Marianne Brown
18.09.2012
HÀ NỘI — Việt Nam dự định mở cửa thêm thị
trường cho những công ty chứng khoán do các nhà đầu tư nước ngoài làm
chủ. Kế hoạch này là một phần của một nỗ lực rộng lớn hơn nhằm tư nhân
hóa các công ty quốc doanh và thu hút thêm đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên
một loạt những vụ án tham nhũng lớn và vấn đề vật giá leo thang đang làm
cho nhiều người Việt Nam cảm thấy lo âu. Từ Hà Nội, thông tín viên
Marianne Brown của đài chúng tôi gởi về bài tường thuật sau đây.
Sau một thập niên có tỉ lệ tăng trưởng cao, kinh tế Việt Nam đã trở nên u
ám đi nhiều trong vài năm qua. Những ngân hàng có nhiều nợ xấu, các
doanh nghiệp nhà nước đầy dẫy tham ô và quản lý yếu kém, và tỉ lệ lạm
phát cao đã mang lại những hậu quả tai hại.
Trong lúc các doanh nghiệp nhỏ gặp nhiều khó khăn trong việc vay vốn làm
ăn và số người thất nghiệp mỗi ngày một nhiều, các nhà lãnh đạo ở Hà
Nội đã hứa hẹn thay đổi. Tháng 7 vừa qua, chính phủ loan báo tái cấu
trúc các tập đoàn lớn do nhà nước làm chủ, kể cả Tập đoàn Dầu khí Việt
Nam. Tuy nhiên, vụ bắt giữ tỉ phú ngành ngân hàng Nguyễn Dức Kiên
hồi tháng trước vì những tội phạm kinh tế chưa được tiết lộ đã làm lay
động niềm tin của giới đầu tư và thị trường chứng khoán đã giảm giá
mạnh.
Hồi đầu tháng này, trong một hành động mà một số nhà quan sát cho là để
vực dậy thị trường chứng khoán, các giới chức chính phủ loan báo một
nghị định cho phép các ngân hàng, các công ty chứng khoán và các công ty
bảo hiểm nước ngoài hoạt động ở Việt Nam được mua 100% phần hùn của các
công ty chứng khoán hiện có. Các nhà kinh tế học hoan nghênh kế hoạch
này. Họ nói rằng kế hoạch này tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tư
nhân hóa bằng cách khuyến khích cạnh tranh và tạo ra một sân chơi bằng
phẳng hơn.
Kinh tế gia Vương Quân Hoàng, của Đại học Brussels, đang làm việc tại Hà
Nội, cho biết đây là một bước tiến quan trọng cho tương lai của nền
kinh tế.
Ông Hoàng cho biết: "Tôi nghĩ rằng đây là một việc tốt cho các công ty
chứng khoán nước ngoài. Mặc dù tình hình ngay lúc này không được tốt cho
lắm nhưng chúng ta không nên loại trừ khả năng là trong tương lai không
xa sẽ có thể có một làn sóng đầu tư mới."
Tuy nhiên, ông Hoàng nói thêm rằng ảnh hưởng của nghị định này phải mất
12 tháng nữa mới trở nên rõ ràng, khi nền kinh tế ổn định hơn. Ông cho
biết vẫn còn nhiều việc cần phải làm và tình hình có thể còn tệ hại hơn.
Ông Hoàng nói: "Ngay lúc này chúng ta có những vấn đề lớn về thị trường
nhà đất và sự liên hệ giữa thị trường nhà đất với thị trường chứng khoán
và hệ thống ngân hàng. Những gì mà quí vị chứng kiến trong vài tuần qua
chỉ là bề mặt của tảng băng."
Những dấu hiệu về sự bất bình của công chúng về tình hình kinh tế đang mỗi ngày một nhiều.
Đầu tuần này, một nhóm khoảng 20 sinh viên đã biểu tình bên ngoài các
đại công ty dầu khí quốc doanh Petrolimex và PetroVietnam để phản đối
việc tăng giá xăng dầu.
Anh Hoàng, một sinh viên ngành kinh tế, năm nay 23 tuổi, là một trong
những người biểu tình. Anh cho rằng tham ô là một vấn nạn rất lớn.
Anh Hoàng nói: "Nếu một người vào bệnh viện không có tiền đưa cho bác sĩ
thì sẽ rất khó để được bác sĩ quan tâm chăm sóc cho mình. Một sinh viên
-- em từng là sinh viên, nếu sinh viên đến kỳ thi không có tiền đút lót
cho giáo viên thì người giáo viên sẽ gây khó dễ cho sinh viên."
Anh Hoàng nói rằng việc tăng giá xăng dầu làm cho dân nghèo điêu đứng.
Anh Hoàng nói thêm: "Khi xăng đã leo thang thì tất cả mọi mặt hàng tiêu
dùng nhỏ nhất cũng tăng cao và leo thang. Đâm ra người dân, từ tầng lớp
những người bán hàng rong, rất là nhiều, đến tầng lớp sinh viên như bọn
em, đến những người giáo viên hoặc những người công chức cũng cảm thấy
rất là điêu đứng vì nền kinh tế."
Trong một nước theo chủ nghĩa cộng sản, kinh tế và chính trị dính liền
với nhau. Tuy nhiên, trong lúc vấn đề cải cách trở nên bức thiết hơn,
một số các nhà quan sát lại dè dặt hơn trong việc bày tỏ ý kiến của họ
về nền kinh tế vì lo ngại sẽ gặp khó khăn với nhà chức trách.
Phát biểu trước cuộc biểu tình hôm chủ nhật, cô Nguyễn Thị Hợi, 24 tuổi, nói rằng cô không sợ hãi gì cả.
Cô Hợi nói: "Em nghĩ rằng nếu mình đi đúng và mình không làm cái gì sai thì chắc chắn mình sẽ không sợ."
Các nhà quan sát hoan nghênh những nỗ lực cải cách của chính phủ, nhưng
kinh tế gia Vương Quân Hoàng nói rằng nếu không có được một lộ đồ dài
hạn, người dân sẽ tiếp tục lo âu cho tương lai. Trong khi đó, áp lực
đang tiếp tục gia tăng để đòi các giới chức chính phủ vực dậy nền kinh
tế và mang lại hy vọng cho những người dân khốn khổ.
|
