Hiện tượng hết sức không bình thường

Thanh Quang đã nêu lên câu hỏi này với Thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan, Phó Phòng Dự báo Thuộc Đài Khí Tượng-Thủy Văn Khu vực Nam Bộ. Thạc sĩ Xuân Lan trước hết đề cập tới đặc điểm của thiên tai hiện giờ ở Miền Bắc:

TS Xuân Lan: Đợt mưa lớn ở Miền Bắc từ ngày 31 tháng 10 cho tới hôm qua (11/03) thì rõ ràng đây là hiện tượng hết sức không bình thường, nếu không muốn nói là quá bất thường. Nguyên nhân tại sao quá bất thường ? Tại vì ở Hà Nội vào cuối tháng 10 và đầu tháng 11, thời tiết vào Thu, và mùa mưa hầu như lui dần rồi.

Nhưng lượng mưa vừa rồi đổ xuống Hà Nội cùng các tỉnh Miền Bắc, chỉ trong 2 ngày 31 tháng 10 và mùng một tháng 11 thôi, cũng đã tương đương với lượng mưa trong suốt 3 tháng; chỉ trong 2 ngày đó mà lượng nước mưa ở Hà Nội tới 600-700 li, có nơi lên gần cả ngàn ml. Như vậy thì đây là hiện tượng rất hiếm xảy ra.

Trước đây thì vùng này đã từng có những đợt mưa lớn, chẳng hạn như Hà Nội có ngày lượng mưa lên tới 300 ml, nhưng nó chỉ cục bộ và xảy ra trên diện hẹp thôi. Còn hiện giờ, hầu như các tỉnh Miền Bắc đều bị ảnh hưởng của đợt thiên tai này.

Một trận mưa lũ khác đang hướng vào miền bắc VN

TQ: Thưa TS, khi tình hình thiên tai ở Miền Bắc đã thực sự nghiêm trọng, thì có tin là lượng mưa ở các tỉnh Bắc Bộ đang giảm dần, có thể ngừng mưa vào thứ Tư tuần này, nhưng khoảng vài ngày sau đó Miền Bắc lại có mưa to và dông đáng ngại. TS có dự báo hay cảnh báo như thế nào về diễn biến như vậy không ?

TS Xuân Lan: Hai ngày vừa qua thì mưa có giảm. Nhưng sắp tới đây, khi có đợt không khí lạnh từ Trung Quốc tràn xuống, trong khi những nhiễu động vẫn còn tồn tại ở vùng biển trên Vịnh Bắc Bộ thì đới gió Đông-Nam hoặc đới gió lệch Đông sẽ đẩy những nhiễu động đó theo đới gió Đông-Nam từ biển vào đất liền, gây thêm mưa nữa.

Nhưng tình trạng mưa trầm trọng như vừa rồi có thể không tái diễn. Tuy nhiên mưa vừa và mưa to vẫn có thể xảy ra trên một số nơi.

Như chúng ta biết là mưa một ngày từ 50 tới 100 li là to rồi. Còn vừa rồi là lượng mưa lên tới mấy trăm li trong một ngày, thì tình hình như vậy cũng khó mà lập lại trong một thời gian ngắn. Dù sao thì thời tiết hiện vẫn còn xấu lắm.

Miền Trung và Miền Nam cũng ảnh hưởng

TQ: Thưa TS, tin tức khí tượng cũng cảnh báo rằng khi miền Bắc giảm mưa thì Miền Trung tiếp tục có mưa to đáng ngại. Xin TS cho biết thêm chi tiết về tình hình này

TS Xuân Lan: Đặc điểm của Miền Trung, thì tháng 11 này là cao điểm của mưa lũ. Như chúng ta biết những trận lũ lịch sử ở Miền Trung thường rơi vào tháng 10 và tháng 11.

Khi Miền Bắc có những đợt không khí lạnh tràn về, rồi thêm vùng khối mây đối lưu – từ chuyên môn gọi là nhiễu động nhiệt đới - thì đới gió lệch Đông-Bắc hoặc lệch Đông cứ ngoài biển vào và gặp sườn phía Đông dải Trường Sơn, mưa sẽ đổ xuống các tỉnh Miền Trung.

Hiện thời gian này là cao điểm của Miền Trung, cho nên sắp tới đây, trong tháng 11 này, chắc chắn sẽ có những đợt mưa sinh ra lũ lụt ở các tỉnh Miền Trung.

TQ: Trong những ngày sắp tới, Miền Nam, nhất là vùng ĐBSCL, có xảy ra mưa, lũ gì đáng lo như ở Miền Bắc không ?

TS Xuân Lan: Miền Nam hiện nay đang vào cuối mùa mưa. Tuy nhiên năm nay thời tiết cũng hơi bất thường. Cho đến thời điểm này thì vẫn còn những trận mưa vừa và mưa to xảy ra ở Miền Đông Nam Bộ cũng như ở ĐBSCL.

Nhưng về phương diện lũ lụt, thì lũ ở đây đã lui rồi. Lũ chính vụ năm nay, đỉnh lũ đã xuất hiện hồi trung tuần tháng 10 vừa rồi, còn bây giờ thì nước rút. Chỉ có vấn đề là triều cường. Nếu mưa to vào buổi chiều tối mà gặp lúc đỉnh triều cường cao, thì tình trạng ngập có thể xảy ra ở TPHCM cũng như các tỉnh ven biển ĐBSCL.

Nhưng tôi không nghĩ nó nghiêm trọng như mức độ ở Miền Bắc. Tuy nhiên vì mưa cuối mùa đôi khi cũng có mưa to, mà trong giai đọan từ đây tới Tết Âm lịch khi mỗi tháng có 2 lần đợt triều cường với đỉnh cao, chính vì vậy mà Miền Nam vẫn có thể gặp phải tình trạng mưa ngập, nhất là khi có sự kết hợp của các yếu tố triều cường, mưa tại chỗ và gió Đông-Bắc mạnh.

TQ: Thưa TS, nghe nói trong 3 ngày nay, Bạc Liêu gặp phải mưa to và lốc xoáy khá nặng ?

TS Xuân Lan: Vào cuối mùa, những cơn dông cuối mùa đôi khi cũng kèm theo những cơn lốc xoáy. Như tại TP HCM trong 2 buổi chiều vừa qua đã xảy ra dông , sét ầm ầm, và khi những đám mây đối lưu ở rìa phía Nam của lưỡi cao lục địa tăng cường, cộng thêm trục rãnh thấp thì không chỉ riêng Bạc Liêu, mà vừa rồi, cả Long An, cùng một số nơi ven biển như Kiên Giang cũng có những cơn lốc.

Do đó chúng tôi thường cảnh báo bà con là trong thời điểm cuối mùa này đừng chủ quan. Vì vào buổi chiều tối, ban đêm, khi xảy ra dông mạnh thường kèm theo sấm sét rất nguy hiểm.