Gia Minh, biên tập viên RFA, Bangkok

2012-12-28

Phiên xử phúc thẩm ba bloggers thuộc Câu Lạc Bộ Nhà Báo Tự do gồm Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, Công lý & Sự Thật Tạ Phong Tần, AnhbaSG Phan Thanh Hải diễn ra hôm nay tại Sài Gòn.

RFA file

Từ trái: Blogger Điếu Cày, blogger Tạ Phong Tần, và blogger Anh basaigon.

Tải xuống - download

Kết quả tòa y án 12 năm tù đối với Blogger Điếu Cày, 10 năm tù đối với blogger Công Lý & Sự Thật. Riêng blogger AnhbaSG do nhận tội nên giảm một năm.

Ngăn chặn

So với phiên xử sơ thẩm ba người vừa nêu hồi ngày 24 tháng 9 vừa qua, tình hình ngăn trở những người muốn tham dự phiên phúc thẩm trong ngày hôm nay được nhận thấy có chuẩn bị kỹ lưỡng hơn.

Đối với gia đình blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải thì từ vài hôm trước ngày xử nhân viên an ninh đã đến chốt tại khu chung cư mà gia đình ông đang ở. Bà Dương Thị Tân, vợ cũ của ông Nguyễn Văn Hải cho biết trong vài ngày trước khi diễn ra phiên xử phúc thẩm bản thân bà và con trai đi đâu cũng có người đi theo. Tuy nhiên biện pháp cứng rắn được thực hiện vào sáng ngày 28 tháng 12 vào lúc 7 giờ sáng khi bà và con trai ra khỏi nhà. Bà thuật lại:

Lúc đó 7 giờ 5 phút, mẹ con tôi đi xuống thì khoảng 20 người bắt Dũng vào một xe thùng để đưa đi. Tôi nhào vào giữ con tôi lại, họ quăng tôi ra. Con tôi cũng phản đối việc bắt người vô lý như thế, thì họ chẹn họng, đánh và tống lên ô tô đưa đi đâu đến lúc này tôi cũng không biết. Tôi giằng co với họ quá mệt, khi tôi lên nhà tôi ngã nên phải nằm đến lúc này vẫn chưa dậy.

Nhà báo Nguyễn Văn Hải tức blogger Điếu Cày và blogger Tạ Phong Tần tại phiên sơ thẩm hôm 24/9/2012. Chụp từ clip VTV1

Anh Đinh Nhật Uy sau khi ra khỏi đồn Công an Phường Bến Nghé khoảng 1 tiếng đồng hồ thuật lại việc bị xua đuổi và bắt bớ khi cố gắng đến tham dự phiên xử phúc thẩm ba blogger sáng hôm nay như sau:

Chúng tôi không làm gì hết, chỉ ngồi bệt ở bãi cỏ thôi, không có một động thái nào hết; vậy mà khoảng 40 nhân viên an ninh và công an lùa chúng tôi bà bắt đầu dí bắt. Họ dí Hoàng Vi ra giữa đường, Hoàng Vi la lên và họ bịt miệng bắt quăng lên xe.

Bắt như bắt heo: bốn năm người đàn ông xông vào bắt một người con gái ném lên xe. Hành Nhân bỏ chạy, họ dí theo và đè xuống nền cỏ, tung một cú đấm vào mặt Hành Nhân làm rách môi, rồi 5-6 người khiêng thả vô xe và chở đi. Tôi và anh Dũng xẻ ra chạy đi hai hướng. Tôi bỏ đi khoảng 500 mét thì có hai an ninh kè theo tôi buộc về Công an Phường Bến Nghé buộc phải hợp tác điều tra sự việc. Họ thả tôi ra lúc 11 giờ.

Biện luận

Blogger Điếu cày Nguyễn Văn Hải bị bắt hồi tháng tư năm 2008 và bị kết án hai năm rưỡi về buộc tội trốn thuế; tuy nhiên ngay sau khi mãn hạn tù ông bị bắt lại ngay và chuyển sang tội danh tuyên truyền chống nhà nước theo điều 88 Bộ Luật Hình sự.

Ông Hải cùng một số blogger khác trong đó có hai người cùng ra tòa hôm nay là Tạ Phong Tần và Phan thanh Hải, thành lập Câu lạc bộ Nhà báo Tự do hồi năm 2007.

Blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải là người từng đi đầu trong những cuộc biểu tình chống Trung Quốc hồi tháng 12 năm 2007. Blogger Tạ Phong Tần, từng là một sĩ quan công an, nhưng ra khỏi ngành. Bà viết trên blog nhiều bài viết nêu rõ nhiều tình trạng bất công, tham nhũng tại Việt Nam…

Blogger Điếu Cày đã được "Civil Rights Defenders” ở Thụy Ðiển tuyển chọn là "nhà bảo vệ nhân quyền” của tháng (năm 2011). RFA/civilrightsdefenders.org.

Tất cả những việc làm của cá nhân tôi và nhiều người khác nữa đều phù hợp quyền con người về chính trị được qui định trong hiến pháp. Nhưng trong khi đó thì Bộ Luật Hình sự của Việt Nam có hai điều 79 và 88 để truy tố, xét xử những người khi thực hiện quyền theo Hiến pháp. Trong những đất nước dân chủ- văn minh thì những điều luật đó là vi hiến và người dân có quyền kiện lên tòa án Bảo hiến hay tòa án Hiến pháp hay một cơ quan xem xét tính chất hợp pháp của một văn bản luật hay một điều luật nào đó.

Điều đáng tiếc là tại Việt Nam chưa có cơ chế pháp lý như vậy, cho nên mặc dù có rất nhiều luật sư, nhiều người gửi kiến nghị lên Quốc hội yêu cầu phải hủy bỏ hai điều luật vi hiến đó; nhưng cho đến nay chúng vẫn còn tồn tại. Điều quan trọng ở đây là sự hiểu biết về hiến pháp, pháp luật, quyền con người giữa đảng viên Đảng Cộng sản đang muốn nắm quyền lực và người dân đang có sự khác biệt rất lớn.

Người dân luôn khao khát tìm kiếm những quyền của họ để thực hiện nhằm mục đích thúc đẩy xã hội phát triển; trong khi đó Đảng Cộng sản Việt Nam muốn duy trì quyền lực tuyệt đối của họ. Họ không muốn những tổ chức hay cá nhân đối lập nên họ tiến hành sách nhiễu, bắt giữ và xét xử, cầm tù những người dám có những ý kiến hay quan điểm đối lập với họ.

Ý kiến

Bà Dương Thị Tân đưa ra nhận định về bản án mà tòa phúc thẩm sẽ dành cho chồng bà cũng như lý giải cách hành xử của cơ quan chức năng đối với gia đình bà như sau:

Tôi nghĩ bản án sẽ không có gì thay đổi. Họ rất sợ những thông tin được cập nhật ra bên ngoài, cho dư luận quần chúng bên ngoài hay trong nước biết được về vụ xử này. Họ ngăn chặn từ đầu cho đến cuối nhằm ngăn chặn không cho bên ngoài biết phiên xử diễn ra như thế nào.

Ngay trong ngày xử phúc thẩm ba blogger vừa nói, ông Phil Robertson, phó giám đốc phụ trách khu vực Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch lên tiếng.

Đại ý theo Human Rights Watch thì phiên xử trong ngày hôm nay đối với blogger Điếu Cày và hai đồng sự chứng minh rõ về tòa án của Việt Nam. Nhà cầm quyền Việt Nam đưa vụ xử ra vào tuần nghĩ lễ là cố tránh chỉ trích của các nhà ngoại giao nước ngoài và Liên hiệp quốc về biện pháp tiếp tục cấm đoán quyền tự do bày tỏ ý kiến.

Sau khi phiên phúc thẩm kết thúc, luật sư Hà Huy Sơn, người tham gia bào chữa cho blogger Điếu Cày Nguyễn Văn Hải, cho biết kết quả phiên xử và một số nhận xét của ông về phiên tòa:

Người ta giữ nguyên bản án, còn Phan Thanh Hải nhận tội nên người ta giảm cho một năm còn ba năm. Thủ tục tố tụng được thực hiện tương đối đầy đủ nhưng việc tranh luận không được phản ánh một cách thỏa đáng.

Mới ngày hôm qua, tòa phúc thẩm tại thành phố Hồ Chí Minh cũng vừa y án 4 năm tù giam và bắt thi hành án ngay tại tòa đối với nhà báo Hoàng Khương, người viết những bài về tình trạng mãi lộ của cảnh sát giao thông Việt Nam.