Chỉ xét trên phương diện môi sinh, người ta thấy có nhiều ví dụ trong các nước Cộng sản: Đông Đức từng nổi tiếng có môi trường ô nhiễm nhất Âu châu, đến độ bảo vệ môi trường tại quốc gia này trở thành một vấn đề chính trị rất nhạy cảm. Ai dám nói về ô nhiễm môi trường sẽ bị nhanh chóng quy tội "phỉ báng nhà nước”. Liên Xô thì có thảm họa môi trường nức tiếng với vụ nổ lò nguyên tử Chernobyl và khô cạn biển nội địa Aral. Trung Quốc thì lừng danh toàn cầu với việc thải khí CO2 vào khí quyển, việc ô nhiễm nghiêm trọng các dòng sông và nguy cơ vỡ đập Tam Hợp.

Tại Việt Nam, Cộng sản cũng đang treo trên đầu dân tộc nhiều quả bom nổ chậm, phần do thói vô trách nhiệm trước quốc dân, phần do óc hám tài tham lợi của đảng, phần do nỗi kinh sợ trước quần chúng, phần do thái độ hèn nhát bạc nhược trước "Thiên triều”.

Thảm họa từ bùn đỏ. Bùn đỏ từ khai thác bauxite – "bom bẩn” rình rập

1- Trước hết là "quả bom bùn đỏ” đang đặt ở Tây nguyên kể từ năm 2007 và treo trên đầu nhân dân đồng bằng Nam bộ. Ngay từ khi dự án khai thác bauxite được bắt đầu tiến hành, nhiều nhà khoa học, nhiều vị trí thức nhân sĩ… đã lên tiếng cảnh báo hiểm họa này, hiểm họa mà Tàu cộng đã thâm độc chuyển từ Trung Hoa sang Việt Nam ta, nhờ sự tiếp tay của cựu tổng bí thư CS Nông Đức Mạnh và đương kim thủ tướng CS Nguyễn Tấn Dũng. Đến khi quả bom bùn đỏ phát nổ tại Hungary ngày 05-10-2010, vấn đề hiểm họa Tây Nguyên lập tức đã được báo lề trái lẫn lề phải trong nước nêu lên lại. "Kiến nghị về dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên, với tấm gương về thảm họa vỡ hồ bùn đỏ ở nhà máy Ajka Timfoldgyar, Hungary” do nhóm Bauxite VN tung ngày 09-10-2010 chỉ trong vài hôm đã thu hút được khoảng 670 chữ ký và sau đó đã lên tới hàng ngàn. Nhưng đang khi chính phủ Hungary coi đó là hiểm họa hóa chất thảm khốc nhất lịch sử quốc gia này, mà nhiều khả năng là do lỗi của con người, để lập tức tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong vùng và hiện vẫn tiếp tục đổ nhân lực vật lực khắc phục các hậu quả. Thì tại Việt Nam, Nguyễn Tấn Dũng vẫn mạnh miệng tuyên bố đó là "chủ trương lớn của đảng và chính phủ”, nhiều cán bộ nhà nước hữu quan vẫn ngoác miệng khẳng định "tất cả đều nằm trong tầm kiểm soát và việc khai thác rất an toàn” kể cả sau khi chất độc tràn ra từ mỏ khai thác Bauxite Tân Rai vào tháng 9-2011, làm 200 ha đất chung quanh ô nhiễm trầm trọng. Dư luận cho rằng dự án này đã được tiến hành bất chấp các nguy cơ về môi trường, an ninh, văn hóa là do chỗ Nông Đức Mạnh và Nguyễn Tấn Dũng đã được hưởng hàng trăm triệu đôla "lại quả” từ bọn Tàu xâm lược.

2- "Chùm bom thủy điện” đang treo trên đầu dân chúng, làng mạc, phố thị ở miền Trung. Hiểm họa này đã được nhà văn Võ Thị Hảo cảnh báo từ tháng 11-2010 qua bài viết "Miền Trung ơi, ngươi đã bị thí mạng”. Xin trích: "Sau trận lũ lụt thảm khốc tại miền Trung hồi tháng 11-2009, nhiều đại biểu Quốc hội đã chất vấn chính phủ về nguyên nhân lũ lụt miền Trung. Một số nhà chuyên môn có uy tín đã phát hiện là "do yếu tố con người”: do những nhà máy thuỷ điện vì lợi ích cục bộ của mình, không thực hiện quy trình đã cam kết về vận hành hồ chứa phòng lũ, cứ tích đầy nước để chạy máy phát điện tối đa, đến lúc mưa lớn tràn về, liền mở cửa xã lũ ào ạt để bảo vệ đập và nhà máy, bất kể hậu quả cho dân vùng hạ lưu…. Trước đây, lũ lụt miền Trung chỉ khoảng 5-7 năm 1 lần, còn gần đây tần suất tăng lên, 1-2 năm 1 lần (chưa kể hai năm gần đây lũ chồng lên lũ)  và khốc liệt hơn… Trong lũ lụt có yếu tố con người. Riêng 9 tỉnh miền Trung và Tây Nguyên gần đây đã phát triển tới 393 dự án thủy điện lớn nhỏ… Họ tích nước chủ yếu để sản xuất điện, chứ có mấy khi chủ động xả nước trong hồ để chờ lũ, đón lũ và cắt lũ. Vì vậy nguy cơ vỡ đập tràn, nước lớn từ thuỷ điện tác động vào lũ miền Trung càng gay gắt…”

