Nam Nguyên, phóng viên RFA
2012-04-15
Việc Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất quá sớm, cởi trói tín dụng
cứu bất động sản và cơ cấu nợ xấu được một số chuyên gia cho là Việt Nam
đang trở lại giai đoạn chống suy giảm kinh tế.
RFA photo
Trụ sở Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Hà Nội
Liên tục xoay vòng
Theo báo cáo được phổ biến của Ủy ban giám sát tài chính Quốc gia,
trong quí 1/2012 tín dụng cho nền kinh tế tăng trưởng âm 2,13%, nếu tính
luôn yếu tố lạm phát thì con số này là âm 4,68%. Như thế khả năng hấp
thụ vốn của nền kinh tế bị suy giảm và tình trạng nhiều doanh nghiệp
không còn đủ điều kiện vay vốn ngân hàng sau một thời gian dài khó khăn.
Ông Vân Thành Huy Tổng giám đốc Công ty Inexim Daklak, một đại công
ty doanh thu hơn ngàn tỷ đồng, nay trên bờ vực phá sản phát biểu như một
minh họa:
"Trong tình hình kiềm chế lạm phát của chính phủ, thứ nhất thắt
chặt tiền tệ các doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn. Thứ hai lãi suất
quá cao. Lãi suất một năm từ 20% - 22% thì quá cao so với lợi nhuận trên
mặt hàng đó. Bây giờ kinh doanh lợi nhuận 10% là quá hy vọng rồi mà so
với lãi suất thì quá cao.”
Hàng chục ngàn doanh nghiệp giải thể hay ngừng hoạt động riêng trong quí 1/ 2012. RFA/AFP photo.
Mặt khác Tổng Cục thống kê thông báo, tăng trưởng kinh tế quí 1/2012 chỉ
đạt 4% thấp nhất trong vòng nhiều năm qua, cơ quan này cũng cho biết
lượng hàng hóa tồn kho của doanh nghiệp tính đến cuối 2011 tăng 31% so
với 2010.
Phải chăng những số liệu vừa nói có liên quan tới điều Ngân hàng Nhà
nước mô tả là, nay thanh khoản hệ thống ngân hàng thương mại được cải
thiện. Theo đó trong quí 1 nguồn vốn ngân hàng cao hơn vốn cho vay sử
dụng tới 130.000 tỷ đồng. Lạm phát tháng 3 còn 14% so với cùng kỳ, thấp
hơn nhiều so với mức 23% của tháng 8 năm ngoái. Những sự kiện đó dẫn tới
quyết định của Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất 2 lần trong 1 tháng, nới
tín dụng bất động sản và cơ cấu lại nợ xấu cho doanh nghiệp và ngân
hàng.
Như vậy nền kinh tế có dấu hiệu trì trệ và các quyết định mới nhất
của Ngân hàng Nhà nước có thể được hiểu là Việt Nam bắt đầu thời kỳ
chống suy giảm. Trong bài nhận định hôm 12/4 Saigon Times Online trích
lời TS Trần Đình Thiên, viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nói rằng, đã
xuất hiện xu hướng nguy hiểm, rất khó thoát ra mà nền kinh tế Việt Nam
đang lâm vào, đó là vòng xoáy đình trệ-lạm phát. Được biết, suốt từ 2008
tới nay nền kinh tế Việt Nam liên tục chống lạm phát, rồi chống kinh tế
suy giảm xoay vòng như thế.
Làm sao thoát ra
Các Tập đoàn cột trụ của kinh tế Việt Nam. RFA/internet.
Theo Saigon Times Online, ông Tomoyuki Kimura, Giám đốc ADB Ngân hàng
phát triển châu Á tại Việt Nam cho rằng, hệ lụy của vòng xoáy chống lạm
phát, chống suy giảm kinh tế mà Việt Nam phải đối mặt trong suốt năm năm
qua là hệ lụy của đầu tư của doanh nghiệp nhà nước, và đầu tư của nhà
nước quá lớn nhưng không mang lại hiệu quả tương xứng. Đó chính là gốc
rễ của vấn đề mà Việt Nam phải xử lý để thoát khỏi vòng xoáy đó.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan ở Hà Nội từng nhận định với Đài chúng tôi:
"Phải thay đổi tư duy về phát triển kinh tế đặc biệt là vai trò
giữa Nhà nước và thị trường, theo hướng làm sao để giảm bớt sự tham gia
của Nhà nước nhất là trong các khu vực kinh doanh, giảm sự can thiệp của
Nhà nước vào các doanh nghiệp. Nhà nước tập trung làm việc của Nhà nước
thôi còn để thị trường làm, có như vậy mới bớt được đầu tư công, mới
bớt được các doanh nghiệp Nhà nước, mới bớt được các hoạt động của ngân
hàng chủ yếu lại phục vụ đầu tư công và cho doanh nghiệp Nhà nước.”
Gần đây Thanh tra chính phủ cho biết sai phạm ở các tập đoàn kinh tế
Nhà nước lên tới hàng chục ngàn tỷ như các Tập đoàn Dầu khí Việt Nam,
Tập đoàn Sông Đà. Dư luận hẳn không thể quên vụ Tập đoàn công nghiệp tàu
thủy Vinashin thất thoát 84 ngàn tỷ đồng tương đương hơn 4 tỷ USD.
Hầu như các tập đoàn Nhà nước quản lý, hiệu quả kinh doanh không bằng được các tổng công ty tư nhân, doanh nghiệp tư nhân.
GSTS Vũ Văn Hóa
Nhận định về việc tiền vốn Nhà nước được quản lý lỏng lẻo ở các tập
đoàn, doanh nghiệp nhà nước, GSTS Vũ Văn Hóa phó hiệu trưởng trường Đại
học kinh doanh và công nghệ Hà Nội phát biểu:
"Tôi cho rằng bài học quản lý rất quan trọng, bởi vì đã quá tin
tưởng buông lỏng quản lý, cứ tưởng các tập đoàn quản lý rất tốt, thiếu
sự kiểm soát chặt chẽ của chính phủ cho nên đó là bài học phải trả giá.
Các nước đi trước họ đã có những bài học lớn rồi nhưng Việt Nam đã không
học tập một cách kịp thời. Hầu như các tập đoàn Nhà nước quản lý, hiệu
quả kinh doanh không bằng được các tổng công ty tư nhân, doanh nghiệp tư
nhân. Bài học này phải rút kinh nghiệm ngay.”
Các chuyên gia cho rằng Việt Nam hiểu rõ hệ lụy vòng xoáy đình trệ -
lạm phát liên quan tới sự thất bại của các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh
nghiệp Nhà nước khi mà khu vực này nắm giữ 75% tài sản cố định của quốc
gia. Do vậy mới có nhu cầu tái cấu trúc nền kinh tế, trong đó chú trọng
đầu tư công, khu vực doanh nghiệp nhà nước và hệ thống ngân hàng thương
mại. Tiến trình này đang diễn ra một cách chậm chạp vì có quá nhiều trở
ngại.
|