Song Chi
Hồ Gươm, Hà Nội
Từ nhiều năm nay một trong những mối bận tâm lớn nhất của người Việt là
quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc. Cứ mỗi khi có chuyện gì đó xảy ra
trong mối quan hệ vô cùng phức tạp giữa hai quốc gia này là từ báo chí
hải ngoại, các diễn đàn độc lập cho đến các trang blog cá nhân lại
"nóng” hẳn lên trong khi báo chí quốc doanh hoặc im lặng hoặc nhà nước
cho phép nói đến đâu thì nói đến đó!
Có thể kể ra hàng loạt ví dụ như vậy: vụ sinh viên học sinh Sài Gòn, Hà
Nội biểu tình phản đối Trung Quốc xâm lược Hoàng Sa Trường Sa vào tháng
12.2007, vụ rước đuốc Olympic Bắc Kinh ngang qua Sài Gòn vào tháng
4.2008, những vụ tàu Trung Quốc bắt giữ, đánh cướp, đòi tiền chuộc các
ngư dân Việt Nam, xung quanh dự án cho phép Trung Quốc khai thác
bauxite ở Tây Nguyên hay dự án cho Trung Quốc thuê rừng đầu nguồn của
một số tỉnh miền Bắc, bài viết "Một cách nhìn khác về tinh thần dân
tộc” gây nhiều tranh cãi của bà "chuẩn bị là Tiến sĩ” Đỗ Ngọc Bích
đăng trên BBC tháng 4.2010, hay gần đây là những dấu hiệu cho thấy sự
trở lại của Mỹ tại khu vực Đông Nam Á và châu Á nói chung đã làm cho
Trung Quốc tức giận ra sao và người Việt đa số đã hồ hởi như thế nào…
Vì vậy không có gì lạ khi gần đây, dư luận lại "nóng” lên trước các sự
kiện: Một: Bà Hillary Clinton, Ngoại trưởng Mỹ khi đến Hà Nội tham dự
hội nghị khu vực ASEAN và một số hoạt động kỷ niệm 15 năm quan hệ Ngoại
giao Việt Nam-Hoa Kỳ vào tháng 7.2010, đã có những lời phát biểu mạnh
mẽ thách thức Trung Quốc trên hồ sơ biển Đông đồng thời cho thấy sự
thay đổi trong đường lối chính sách ngoại giao của Mỹ tại khu vực Đông
Nam Á. Hai: trong tháng 8 vừa qua, một loạt các tàu chiến Mỹ đến thăm
Việt Nam và có những hoạt động hợp tác với hải quân Việt Nam, thể hiện
mối quan hệ đang phát triển theo chiều hướng tích cực giữa hai nước cựu
thù. Không chỉ người Việt trong và ngoài nước mà cả báo chí khu vực,
báo chí quốc tế cũng quan tâm đến những sự kiện này. Tất nhiên, thế
giới quan tâm không phải vì một nước Việt Nam nhỏ bé mà vì Mỹ và Trung
Quốc-bất cứ động thái nào trong mối quan hệ giữa hai cường quốc này
cũng sẽ làm ảnh hưởng rất lớn, thậm chí thay đổi toàn cục thế giới.
Điều đó đã từng diễn ra cách đây gần 40 năm, khi Henry Kissinger đến
Bắc Kinh năm 1971 để thực hiện sứ mệnh ngoại giao thay đổi mối quan hệ
Mỹ-Trung Quốc, đưa đến một loạt thay đổi trong cục diện cuộc Chiến
tranh lạnh trên thế giới, cuộc chiến tranh Việt Nam lúc bấy giờ cũng
như mở đường cho việc Trung Quốc mở cửa về kinh tế, góp phần định hình
thế giới ngày nay. Và bây giờ, những lời phát biểu của bà Hillary
Clinton cho thấy thái độ của Mỹ với Trung Quốc đã khác và Mỹ dường như
vừa kịp nhận ra họ đã bỏ quên khu vực này đủ lâu để cần phải sửa sai về
điều này.
Còn đối với người Việt Nam, rõ ràng là phải quan tâm những sự kiện này vì vận mệnh của đất nước, dân tộc.
Điều đầu tiên có thể nhận thấy đó là về phía Việt Nam, từ báo chí quốc
doanh, báo chí hải ngoại cho đến ý kiến của người dân trên các trang
blog cá nhân đều tỏ ra khá là đồng thuận trước sự trở lại của Mỹ ở khu
vực Đông Nam Á cũng như Việt Nam cần phải phát triển mối quan hệ với Mỹ
và các nước tự do dân chủ nói chung.