Đập thủy điện Sông Tranh 2 bị nứt? Người dân hoang mang, lo lắng

Vụ nứt đập Sông Tranh 2 thuộc tỉnh Quảng Nam, được phát hiện giữa tháng 3 mới rồi, càng làm lộ rõ hình ảnh chùm bom nổ chậm đặc biệt này. Đập đã được xây dựng từ tháng 3-2006 và cuối năm 2010 thì chính thức phát điện. Bờ đập chính của hồ chứa nước nằm sát tỉnh lộ 616. Dung tích hồ này thuộc hàng lớn nhất miền Trung, với khoảng 730 triệu m3 nước, được thiết kế cao hơn vùng hạ lưu khoảng 100 m. Những bức hình đăng trên báo chí mấy tuần nay cho thấy nhiều vết nứt lớn, nước tuôn tràn xối xả. Ngoài ra còn có vô số vết nứt nhỏ, từ đó nước rò rỉ thấm qua thân đập từ cuối năm rồi. Nếu không may đập vỡ, đó sẽ là một quả bom nước 730 triệu tấn thổi bay sinh mạng và nhà cửa của 40.000 người dân toàn huyện Bắc Trà My, chưa kể hàng nghìn hộ dân ở các huyện Tiên Phước, Hiệp Đức, Thăng Bình, Nông Sơn có dòng Sông Tranh 2 chảy qua đổ ra sông Thu Bồn cũng bị ảnh hưởng. Vậy mà chủ đầu tư Dự án Thủy điện Sông Tranh 2, trong công văn ngày 19-03, vẫn ngang nhiên khẳng định: "Công trình thủy điện sông Tranh 2 vẫn hoạt động ổn định và an toàn”. Gần đây nhất, hôm 23-03, Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình thuộc Bộ Xây dựng, trả lời phỏng vấn của Đài Truyền hình và Thông tấn xã VN, vẫn mạnh miệng tuyên bố: "Tôi có thể khẳng định là đập vẫn đảm bảo an toàn, kể cả sau khi xảy ra một số trận động đất kích thích thời gian qua tại vị trí xây dựng. Qua kiểm tra, không phát hiện những dấu hiệu bất thường của công trình”!?! Nhiều nhà khoa học đã đề nghị đập hãy xả hết nước để kiểm tra toàn diện, dán màn chống thấm và sửa chữa các vết nứt, nhưng xem ra vì sợ mất lợi nhuận nếu ngừng phát điện, nên đề nghị chí lý này đến nay vẫn bị những kẻ trách nhiệm bỏ ngoài tai!

Thảm họa này xảy ra khi Nhà máy điện nguyên tử Chernobyl bị nổ.

