Hơn 400 tăng thân theo Làng Mai buộc phải rời tu viện Bát Nhã cuối tháng Chín 2009.

Hà Nội vừa tổ chức "họp báo quốc tế" về vụ Bát Nhã, theo báo chí trong nước, để "cung cấp thông tin chính thức và nêu quan điểm về vấn đề.”

Đại diện Ban Tôn giáo chính phủ và chính quyền tỉnh Lâm Đồng có mặt trong buổi họp báo.

Theo phó trưởng Ban Tôn giáo chính phủ, ông Nguyễn Thanh Xuân, lý do thượng tọa Thích Đức Nghi không bảo lãnh tăng thân theo Làng Mai, một phần có lỗi của Thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Vì Thiền sư Nhất Hạnh đã "bổ nhiệm phó trụ trì Tu viện Bát Nhã, tấn phong giáo phẩm cho một vị từ thượng tọa lên hòa thượng mà không thông qua ý kiến trụ trì tu viện Bát Nhã và Giáo hội Phật giáo Việt Nam.”

Ông Xuân gọi hành động như vậy của Thiền sư Thích Nhất Hạnh là "can thiệp vào nội bộ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, vi phạm hiến chương GHPGVN và pháp luật Việt Nam.”

Một bài viết trên website Phù Sa, địa chỉ từng đăng nhiều tiếng nói cảm tình với Làng Mai, đã bác bỏ điều này.

Bài của tác giả Lê Nguyên có đoạn viết: "Thiền sư Thích Nhất Hạnh chưa bao giờ "tấn phong giáo phẩm cho một vị từ Thượng tọa lên Hòa thượng" mà ông Nguyễn Thanh Xuân vu cáo.

Tác giả viết tiếp: "Hơn nữa, là một bậc đạo sư có hơn 68 hạ lạp, được thế giới kính trọng như bậc Thầy, là Sử gia, Học giả,... là kiến trúc sư cho ngôi nhà Phật giáo Việt Nam, và thế giới qua nhiều thời đại, hơn ai hết Thiền Sư hiểu rất rõ thế nào là Giáo Lý, Giáo Luật, và Giáo Chế, thì làm sao có thể phạm vào một lỗi lầm tầm thường đến như thế.”

Nói chuyện với BBC Việt Ngữ chiều 12/1, sư cô Tuệ Minh người chứng kiến vụ lộn xộn ở Bát Nhã ngay ngày đầu đưa ra một cái nhìn khác.

"Bên tăng thân họ đâu có chuyện gì tranh chấp. Hoàn toàn họ không tranh chấp. Họ chỉ xin ở thôi. Đuổi họ đi, họ đâu có nói gì. Họ chỉ xin ở thôi. Tôi ở đây chứng kiến hàng ngày, cái cảnh đau lòng lắm ông ơi. Bên tăng thân họ không tranh chấp gì hết, chỉ có ông Đức Nghi thôi."

"Bên ông Đức Nghi, họ kết hợp với công an, hai bên dồn ép tăng thân tội nghiệp lắm."

Phó chủ tịch UNND tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Ngọc Đông phủ nhận sự can dự của chính quyền trong vụ tranh chấp có yếu tố tôn giáo.

Ông Đông nói trong cuộc họp báo như sau: "Chính quyền địa phương coi đây là việc mâu thuẫn nội bộ giữa sư phật tử thuộc tu viện Bát Nhã và số người tu theo pháp môn Làng Mai tại Bát Nhã.”

Ông Đông nói thêm địa phương không gây sức ép vì muốn "chuyện của tôn giáo do tôn giáo giải quyết.”

Bài tường thuật về buổi họp báo của VietnamNet thừa nhận ngày 27/6/2009 đã xảy ra xô xát giữa một số chư tăng phật tử của tu viện Bát Nhã với số người tu theo pháp môn Làng Mai.

Và nguyên do của xô xát này là "do các tăng thân theo Làng Mai tiếp tục ở lại tu viện Bát Nhã, dù được yêu cầu rời khỏi tu viện nhiều lần.”

Sư cô Tuệ Minh, người đang thiền tu tại tỉnh Lâm Đồng phân tích về thế kẹt của các tăng thân theo Làng Mai khi ấy.

"Sau khi thầy Đức Nghi không bảo lãnh nữa, vì thế công an họ có cớ họ vào xét hộ khẩu liên miên. Nhưng mà tăng thân Làng Mai họ có lý do, bây giờ 400 người đi đâu bây giờ. Hơn nữa đây là cơ sở thầy Nhất Hạnh bỏ ra, 16, hay 17 tỷ đồng để xây dựng cho họ ở, họ không biết chỗ nào họ đi cho nên họ đành phải ở như vậy thôi.”