Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2012-11-03
Lá thư khẩn gửi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang mang 144 chữ ký của
nhân sĩ trí thức yêu cầu trả tự do cho sinh viên Phương Uyên đang là đề
tài được nhiều người chú ý hiện nay.
Photo courtesy of Danlambao
Sinh viên Nguyễn Phương Uyên
Khi thông tin về bức thư khẩn mang 144 chữ ký của nhiều giới gửi Chủ
tịch nước Trương Tấn Sang xuất hiện trên nhiều trang blog trong và ngoài
nước thì dư luận phản ứng rất khác nhau. Người thì cho rằng sự kiên
nhẫn của trí thức Việt Nam thật vô hạn, người nghi ngờ kết quả của bức
thư này sẽ va vào bức tường im lặng muôn thuở, người thì phẫn nộ vì sự
vô cảm của nhà nước trước những bức xúc chính đáng của người dân, người
thì ưu tư về sự an nguy đối với những trí thức ký trong bức thư, con số
tuy ít ỏi so với hơn ba chục ngàn giáo sư tiến sĩ nhưng họ là những
tiếng nói tiên phong, vượt qua nỗi sợ hãi đang bao trùm cả xã hội hiện
nay.
Nội dung bức thư khẩn lần này yêu cầu Chủ tịch nước Trương Tấn Sang
xem xét và ra lệnh tha ngay cô nữ sinh viên Nguyễn Phương Uyên bị bắt
giữ một cách bí mật với tội danh mơ hồ "tuyên truyền chống phá nhà nước".
Bức thư kể lại sự tình em Nguyễn Phương Uyên bị bắt với nguyên nhân chính là "ghét Trung Quốc".
Chính sự bắt giữ phi pháp này là nguồn cội cho một loạt chống đối và
nghi ngờ tính vô tư của luật pháp khi cho phép công an tùy tiện bắt giữ,
cáo buộc tội danh và toàn quyền giữ im lặng khi dư luận đòi hỏi phải
công khai sự bắt giữ này.
Từ những kiến nghị này tới thư ngỏ khác...
Cô Nguyễn Phương Uyên tại lớp học ở Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm TPHCM, ảnh chụp trước đây. Hình do Bạn cô cung cấp.
Bức thư khẩn với 144 chữ ký này không phải là điều gì lớn lao nếu so với "Kiến nghị về quy hoạch và các dự án khai thác Bauxite tại Việt Nam" đã
tập trung 2746 chữ ký vào tháng Tư năm 2009. Ngày 9 tháng 4 năm 2011
một kiến nghị đòi trả tự do cho TS Cù Huy Hà Vũ với 1889 chữ ký. Ngày 10
tháng 7 năm 2011 thư ngỏ mang tên "Bảo vệ và phát triển đất nước trong tình hình hiện nay" quy tụ 1219 chữ ký.
Tháng 9 năm 2011, 14 giáo sư, học giả trí thức hải ngoại soạn thảo một văn bản chi tiết đưa ra những đề nghị tâm huyết mang tên "Cải cách toàn diện để phát triển đất nước". Trong lời nói đầu nhóm chủ trương khẳng định
"Văn bản này không phải là một bản kiến nghị, cũng không phải đưa
ra để lấy chữ ký, mà cốt chia sẻ suy nghĩ về cải cách toàn diện để phát
triển đất nước. Văn bản đã được gửi đến các ủy viên trong Bộ Chính trị
cách đây khoảng một tháng và đến Quốc hội cùng Chính phủ gần đây hơn."
Ngày 27 tháng Bảy năm 2012, 42 trí thức đã ký vào bản kiến nghị yêu
cầu nhà cầm quyền thành phố HCM tổ chức biểu tình chống Trung Quốc.
