
một tên tội pham không chút nương tay.
Trong khi đó, những chị
em Phật tử cảm thương người bất hạnh nên tự động cùng nhau đến chùa, đi
chợ nấu ăn, mong ước những con người khốn khổ nầy có một bữa cơm ngon
đầy tình đầy nghĩa, nhưng than ôi niềm vui đã thành niềm bi hận, họ
cũng bị khống chế, hăm dọa, xua đuổi không tiếc lời. Công an bắt buộc
họ ngừng ngay công việc và phải rời chùa tức khắc, mặc cho cơm đang
sôi, canh đang nấu nửa chừng…
Những Phật tử liên lạc bằng điện
thoại với phái đoàn đều nghẹn ngào trong nước mắt, các em yêu cầu Thầy
Không Tánh đừng về chùa nữa vì sợ Thầy bị bắt, hơn nữa chùa chẳng còn
ai, ngoài một bà già gần 80 tuổi, mẹ của thầy Từ Giáo, đang một mình
chống đỡ với hơn 30 công an, cán bộ và dân phòng. Một cảnh bi thương
chỉ có ở thiên đường xã hội chủ nghĩa.
Thưa đồng bào, Xuyên
suốt lịch sử bi thương nhưng hào hùng của dân tộc Việt, từ thời Hùng
Vương dựng nước, đến thời tự chủ dân tộc, qua thời phục hưng tổ quốc,
trải 4000 năm phong kiến, dẫu có lúc thịnh lúc suy, cũng chịu đựng bao
lần ngoại xâm, bao phen nội chiến, nhưng chưa có một triều đại nào nuôi
dưỡng hận thù dân tộc như chế độ cộng sản đương thời. Chiến tranh đã
qua đi hơn 1/3 thế kỷ mà lòng thù hận nguôi, nhẫn tâm tước đoạt cả một
chút hạnh phúc nhỏ nhoi của người phế binh bên lề cuộc sống, dẫu trong
quá khứ họ là đối phương nhưng nay là những người tàn phế.
Phải
chăng đây là đạo đức cách mạng, đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh được
rao giảng suốt 35 năm qua dưới mái trường xã hội chủ nghĩa
Bởi vậy : Niềm
bi hận hôm nay, xin được dâng lên Đại lão Hòa thượng Xử lý Thường vụ
Viện Tăng Thống kiêm Viện trưởng Viện Hóa Đạo và Hội Đồng Lưỡng Viện
GHPGVNTN với nguyện ước phát huy cao độ tinh thần Bồ Tát Đạo, đem tình
thượng đến tận cùng những số phận hẩm hiu đã bị loại ra khỏi thiên
đường xã hội chủ nghĩa, như hoàn cảnh thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa
thể hiện sáng hôm nay, cho dù Giáo Hội đang chìm trong Pháp Nạn. Chúng
con nguyện chấp nhận khó khăn thừa hành giáo lệnh để đến với những kẻ
khốn cùng.
Niềm bi hận hôm nay xin gởi đến lãnh đạo Đảng Cộng
sản Việt Nam với chỉ một ước nguyện duy nhất dù có muộn màng là : XIN
HÃY HỌC BÀI HỌC LỊCH SỬ CUỘC NỘI CHIẾN HOA KỲ (tôi xin đính kèm dưới
đây (1)) để biết xấu hổ với nhân dân, với cộng đồng thế giới mà chấm
dứt ngay lòng hận thù dân tộc, chấm dứt ngay chính sách phân biệt đối
xử và chấm dứt ngay những cuộc trả thù nhỏ mọn như sáng sớm hôm nay tại
chùa Phước Huệ.