Kể cũng lạ mà không lạ. Rằng ít nhất với một nửa dân số Việt Nam sống ở
miền Bắc trước năm 1975 thì Mỹ là kẻ thù mà trong nhiều năm dài mọi
người đã được giáo dục, tuyên truyền nhồi nhét đủ mọi điều xấu xa, mọi
tội ác để căm thù Mỹ, trong khi mối quan hệ hữu nghị Việt Trung hay
Việt Xô thì được ca ngợi hết lời. Sau năm 1975, các thế hệ thanh thiếu
niên Việt Nam lại tiếp tục được dạy dỗ theo chiều hướng này, chỉ có
giai đoạn xảy ra cuộc chiến tranh biên giới Việt Trung 1979 hay 1988
thì những lời ca ngợi tình hữu nghị Việt Trung đời đời bền vững mới
lặng tắt đi, để rồi sau khi Đảng cộng sản Việt Nam quay trở lại xin làm
lành với Đảng cộng sản Trung Quốc thì mối quan hệ ấy đã được nâng lên
thành 16 chữ vàng! Nhà Nước thì "dạy dỗ” con dân như vậy, nhưng người
dân thì vẫn chỉ nghe theo lý trí lẫn tình cảm của mình. Cho đến bây
giờ, có thể nói rằng số người Việt Nam không thích, thậm chí ghét hay
thù hận chính quyền Mỹ, nhà nước Mỹ vẫn có, nhưng chắc chắn rằng số
người Việt Nam không thích nhà cầm quyền Trung Quốc và e ngại đường
lối, chính sách đối ngoại của họ đối với Việt Nam cao hơn nhiều. Điều
đó cũng dễ hiểu thôi. Những kinh nghiệm cay đắng ngàn đời trong lịch sử
khiến cho người Việt Nam luôn luôn có một tinh thần cảnh giác cao đối
với mọi động thái của nước láng giềng. Chưa kể cho đến tận bây giờ,
trong cách hành xử với nước đàn em nhỏ bé hơn nhiều lần, Trung Quốc đã
không chứng tỏ được tư cách nước lớn mà ngược lại. Mặc cho nhà cầm
quyền Việt Nam vì quyền lợi của Đảng và của các nhóm lợi ích cam tâm
cúi đầu nhịn nhục Đảng và nhà nước Trung Quốc, người dân Việt Nam từ
lâu đã hiểu rất rõ rằng là bạn với Trung Quốc chỉ có thua thiệt đủ
đường cho đến mất nước mà thôi, ngược lại chơi với các nước phương Tây
trong đó có Mỹ thì chả ai lấy mất của mình một mẩu đất hay có âm mưu
đồng hóa, tiêu diệt văn hóa Việt Nam gì cả.
 Photo courtesy of Dũng Đô Thị's blog.
Thanh niên sinh viên Việt Nam biểu tình trước Tòa đại sứ Trung Quốc hôm
9-12-2007 để phản đối việc Bắc Kinh hợp thức hóa việc quản lý các quần
đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
Những sự kiện gần đây vô hình chung là một phép thử cho cả nhà nước
Việt Nam cũng như người dân Việt Nam. Không nói đến báo chí trong và
ngoài nước, nếu chỉ theo dõi các diễn đàn độc lập, các trang blog cá
nhân là nơi người Việt thuộc đủ mọi thành phần, lứa tuổi…viết lên những
suy nghĩ, quan điểm của mình, sẽ thấy lòng dân nghĩ gì về Việt Nam
trong mối quan hệ với Trung Quốc và Mỹ, về sự lựa chọn con đường phải
đi trong tương lai. Có khá nhiều ý kiến phân tích những cái lợi, cái
hại trong việc tiếp tục ngả hẳn về phía Trung Quốc là con đường mà nhà
cầm quyền Việt Nam đã chọn trong nhiều năm qua, hay chơi trò "đu dây”
để hưởng lợi từ sự đối đầu giữa hai cường quốc trong tương lai hoặc dứt
khoát đứng hẳn về phía thế giới tự do dân chủ. Đa số người dân kêu gọi
nhà nước Việt Nam hãy tỉnh táo đặt quyền lợi đất nước và dân tộc lên
trên quyền lợi của Đảng, của một thiểu số tầng lớp có đặc quyền đặc lợi
với chế độ. Trong suốt chiều dài mấy chục năm cướp chính quyền và giữ
chính quyền, Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam chưa bao giờ làm được
điều này và đã luôn luôn có những sự lựa chọn sai lầm chỉ vì tầm nhìn
ngắn, tư duy hẹp hòi, bảo thủ, cộng với lòng tham vô đáy của các thế hệ
lãnh đạo Việt Nam nối tiếp nhau. Giờ đây đất nước và dân tộc Việt Nam
lại đang đứng trước một ngã rẽ mới-sẽ là thời cơ, là vận hội nếu biết
nắm lấy và thay đổi chế độ để tập hợp được lòng dân, dựa vào dân và dựa
vào thế giới bạn bè đồng minh là các nước dân chủ mà giữ nước, hồi sinh
và phát triển đất nước hay sẽ lại một lần nữa nhỡ tàu, đẩy đất nước gần
hơn tới họa Bắc thuộc, điều đó là trách nhiệm của họ, những người đang
nắm quyền lãnh đạo đất nước. Nhưng trách nhiệm ấy cũng thuộc về mọi
người dân Việt Nam.