Mới đây nhất, ngày 20 tháng Mười năm 2012 một thư cầu cứu khẩn cấp
của 109 sinh viên trường Đại học Công Nghiệp Thực phẩm thành phố Hồ Chí
Minh gửi cho Chủ tịch nước Trương Tấn Sang kêu cứu cho sinh viên Nguyễn
Phương Uyên bị bắt giữ không minh bạch. Cũng từ bức thư cảm động này đã
tác động mạnh mẽ đến lương tâm người nghe câu chuyện và 10 ngày sau,
ngày 30 tháng Mười năm 2012, lá thư khẩn gửi Chủ tịch nước Trương Tấn
Sang có chữ ký của 144 người đa số là trí thức với mục đích hỗ trợ cho
cho những người trẻ có tấm lòng với mệnh nước như sinh viên Phương Uyên.
Tiếp sức sinh viên qua kiến nghị
Trường Đại học Công nghiệp Thực phẩm, nơi SV Nguyễn Phương Uyên đang học. Photo courtesy of diadiem.com
Giáo sư Tương Lai cho biết nguyên nhân ông tham gia vào việc ký tên như sau:
"Tôi không tính đến chuyện cô tham gia cái gì, làm cái gì tôi
không biết nhưng qua hình ảnh của cô ấy, một nữ sinh viên rất hiền dịu
qua lời kể của bạn bè cô cho biết thì cô là một ủy viên Ban chấp hành
chi đoàn. Một người sống rất hiền lành và rất hòa nhã. Cô tham gia vào
hoạt động chống Trung Quốc vậy thì chuyện ấy là logic và tất yếu. Có thể
về mặt này mặt nọ cô có thể bị gài bẫy, tôi không biết, nhưng về cơ bản
thì hình ảnh đó nó gây xúc động và đó là lý do khiến chúng tôi ký tên
vào bức thư gửi Chủ tịch nước. Mở đầu bức thư đó đã nói rất rõ: chúng
tôi ký sau khi thư của sinh viên trường Đại học công nghiệp thực phẩm
gửi cho Chủ tịch nước thì bức thư này là tiếp sức cho sinh viên.”
Giám mục Phao lô Nguyễn Thái Hợp, giám mục giáo phận Vinh cũng ký tên vào thư khẩn này, ngài cho biết lý do như sau:
"Đây không phải lần đầu tiên tôi ký bức thư kiến nghị bênh vực
những người yếu đuối, những người trong các vụ khiếu kiện không rõ rệt.
Đặc biệt trường hợp em Phương Uyên thì tôi rất bức xúc. Khi tôi đọc thư
của các bạn Phương Uyên thì chúng tôi một nhóm nhân sĩ cũng ngồi lại với
nhau ký vào thư ấy với tính cách con người với nhau. Hơn nữa tôi cũng
có một vai trò trong xã hội. Có vị thế để suy nghĩ vấn đề bảo vệ, vấn đề
công bằng xã hội chúng ta nên tôi đã ký vào đó.”
Mở đầu bức thư đó đã nói rất rõ: chúng tôi
ký sau khi thư của sinh viên trường Đại học công nghiệp thực phẩm gửi
cho Chủ tịch nước thì bức thư này là tiếp sức cho sinh viên.
GS Tương Lai
Nhạc sĩ Tuấn Khanh, tác giả bài viết mới nhất: "Án tù cho nghệ sĩ, có sợ không?" cũng ký tên vào thư kiến nghị này. Anh cho biết cảm giác của mình trước sự bắt giữ âm thầm đối với sinh viên Phương Uyên:
"Việc ký tên xảy đến khi tôi nhận thư mời của một nhóm trí thức
trong thư ngỏ kêu gọi những người có tấm lòng quan tâm đến trường hợp
của bé Phương Uyên. Bên cạnh đó mẹ của Phương Uyên đang đi tìm cũng gây
xúc động và người ta không biết tình trạng của bé như thế nào. Việc của
nhà nước thì nhà nước làm, công việc của những người tổ chức lá thư ngỏ
này người ta chỉ muốn sự rõ ràng để gia đình người ta yên tâm và mọi thứ
cần phải cụ thể hơn. Tất cả bạn bè và xã hội đều lo cho bé Phương Uyên
và không ai biết chuyện gì xảy ra. Tuấn Khanh nghĩ rằng sự ký tên như
vậy là cách bày tỏ tấm lòng của mình với giới trẻ và có thể nó sẽ mang
lại sự quan tâm nào đó của xã hội.”
