Những
buổi họp thăm dò ý kiến cử tri đã chứng tỏ Quốc hội tiến bộ hơn trước
do nhiều đại biểu đã thẳng thắn đưa ra những vấn đề bức xúc đòi giải
thích cho người dân.
RFA photo
Ủy Ban Nhân Dân TPHCM
Liệu khóa tới Quốc hội có giữ được tinh thần này hay không vẫn làm nhiều người suy tư.
Ngày 29 tháng 11 vừa qua, hơn 500 cử tri tại TPHCM đã có cuộc gặp gỡ
với các đại biểu vừa tham dự cuộc họp quốc hội trở về. Trong dịp này
nhiều cử tri cho rằng hoạt động chất vấn của QH tại kỳ họp này đã được
cải tiến, đạt hiệu quả thiết thực và có chất lượng, không khí các phiên
chất vấn thể hiện tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm và xây dựng.
Cử tri Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị các đại biểu của họ phải nghiên
cứu để cải tiến, nâng cao chất lượng và làm việc hiệu quả hơn nhất là
phải gần dân hơn để nắm ý kiến của họ về những vấn đề bức xúc của xã
hội.
Cử tri thành phố không thắc mắc gì về việc các vị dân cử đơn vị
thành phố Hồ Chí Minh không hề lên tiếng trong các phiên chất vấn và do
đó không đem nguyện vọng của họ đến với những bộ trưởng hay những thành
viên chính phủ có trách nhiệm.
Theo nhiều người nhận xét thì đây là khóa họp có những chuyển biến
sâu xa nhất có tầm ảnh hưởng đến nhận thức của nhiều tầng lớp nhân dân.
Những pha chất vấn không khoan nhượng của các đại biểu đối với các bộ
trưởng và ngay cả với thủ tướng đã làm người dân phấn chấn.
Trên từng khu phố, người dân bàn luận chuyện chất vấn như một điều
gì lạ lùng lắm xảy ra trong đời sống của họ. Bức màn bất khả xâm phạm
xưa nay đã đựơc vén hết lên để họ thấy khung cảnh tranh luận gay gắt
của cơ quan làm luật cao nhất nước.
Vấn đề nhân sự
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Photo courtesy of chinhphu.vn
Đối với luật sư Trần Lâm, nguyên Thẩm phán Tòa án Nhân Dân tối cao thì
ưu tư của ông là rồi đây quốc hội sẽ trở lại tình trạng như cũ nếu các
đại biểu năng nổ và có trách nhiệm trong nhiệm kỳ này không còn đứng
trong hàng ghế chất vấn nữa. Theo ông, quốc hội cần phải có ít nhất 1/3
thành phần mà ông gọi là cốt cán để lãnh đạo, có như thế mới có thể
tiếp tục gìn giữ thành quả của những tranh luận, chất vấn mà khóa này
đạt được, ông nói:
"Quốc hội từ bao lâu nay hoạt động không hữu hiệu, như là cái cổng
sau của đảng. Nay Quốc hội đã thay đổi rồi, đã có một sự khởi sắc rồi,
thì nguyên nhân cái khởi sắc ấy là từ cốt cán. Nếu không có cốt cán thì
chỉ lấy người vào cho đẹp thôi thì không bao giờ làm được việc. Thế
nhưng nếu chúng ta không giữ cốt cán thì vài hôm nữa người ta lại phá
tan cái cốt cán ấy đi, người ta lại cho những người khác vào thì trở
lại bằng không!
Có được một tí hành trang thế nhưng không tiếp tục, giao cho người
khác đến khi hành trang ấy lại mất đi thì uổng quá. Thế cho nên Quốc
hội phải có người cầm đầu, Quốc hội phải có nòng cốt, Quốc hội phải có
những chính khách, còn làm thế nào để có thì là cái việc sau này.
Quốc hội của người ta thì người ta đa đảng. Hai đảng đấu tranh thế
là hai cốt cán. Hai cái tinh hoa của dân tộc người ta đấu tranh gay gắt
để tìm ra chân lý cho dân tộc. Vì người ta có đa đảng trong khi mình là
độc đảng, độc đảng thành ra Quốc hội trở thành một vật trang trí thì
nguy hiểm quá!"
Nay Quốc hội đã thay đổi rồi, đã có một sự khởi sắc rồi, thì nguyên nhân cái khởi sắc ấy là từ cốt cán.
LS Trần Lâm
Mặc dù có đại biểu không hề lên tiếng trong các cuộc họp quốc hội
nhưng đối với bà Nguyễn Nguyên Bình, một người từng than thở rằng chưa
bao giờ bà được dịp thấy tận mắt người mà bà bỏ phiếu trong nhiều chục
năm qua. Tuy không được trực tiếp đặt các câu hỏi cho đại biểu của mình
nhưng cử tri Nguyễn Nguyên Bình cho rằng các đại biểu có khó khăn của
họ, bà nói:
"Tôi nghĩ điều này chắc khó vì sở dĩ có các vị đại biểu họ phát biểu
nhiều vì các vị ấy là đại biểu chuyên nghiệp. Các vị ấy có nhiệm vụ
phải phát biểu ý kiến của cử tri, có thời giờ để nghiên cứu các vấn đề.