Phải nói thật tôi chưa bao giờ tin vào sự thay đổi cũng như quan trí
của những người lãnh đạo Đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam. Trước
những biến chuyển của thời cuộc thái độ của nhà nước Việt Nam ra sao?
Họ sẽ lại tiếp tục "một bước tiến hai bước lùi”, chơi trò đi xiếc trên
dây giữa các nước như từ xưa đến giờ vẫn thế. Thậm chí, nếu đọc lại
những lời phát biểu của trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ quốc
phòng về những chuyến viếng thăm của tàu chiến Mỹ tới Việt Nam vừa qua
hay đường lối, chính sách quốc phòng của Việt Nam thì đủ rõ phe thân
Tàu trong Bộ chính trị Việt Nam vẫn còn mạnh lắm. Nhưng tôi tin vào
lòng dân và vận nước. Nhớ một lần đến Warszawa tôi đã được tận mắt
chứng kiến những dấu tích còn lại từ những trang lịch sử bi thương của
dân tộc anh hùng này. Cũng giống như Việt Nam, Ba Lan phải nằm cạnh
nước láng giềng khổng lồ là nước Nga, một thời là Liên Bang Xô Viết
đứng đầu phe xã hội chủ nghĩa. Người Ba Lan đã từng có nhiều kinh
nghiệm cay đắng trong mối quan hệ với Liên Xô. Chiến tranh giữa Ba Lan
và Nga Xô viết đã từng diễn ra trong thời gian 1919-1921, cũng chính
Liên Xô mà cụ thể là Xtalin đã "đi đêm” với phát xít Đức bán đứng Ba
Lan trong chiến tranh thế giới lần thứ hai dẫn đến việc Đức và Liên Xô
cùng xâm lược Ba Lan năm 1939 và lãnh thổ Ba Lan bị chia thành hai vùng
thuộc quyền kiểm soát của Đức Phát xít và Liên Xô, hay việc Xtalin hạ
lệnh hành quyết hơn 22 ngàn sĩ quan cao cấp và công dân Ba Lan trong
khu rừng Katyn vào mùa xuân năm 1940 v.v… Chiến tranh thế giới lần thứ
hai kết thúc, dân tộc này cũng như nhiều dân tộc khác của Đông Âu phải
nằm dưới sự kiểm soát, cai trị của Liên Xô .Vậy mà cũng chính Ba Lan là
quốc gia mà đảng cộng sản phải chịu sụp đổ đầu tiên góp phần to lớn vào
sự sụp đổ nhanh chóng sau đó của chủ nghĩa cộng sản trên khắp Đông Âu.
Ngày nay Ba Lan là một quốc gia tự do, dân chủ, có nhiều cải thiện về
nhân quyền, với nền kinh tế trở thành một trong những nền kinh tế tăng
trưởng nhanh nhất vùng Trung Âu. Và nhiều thành tựu khác về vị trí
chính trị trên thế giới.
Khi nghĩ về Ba Lan, tôi lại nghĩ về dân tộc tôi đất nước tôi. Số phận
cũng đặt Việt Nam nằm sát bên cạnh một nước khổng lồ xấu chơi như Trung
Quốc, số phận cũng đẩy đưa khiến Việt Nam cứ phải rơi vào bàn cờ chính
trị giữa các nước lớn, chỉ cay đắng rằng những người lãnh đạo Việt Nam
không có đủ dũng, nhân, trí và dân tộc Việt Nam thì chưa kịp hiểu hết
nỗi cay đắng của một nước nhỏ để mà tự thay đổi vận mệnh của đất nước
mình. Nhưng dù sao tôi vẫn tin rằng một dân tộc không bị diệt vong bởi
họa ngàn năm Bắc thuộc hay những cuộc chiến tranh với những nước lớn
mạnh hơn gấp nhiều lần thì ngày hôm nay cũng không thể bị diệt vong.
http://www.rfavietnam.com/
|