Đứng thứ hai trong bản danh sách kiến nghị là Giáo sư Ngô Bảo Châu,
người được xem là niềm tự hào của tuổi trẻ và trí thức Việt Nam. Đây là
lần thứ hai ông tham gia góp tiếng nói của mình vào một vấn đề thời sự.
Lần thứ nhất ông đã ký vào kiến nghị trả tự do cho TS Cù Huy Hà Vũ.
Trước đó GS Ngô Bảo Châu ông đã gửi một bức thư dài cho Quốc hội phân
tích tại sao không thể khai thác Bauxite tại Tây Nguyên.
Giáo sư Tương Lai nhấn mạnh đến hình ảnh đã làm ông xúc động khi
chứng kiến những cô gái như Phương Uyên kiên cường trước bạo lực như thế
nào, ông nói:
"Mắt tôi đã chứng kiến trong một cuộc biểu tình khi cô Thục Vy
cùng với người chồng chưa cưới bị đàn áp trước mắt tôi chỉ một mét rưỡi
thôi. Với tôi thì hình ảnh các cháu thanh niên, nhất là nữ thanh niên
nữa mà nó dám xông pha vào chốn mạo hiểm như thế nó có sức lay động rất
ghê gớm. Nó làm cho mình tin hơn ở dân tộc mình, sức sống của dân tộc
mình. Nếu lịch sử nói hình ảnh Bà Trưng Bà Triệu thì dù sao nó cũng là
chuyện lịch sử.
Nhưng trước mắt tôi là những tấm gương bằng xương bằng thịt của
những cô thanh nữ rất nhỏ nhoi trước bạo lực nhưng họ rất kiên cường.
Cái hình ảnh ấy nó đập vào trong tim tôi và khi tôi đi biểu tình cùng
với họ tôi được động viên bằng những hình ảnh đó. Vì sao? Vì chính họ là
niềm tin của chúng tôi hiện nay.”
Hôm 1 tháng 7, 2012 cô
Huỳnh Thục Vy cũng đã bị an ninh bắt một cách thô bạo khi cô ôn hoà
tham gia cuộc biểu tình chống TQ. TTCCT/danlambao
Một người khác cũng có tên trong danh sách là ông Cao Lập, một
sinh viên tranh đấu trong thời gian trước năm 1975 và bị giam tại nhà tù
Côn Đảo, nguyên là giám đốc trung tâm du lịch Bình Quới đưa nhận xét:
"Các cháu nó ở tuổi trưởng thành và tự quyết định vấn đề bản thân
khi những vấn đề ấy liên quan đến đất nước dân tộc. Những thái độ dấn
thân vì lợi ích dân tộc đất nước thì tôi trân trọng. Tôi chưa biết vấn
đề bên trong là gì nhưng tôi ký vì muốn có một thái độ minh bạch từ phía
nhà nước. Tôi thấy trước kia những vụ bắt bớ đều được thông báo cho gia
đình được biết còn bây giờ khi bắt xong thì chẳng ai báo ai, chẳng công
bố điều gì. Những việc như vậy nó sẽ không tốt và tôi thấy không có lý
do gì để mà không minh bạch.
Trong những lúc tình hình đất nước đang như thế này lại có những
vụ xử án nặng nề với những người bày tỏ chính kiến nào đó thì không nên
đối với nhà nước này. Điều đáng sợ nhất trong đất nước chúng ta là sự im
lặng đáng sợ! Những tiếng nói có lương tâm dân tộc như vấn đề Bauxite
hay các vấn đề lớn khác đều rơi vào vô vọng hết mà điều này tôi nghĩ là
đáng sợ nhất của đất nước mình bây giờ. Khi tôi ký vào bản kiến nghị thì
tôi nghĩ đây là cách bày tỏ thái độ chứ còn chờ kết quả thì thật lòng
tôi không nghĩ một kết quả tích cực nào.”