Phật Lịch 2554 Cố Đô Huế, ngày 28 tháng 10 năm 2010 LÊ CÔNG CẦU Huynh Trưởng Gia đình Phật tử Việt Nam
GHI CHÚ QUAN TRỌNG Trong khi chúng tôi chuẩn bị gởi văn bản nầy thì được tin chính thức từ Quảng Trị : -
Tối thứ năm 28 tháng 10, sau khi Hòa thượng Không Tánh rời Quảng Trị,
chính quyền đã cho một chiếc xe ben đến áng ngữ suốt đêm trước cổng
chùa Phước Huệ, không biết với ý định gì, làm cho tăng chúng rất hoang
mang. - Chiều nay (29.10.2010) lúc 14g30 Đại đức Thích Từ Giáo đến
làm lễ Tiểu tường cho tư gia đạo hữu Nguyễn Tư tại số nhà 15 đường
Nguyễn Du, khu phố 7, phường 5, thành phố Đồng Hà, trong lúc Đại đức và
hai đệ tử đang hành lễ thì bất ngờ đông đảo công an sắc phục có, thường
phục có, cùng với dân phòng ập đến bao vây ngôi nhà nói trên. - Sau
khi xong lễ, hai đệ tử của Đại đức ra về thì bị công an rượt bắt nên
phải chạy lui. Sau đó công an ập vào nhà bắt Đại Đức Từ Giáo ra làm
việc, sau một hồi tranh cãi, công an buộc Đại Đức phải ký vào biên bản
do họ làm sẵn nhưng Đại đức cương quyết không ký và bỏ vào phòng nằm. -
Đến 16g30, ông Hùng phụ trách phường 5 đã đem khóa đến khóa nhà anh
Nguyễn Tư lại, không những nhốt Đại đức Thích Từ Giáo mà nhốt luôn cả
nhà anh Tư, nội bất xuất ngoại bất nhâp. - Theo lời Đại đức, có lẽ
chính quyền biết cuộc trao quà cho Thương phế binh bất thành vì bị
khủng bố, nên Hòa thượng Không Tánh đã trao 26 bì thư (mỗi bì 500.000)
cho 26 thương binh đã có danh sách, để Đại đức đưa đến tận nhà các đối
tượng (số phát sinh khoảng 15 người sẽ gởi đến sau). Vì vậy nên chính
quyền quyết khống chế để thầy Không Tánh không thể trao quà đến tận tay
thương binh và cũng có thể chính quyền sẽ tìm cách tịch thu số tiền nầy.
----- (1) BÀI HỌC LỊCH SỬ TỪ CUỘC NỘI CHIẾN HOA KỲ : Vị
tư lệnh miền Bắc ra lệnh nghiêm cấm các sĩ quan và binh sĩ trực thuộc
không được tỏ ra bất cứ hành động nào vô lễ với ông tướng tư lệnh miền
Nam bại trận.
Trưa ngày lịch sử 9 tháng 4-1865, tướng Lee và một
đại tá tùy tùng cưỡi ngựa vượt qua phòng tuyến đến nơi hẹn ước. Hình
ảnh ghi lại hai người đi qua đoàn quân nhạc của lính miền Bắc thổi kèn
chào đón. Các sĩ quan miền Bắc đưa vị tư lệnh miền Nam vào phòng họp.
Nửa giờ sau tướng Grant và luật chiến tranh thời đó, quân miền Nam phải
giải giới, tước bỏ khí giới và quân dụng. Tự do trở về quê cũ như các
dân thường. Tướng Lee đồng ý nhưng chỉ đòi hỏi một điều sau cùng là yêu
cầu cho binh sĩ của ông được giữ lại lừa ngựa, vì lính miền Nam đem
ngựa từ các nông trại của họ đi đoàn tùy tùng miền Bắc đến.
Cả
hai vị tư lệnh đã biết nhau trong cuộc chiến tranh với Mễ Tây Cơ. Họ đã
nhắc lại một thời bên nhau trong quá khứ. Tướng Grant sau này thú nhận
là ông rất ngần ngại và thực sự hổ thẹn khi phải hỏi tướng Lee nói về
quyết định đầu hàng.
Theo quy chiến đấu. Không phải ngựa của chính phủ như lính miền Bắc.
Tướng
Grant thỏa hiệp là sẽ không sửa chữa chính thức trên văn bản nhưng thực
tế sẽ cho lệnh để lính miền Nam đem lừa ngựa về nhà mà xây dựng lại
nông trại.