Có đại biểu tôi thấy đã lâu có phát biểu gì đâu. Các ông ấy là bán
chuyên nghiệp, người ta làm việc khác, đến họp quốc hội cũng chỉ là đi
tham khảo thôi chứ không thấy họ phát biểu gì cả."
Đối với điều mà LS Trần Lâm gọi là một quốc hội chỉ có tính cách trang trí, ông nói:
"Bảo quốc hội là của dân là ý mình nói vậy thôi cho nó tuyên truyền
cổ động một tí, chứ người ta chỉ định ai thì được, ai mà người ta không
đồng ý thì người ta đã có hiệp thương của Mặt Trận rồi!
Tôi chống lại việc trang trí và tôi chống lại một cách yếu ớt là yêu
cầu để lại một phần ba đại biểu. Nếu thừa nhận cái Quốc hội này là tốt
rồi mà Quốc hội kỳ sau bắt phải học từ ABC nữa thì không đựơc. Hãy nhín
cho tôi một ít đề làm việc. Đấy là một đề nghị rất là khiên tốn rất là
khúm núm mà ông cũng không đống ý thế tức là ông chỉ muốn Quốc hội là
bù nhìn thôi!"
Tin vào lớp trẻ
Đại biểu Quốc hội Lê Văn Cuông. Photo courtesy of songlo.com
Với nhìn nhận rằng quốc hội hiện nay đã lớn lên trước trào lưu dân chủ
không thể cưỡng lại của thế giới nhưng vẫn còn những lực cản nhất định
từ đảng, LS Trần Lâm hết sức thống thiết khi chia sẻ:
"Tôi đang muốn là: thôi thì ông cử người vì đảng cũng được, do đảng
cũng được! Ông chỉ cho tôi xin một tí dân chủ, 30% thôi! Tôi xin đa
đảng nhưng mà đảng của tôi ở trong quốc hội chỉ 25% thôi ông ạ! Chứ tôi
không dám 50% , không dám là đa số. Tôi xin dân chủ, tôi xin cái chân
chầu rìa chỉ 25% mà thôi!"
Tuy nhiên đối với một cử tri có cái nhìn đơn giản hơn thì bà Nguyễn Nguyên Bình cho rằng:
"Không khí của đất nước hiện nay tôi nghĩ là dần dần nó sẽ tốt lên.
Trước kia có rất nhiều đại biểu, mà ngay cả bản thân tôi nữa! tôi cho
những vấn đề lớn của đất nước trước kia ai mà quyết thì tôi cho là tốt
rồi, tôi cũng chằng phải suy nghĩ nhiều lắm đâu.
Tôi nghĩ rằng lớp trẻ biết đâu người ta lại có sự tự chủ cao hơn, có lòng hăng hái hơn thì sao?
Bà Nguyễn Nguyên Bình
Nếu suy nghĩ thì tôi thấy điều chưa hay lắm chỉ là chuyện nhỏ thôi,
nhưng bây giờ thì mình thấy đúng là có nhiều vấn đề mình cần phải suy
nghĩ và tranh luận. Các đại biểu tôi nghĩ họ cũng thế. Những ông hay
phát biểu trong quốc hội khóa trước như Nguyễn Ngọc Trân, hay Quốc
Thước, Vũ Ngọc Ngoạn…nhiều ông phát biểu rất thẳng thắn."
Với niềm tin rằng sóng sau sẽ xô sóng trước bà Bình đặt câu hỏi:
"Tôi nghĩ rằng lớp trẻ biết đâu người ta lại có sự tự chủ cao hơn, có
lòng hăng hái hơn thì sao? Cho nên tôi tin rằng rồi sẽ có ngày người ta
nói, người ta sẽ suy nghĩ nhiều về những quyền lợi của nhân dân của đất
nước chứ không phải lo."
Lạc quan hay không thì người dân cũng chỉ tin vào những đại biểu có
khí phách, đủ can đảm thoát ra vòng kềm tỏa của đảng để nói lên tiếng
nói của họ. Bao nhiêu năm trôi qua, người dân như bị bịt mắt, chỉ đựơc
nghe những lời có cánh từ truyền thông nhà nước, nay thì những tiếng
nói của Nguyễn Minh Thuyết, Dương Trung Quốc, Phạm Thị Loan hay Lê Văn
Cuông đã nói giúp họ những nguyện vọng thầm kín nhất mà người bình
thường không thể nói.
Quốc hội khóa tới dù có hay không có những khuôn mặt nổi bật này thì
niềm tin của người dân đã phần nào trở lại. Niềm tin ấy sẽ được dùng để
làm cơ sở so sánh với các trì trệ của những người mang danh đại biểu
nhưng quyền lợi của cử tri chỉ đến sau khi quyền lợi của đảng được đặt
ra mà thôi.