Trước câu hỏi từ xưa nay kiến nghị gửi đi quá nhiều nhưng không có
một thư ngỏ kiến nghị nào được trả lời như vậy có phí công hay không,
luật gia Lê Hiếu Đằng chia sẻ:
"Kiến nghị, thư ngỏ chỉ là hình thức đấu tranh, phía chính quyền
trả lời hay không trả lời thì đó là trách nhiệm của họ. Nếu họ không trả
lời thì dân người ta càng thấy thôi. Khi tôi làm bản kiến nghị này thì
nhiều anh chị em cũng nói rằng sao cứ làm thư ngỏ hoài? Nhưng đây là
tiếng nói lương tâm cho người ta thấy phải bảo vệ em sinh viên đó. Cái
nội dung là bảo vệ các em sinh viên và nói với nhân dân chứ đâu phải chỉ
nhắm đến chính quyền? Và thông qua bức thư ấy mình cho xã hội thấy hiện
nay cũng có nhiều người đang phản đối với hình thức như vậy.”
Chỉ là hạ sách
Sinh viên Nguyễn Phương Uyên
Trong khi Chủ tịch nước chưa đưa ra một ý kiến gì thì các sinh
viên trường Đại học Công Nghiệp Thực phẩm thành phố HCM từng ký tên gửi
thư cho Chủ tịch nước lại kêu cứu một lần nữa. Đại diện 109 sinh viên
này cho biết vào chiều ngày 2 tháng 11 Thành đoàn TPHCM, phòng công tác
học sinh sinh viên ĐHCNTP, Trưởng khoa CNTP, Bí thư đoàn trường, Bí Thư
đoàn Khoa, và một số thầy cô đã tới lớp các em tạo áp lực và yêu cầu
những sinh viên có tên trong danh sách ký tên gởi thư cho Chủ tịch nước
mỗi bạn phải viết cam kết là chưa bao giờ viết lá thư gởi cho chủ tịch
nước và cũng không ký tên. Sau đó nộp lại danh sách các sinh viên này
cho nhà trường, và nhà trường sẽ cử đại diện giao lại các bản cam kết đó
cho Chủ tịch nước.
Hành động qua mặt cả Chủ tịch nước như vậy chắc chắn không từ lệnh
của ông Trương Tấn Sang mà là của những người từng tham gia trong việc
bắt giữ sinh viên Nguyễn Phương Uyên. Các bạn sinh viên cũng cho biết
hiện nay nhà trường theo dõi, tạo áp lực với sinh viên bằng cách các
hàng quán chung quanh trường đều có công an thường phục theo dõi động
tĩnh từ phía sinh viên.
Từ một sinh viên Phương Uyên vẫn chưa giải quyết, thành đoàn thành
phố đã lôi thêm 109 sinh viên khác vào lò lửa phản kháng này liệu họ có
đủ sức để lấp tất cả những tiếng nói khác của giới trẻ hay không?
Mặc dù ai cũng biết bản kiến nghị 144 chữ ký rồi cũng chung số phận
với bao kiến nghị khác, thế nhưng người ta tin rằng trong nhân dân và cả
cán bộ công chức đã dấy lên làn sóng âm ỉ đánh thức tâm can của rất
nhiều người. Hiện tượng hù dọa, bắt buộc sinh viên làm điều gian dối
chứng tỏ nhà cầm quyền đang sợ hãi và cố trấn tĩnh bằng một phương cách
rất hạ sách.
Dư luận nghi ngờ rằng đã có dấu hiệu của một hiện tượng nổi dậy quy
mô trong giới sinh viên để tự vệ và chống lại áp bức. Câu hỏi đặt ra cho
thành phố Hồ Chí Minh: Sau trường Đại học Công nghệ Thực phẩm sẽ là
trường nào đang được thế lực thù địch bên ngoài nhắm tới?
|