Sau này khi viết về văn bản đầu hàng, lịch sử ghi
rằng đây là thỏa hiệp của những người quân tử (The Gentlemen’s
Agreement). Trên các bảo tàng viện và đặc biệt là bảo tàng viện ở
Appomattox Virginia có tranh sơn dầu hình tướng Lee hiên ngang quắc
thước trong bộ quân phục xanh dương, tóc và râu bạc, thể hiện hình ảnh
người Mỹ anh hùng không bị khuất phục dù thua trận. Toàn thể nước Mỹ
hiểu rằng khi một người Mỹ bị nhục, thì dù là Mỹ miền Nam hay Mỹ miền
Bắc cũng là một người Mỹ bị sỉ nhục.
Thực vậy, 140 năm sau,
chúng tôi đi thăm viện bảo tàng đầu hàng, cô Mary quản thủ cơ sở đã nói
rằng dù hình ảnh của miền Nam hay miền Bắc, lịch sử không muốn ghi lại
các hình ảnh xấu xa của bất cứ phe nào.
Ở đây là nơi lưu giữ
hình ảnh của các anh hùng miền Nam lẫn miền Bắc. Ðặc biệt là hình ảnh
của phe bại trận lại được lưu ý hơn cả phe chiến thắng. Lá cờ rách của
miền Nam thua trận treo tại thủ đô Richmond bây giờ lại là bảo vật hào
hùng của bảo tàng viện đầu hàng.
Và hình tướng Lee cưỡi ngựa đi
đến nơi họp mặt với đoàn quân nhạc miền Bắc chào đón. Hình tướng Lee ký
tên xong ra đi được sĩ quan và binh sĩ miền Bắc tiễn đưa và vẫy tay
chào.
Bây giờ hình tượng của tướng Lee tràn ngập ở miền Nam
Virginia. Câu lạc bộ Lee, bảo tàng viện Lee, Fort Lee và các đồn trại
của quân đội liên bang mang tên vị tướng thua trận như là một biểu
tượng anh hùng. Bởi vì người Mỹ đã thấm nhuần bài học rất Hoa Kỳ. Bài
học của người lính dũng cảm cả hai phe trong chiến tranh và người quân
tử của thời hậu chiến.
Trong cuộc nội chiến tại nước Mỹ vào thế kỷ 18, sau cùng được thua thì cũng vẫn là nước Mỹ và người Mỹ.
Lịch
sử của Hoa Kỳ quá ngắn ngủi và đạo lý của người dân tứ chiếng như Hiệp
Chủng Quốc thì vốn không thể nào sánh với lịch sử và truyền thống đặc
biệt của người Việt Nam. Nhưng sao mà di sản tinh thần của cuộc nội
chiến Việt Nam để lại không đẹp đẽ chút nào. Những chiến binh anh hùng
và đẹp đẽ nhất của miền Nam phải tập trung vào các trại khổ sai. Vợ con
bị xua đuổi lên rừng làm kinh tế mới. Cả miền Nam bị làm nhục.
Ðã
vậy, câu chuyện vẫn chưa xong. Qua bài học thứ hai, chúng tôi xin kể
thêm về vấn đề nghĩa trang và mộ phần của các liệt sĩ phe chiến bại tại
Hoa Kỳ.
Tại nước Mỹ có một nghĩa trang quốc gia nổi tiếng khắp
thế giới. Ðó là nghĩa trang Arlington. Ðây là nghĩa trang chính thức
của liên bang Hoa Kỳ, của người miền Bắc trong trận chiến Bắc Nam.
Sau
cuộc nội chiến, các tiểu bang miền Nam có hàng ngàn nghĩa trang lớn nhỏ
chôn cất tử sĩ của phe bại trận và trên đó luôn luôn có lá cờ gạch chéo
đã một thời tung hoành trên chiến trường.
Ngay sau khi chiến
tranh chấm dứt, hoàn toàn không có tù binh, không có cải tạo tập trung,
ai về nhà đó, cùng xây dựng lại quê hương.
Nghĩa trang bên nào
bên đó tự lo lấy, xấu đẹp tùy sức. Nhưng điều đáng ngạc nhiên là ngay
tại nghĩa trang quốc gia của phe miền Bắc ở thủ đô Hoa Thịnh Ðốn có một
khu chôn cất tử sĩ miền Nam với tượng đài gọi là Confederate Memorial.
(trích từ bài viết của Giao Chỉ, San Jose 2005)
|