3- "Loạt bom hạt nhân” từ 16 lò phản ứng mà nhà cầm quyền dự định xây xong trước năm 2030, phần lớn tại Ninh Thuận, nhờ các chuyên gia và thiết bị của Nga và Nhật, bất chấp thảm họa nổ nhà máy điện nguyên tử Chernobyl của Nga năm 1986 và nhà máy điện nguyên tử Fukushima của Nhật năm rồi. Gọi đây là loạt bom hạt nhân vì theo lời Tiến sĩ Nguyễn Khắc Nhẫn, chuyên gia lâu năm trong ngành, nguyên Cố vấn Nha Kinh tế – dự báo – chiến lược ở Paris, giáo sư Viện Kinh tế – chính sách năng lượng và Đại học Bách khoa Grenoble (Pháp): "Hạt nhân Fukushima–Daiichi hay Hiroshima, Nagasaki cũng là một. Phóng xạ giết người của bom nguyên tử hay của lò điện hạt nhân cũng vẫn là một. Những tâm lò phản ứng điện hạt nhân nóng chảy kia đã và đang làm bao trái tim của thường dân và trẻ em vô tội tan nát, nguyên nhân của bao cuộc sống điêu đứng, đau thương”. Ý thức được thảm họa này, các nước Âu châu và Bắc Mỹ đã lên chương trình xóa sổ điện hạt nhân, Nhật Bản chỉ còn 1 trên tổng số 54 lò phản ứng hoạt động. Thế mà "Việt Nam lại đang có một chương trình điện hạt nhân "tham vọng vào loại bậc nhất trên thế giới” với giấc mơ điện hạt nhân "đâm hoa đua nở” trong lúc thế giới thì đang lo ngại tìm giải pháp thay thế chúng” (New York Times, 01-3-2012). Tham vọng lớn như thế nhưng lại chưa tập hợp được một đội ngũ chuyên gia cần thiết cho việc khai thác, điều chỉnh mà phải bắt đầu từ số không. Thời hạn lại quá ngắn để có thể tạo lập một tổ chức quản lý khả tín, đặc biệt trong một đất nước có tiếng đầy nạn tham nhũng, thừa thói vô trách nhiệm, vắng sự minh bạch công khai và thiếu các tiêu chuẩn an toàn, nên nguy cơ xảy ra một kịch bản như ở Chernobyl và Fukushima là rất lớn. Ngoài thảm họa môi trường, đó cũng là một thảm họa tài chánh theo lời Tiến sĩ Phùng Liên Đoàn, một chuyên gia nguyên tử thượng thặng khác đang làm việc tại Mỹ: "Các nhà máy ĐHN rất đắt tiền, phải kế hoạch cả 10, 15 năm thì mới xây xong, và khi điều hành thì có rất nhiều rủi ro là nhà máy nằm chết không tạo điện. Khi nhà máy nằm chết thì ta vẫn phải trả nợ tiền vay. Nước Việt Nam còn rất nghèo…. Đối với ngân sách của ta, 10-20 tỉ USD là rất lớn, cần phải đi vay mượn”.

Những quả bom nổ chậm khác

4- Những quả bom nổ chậm khác: Không cần nói thì ai cũng biết chúng đang nằm nơi các đồn công an dày đặc trên khắp đất nước. Từ mấy năm nay, số nạn nhân bị lực lượng "chỉ biết còn đảng còn mình”, "kiêu binh thời đảng trị” này ngày một gia tăng. Thê thảm nhất là một đàng họ bị tra tấn đến vong mạng chỉ vì những nguyên cớ rất nhỏ nhặt (ngồi xem đánh bạc, không đội mũ bảo hiểm, gây lộn xộn trên đường, xích mích với cảnh sát, có thư tố cáo nặc danh…), đàng khác lại bị công an vu cáo là tự đập đầu vào vách, tự treo cổ lên xà nhà… và rồi hầu hết mọi vụ án đều chìm xuồng, mọi thủ phạm đều ung dung ngoài vòng pháp luật hay chỉ bị xử phạt rất nhẹ. Loại bom nổ chậm nữa đang nằm trên Biển Đông, từ bàn tay lũ hải tặc Tàu, lủng lẳng trên đầu các ngư dân Việt vô tội, treo lên bằng sợi chỉ là lời tuyên bố hết sức vô trách nhiệm, khó tưởng tượng nổi của thứ trưởng bộ Quốc phòng Việt cộng: "Ngư dân bị tàu lạ ngăn cản, cướp bóc, giết chết là vấn đề dân sự; quân sự không can thiệp!”. Quả bom đó hiện đe dọa cuộc sống của hàng triệu ngư dân và hàng trăm nhà máy thủy sản, đã đe dọa sinh mạng của hàng ngàn ngư dân lâm nạn Tàu tặc gần cả thập niên rồi, và đang đe dọa tài sản lẫn gia đình của 21 ngư dân Lý Sơn, Quảng Ngãi bị bắt hôm 21-03 gần quần đảo Hoàng Sa, vốn bị xử phạt mỗi người 70.000 nhân dân tệ, tức hơn 200 triệu đồng Việt Nam! Cuối cùng là quả bom tài chính vốn đang làm vỡ tung các đại tập đoàn công nghiệp với những món nợ khổng lồ, làm 30% công ty phá sản và 200.000 doanh nghiệp sập tiệm (Việt Báo 26-03-12), kéo theo sự sụp đổ nay mai của nền kinh tế Việt Nam.

Ai tạo ra những quả bom nổ chậm đang đe dọa cuộc sống toàn dân và phá hủy tương lai đất nước ấy? Hỏi tức là đã trả lời!

Ban Biên Tập
Xã luận bán nguyệt san Tự do Ngôn luận số 144 (01-04-2012)