>> Toàn cảnh Hà Nội trong trận "đại hồng thuỷ" 

Thưa ông chủ tịch!

Trong khi tôi viết những dòng này thì ngoài kia trời vẫn đang đổ mưa, tôi vừa bơi cùng chiếc xe máy của mình từ nơi làm việc về nhà trên những con đường hàng ngày vẫn đi nhưng hôm nay tất cả đã thành những dòng sông. Xe thì chết, may mà tôi không sao cả. Tôi không biết bằng cách nào thư này đến được với ông nên gửi nhờ tòa soạn báo với hy vọng mỏng manh.

Thật ra không phải lần này đường phố Hà Nội mới thành sông, nhưng vì lần này “thủy tinh” gây nên những thiệt hại quá lớn đối với nhân dân Hà Nội nên không chỉ riêng tôi mà hàng triệu người đều lo lắng, ái ngại trước những mong manh, cơ khổ của cuộc sống đô thị thiếu kiểm soát ở nước ta.

Hình ảnh và tác động của đợt mưa lũ này đối với Hà Nội chắc tôi không cần nhắc lại nhiều, chỉ xin nêu  số người thiệt mạng đã lên tới 17 người, nhiều nhà thiếu lương thực để ăn, giá thực phẩm, rau quả tăng lên mấy chục lần, nhà cửa, công sở, trường học, bệnh viện, xe cộ chìm trong nước.

Ảnh: vietnamnet

Trong nỗi khổ mà nhân dân đang phải gánh chịu này là nỗi khổ mà họ không biết làm thế nào để tránh, để cải thiện, để loại bỏ. Không lẽ tất cả đều phải vin vào số phận để an ủi, để lãng quên? Và ngay cả khi phải cậy nhờ niềm tin vào số phận ấy chúng tôi cũng cố gắng đặt ra sự lý giải, đặt ra những câu hỏi về cuộc sống của con người trong xã hội mình đang sống.

 Câu hỏi về hệ thống thoát nước Thành phố?

Tôi được biết dự án tài trợ của Nhật Bản cho thoát nước Hà Nội đã được khởi động cách đây hàng chục năm với số tiền khổng lồ, có thể ngày ấy ông chưa nhận trọng trách trước Đảng, Nhà nước và nhân dân với cương vị người đứng đầu thành phố nhưng có 1 điều chắc chắn rằng bộ máy quản lý của chúng ta có tính kế thừa và ông không thể nào không biết. Với số tiền ấy và thời gian không ngắn như vậy mà tại sao tình hình thoát nước không được cải thiện bao nhiêu không muốn nói là ngày càng tệ hơn.

Ngoài việc kè được từng đoạn những con sông bao quanh Hà Nội, những con sông mà trong sử sách nói rằng nó trong veo, lững lờ trôi điểm tô cho phong  cảnh Hà Thành ngày ấy bây giờ chỉ còn thấy một dòng nước đen ngòm mà bất cứ ai đi qua đều lấy tay che mũi, ngoài việc đào đường bất tử rồi lấp đi vội vã, cẩu thả thì thực chất dự án kia đã, đang làm những gì? Tác động của nó đến việc thoát nước thành phố ra sao? Hiệu quả đến đâu? Trách nhiệm của chính quyền và ngàng giao thông công chính ra sao?

Tôi không biết việc điều hành dự án ra sao, chỉ đơn cử một việc nhỏ mà người dân nhìn thấy, báo chí ghi hình rằng rất nhiều những con đường, những tiểu dự án cống hóa vừa làm xong thì các nắp hố ga thoát nước bị đánh cắp, sau đó là gạch vụn, rác thải từng ngày lấp đầy miệng hố, hiển nhiên như vậy thì nó cũng lấp đầy cống thoát nước.

Ai cũng biết đầu tư cho hệ thống thoát nước là cần nhiều tiền, rất nhiều tiền mà chúng ta không thể có đủ, thế nhưng với cung cách quản lý như vậy thì dù có núi tiền đổ xuống thì tắc vẫn hoàn tắc, ngập vẫn hoàn ngập. Mong ông Chủ tịch mai đây khi nước rút đi, trong khi người dân vật lộn khôi phục lại đời sống, ngẩn ngơ trước thiệt hại thì ông dành chút thời giờ vàng bạc kiểm tra lại cái dự án thoát nước kia và nếu có thể xin ông cho bàn dân thiên hạ được biết.

Ảnh: vietnamnet

Câu hỏi về qui hoạch, thiết kế đô thị?

Tôi đọc bài báo nói về quy hoạch, kiến trúc Hà Nội, trong đó tác giả cho rằng giới KTS Việt Nam kém chuyên môn không đủ năng lực và tầm nhìn để quy hoạch và kiến thiết thành phố. Sau đó nhiều phản hồi của giới trong nghề kêu than rằng oan cho họ quá, họ chỉ được vẽ trên giấy chứ không có quyền gì đưa ý tưởng hiện thân. Họ cho rằng trách nhiệm thuộc về các cấp chính quyền, thuộc về lãnh đạo.

Tôi thiết nghĩ họ đã nói đúng một phần, khái niệm kiến trúc sư trưởng thực chất không hạn hẹp, không khu trú ở vị trí chuyên môn, mà có thể theo tôi ông Chủ tịch mới chính là vị kiến trúc sư trưởng của thành phố này, cho dù ông không hẳn là Kiến trúc sư.

Tôi cũng láng máng hiểu rằng, quy hoạch và thiết kế hệ thống thoát nước thành phố phải đi trước một bước trước khi có thể cho phép nơi này, chỗ kia xây dựng khu đô thị, nhà máy, khu công nghiệp và rằng điều cốt yếu phải xác định được “cốt” của hệ thống thoát nước, nghĩa là đường cống thoát nước ở từng vị trí trong thành phố phải có “cốt” khác nhau theo nguyên lý nước chảy từ cao xuống thấp. Không biết Hà Nội của chúng ta đã bao giờ nghĩ đến hoặc đã làm được gì để xác định chỉ số này?

Tôi đồ rằng hệ đường cống thoát nước của chúng ta giống như cái túi mà phần đáy lại nằm ở trung tâm. Vì lẽ đó, ngập úng giữa thành phố là chuyện tất nhiên và ngày càng trầm trọng.

 Thưa ông Chủ tịch!

Tâm sự và thiển ý của tôi cũng chỉ được đến vậy, Hà Nội - Thủ đô của cả nước, niềm tự hào của người Việt, nhất là sự kiện đồng hồ đếm ngược hình như đang quay nhanh để đưa Hà Nội đến gần con số 1000 năm lịch sử, Hà Nội đã mở rộng gấp 3 - 4 lần trước đây, Hà Nội cũng đang cùng TPHCM được Quốc hội xem xét phê chuẩn cơ chế của Thành phố đặc biệt, cho  dù ông Chủ tịch mới nhận trọng trách đứng đầu chính quyền Thủ đô và như ông nói ông cần đi nhiều, thật nhiều để nắm bắt, để hiểu Hà Nội hơn nhưng tôi ngày đêm mong mỏi ông cùng các nhà lãnh đạo Thủ đô làm thế nào để Hà Nội đừng biến thành sông sau mưa lũ, làm thế nào để Hà Nội đẹp hơn, hiện đại hơn để nhân dân Thủ đô được tự hào, nhân dân cả nước ngưỡng mộ. Chúng tôi sẽ vô cùng cảm kích và biết ơn ông Chủ tịch.

 Kính thư!

• Phương Thảo